Siyasal Düşünceler Tarihi 2023-2024 Vize Soruları

Siyasal Düşünceler Tarihi: Antik Çağdan Orta Çağ’a

Giriş:

Siyasal düşünceler tarihi, insanlığın geçmişine ait farklı düşünce akımları ve filozofların politikaya dair görüşlerini ele alır. Antik Çağ’dan Orta Çağ’a geçiş sürecinde yaşanan önemli olaylar ve düşünce akımları, siyasetin evrimine etki etmiştir.

Antik Çağ Düşüncesine Yön Veren Filozoflar:

Antik Çağ düşüncesini etkileyen önemli filozoflar arasında Aristoteles, Platon, Herakleitos, Sokrates ve Aquinolu Thomas yer almaktadır. Ancak Aquinolu Thomas, Antik Çağ düşüncesine yön verenler arasında bulunmamaktadır.

Diyalektik Yöntemin Temsilcisi: Herakleitos

Antik dünyada diyalektik yöntemin temellerini atan filozof, Herakleitos’tur. Onun felsefesi, değişim ve zıtlık üzerine odaklanmıştır, bu da diyalektik düşünceyi şekillendirmiştir.

Aristoteles’e Göre İyi Yönetim:

Aristoteles’e göre iyi bir yönetimin en temel özelliği, kamu çıkarını gözetmesidir. Bu düşünce, Antik Yunan siyasetinin temel prensiplerinden biridir ve halkın refahını ön planda tutar.

Antik Atina’da Denizcilerin Mücadelesi ve Fransız Devrimi:

Antik dönemde Atina’da denizciler ve site vatandaşlarının aristokrasiye karşı mücadelesi, benzerlik taşıdığı bir tarihî olayla ilişkilendirilebilir. Bu benzerlik, 1789 Fransız Devrimi sürecinde burjuvazi ile köylü sınıfının feodaliteye karşı birlikte mücadelesidir.

İslamiyet’te “Hicret” Kavramı:

İslamiyet’te “hicret” kavramı, Hz. Muhammed’in inananlarla birlikte Mekke’den Medine’ye göç etmesini ifade eder. Bu olay, İslam devletinin kuruluşunu simgeler.

Fief Kavramı ve Feodal Dönem:

Orta Çağ’da kullanılan “fief” kavramı, senyörün vasalına geçimlik olarak verdiği toprakları ifade eder. Bu, feodal dönemin karakteristik özelliklerinden biridir.

İslam Siyaset Düşüncesinde Meşveret:

İslam siyaset düşüncesinin temel ilkelerinden biri olan meşveret, yönetim süreçlerini danışarak, fikir alışverişinde bulunarak yürütmeyi ifade eder.

İbn Haldun’un “Umran” İlmi:

İbn Haldun’un kurduğu ‘’ümran” ilmi, devletlerin kuruluşu ve yıkılışı, göçler ve nüfus hareketleri gibi konuları içerir. Ancak, bu ilmin konuları arasında gök cisimlerinin fiziki ve kimyasal özellikleri bulunmaz.

Antik Yunan Site Devletlerinin Özellikleri:

Antik Yunan site devletlerinin özellikleri arasında tek bir şehirden oluşma, siyasal katılımın erkeklerle sınırlı olması, kendi kendine yeterlilik, köleci bir ekonomik düzen ve siyasal bağımsızlık bulunur.

Platon’un İdealizmi ve Materyalizm:

Platon’un savunduğu idealizm düşüncesi, materyalizme karşıdır. Bu idealizm, gerçeklik anlayışını maddi dünyanın ötesinde, idealar dünyasında arar.

Sofistlerin Rölativist Görüşü:

Sofistler, mutlak hakikatin varlığına şüpheyle yaklaşarak rölativist bir görüş benimserler. Onlara göre, mutlak ve genel bir bilgiye ulaşmak olanaksızdır.

Stoacıların İnsanların Yönetime Katılma Teşviki:

Stoacılar, insanları yönetime katılmaya teşvik ederler ve tek bir dünya devletinin olması gerektiğini savunurlar.

Max Weber ve “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu”:

Max Weber, “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu” adlı eserinde Protestanlığın kapitalizmin doğuşunu nasıl etkilediğini savunur. Ona göre, Protestanlığın ahlaki değerleri, kapitalizmin gelişimine temel oluşturmuştur.

Orta Çağ’da Yaşanan Olaylar ve Süreçler:

Orta Çağ’da yaşanan olaylar arasında tarım devrimi yer almaz. Ancak, millî devletin doğuşu, İslamiyet’in doğuşu, feodal düzenin ortaya çıkışı ve devlet-kilise çatışması Orta Çağ’ın önemli unsurlarıdır.

Serf Kavramı ve Derebeylerin Köylüler Üzerindeki Hakları:

Serf kavramı, Orta Çağ’da derebeylerin arazilerinde çalışan ve onların mülkü sayılan köylüleri ifade eder. Bu durum, derebeylerin köylüler üzerinde hakimiyetini simgeler.

Sonuç:

Siyasal düşünceler tarihi, farklı zaman dilimlerindeki düşünce akımlarıyla ve filozofların politik görüşleriyle şekillenmiştir. Antik Çağ’dan Orta Çağ’a geçişte yaşanan olaylar, düşünce sistemlerinin evrimini etkilemiş ve modern siyasetin temellerini atmıştır.

1- Aşağıdakilerden hangisi Antik Çağ düşüncesine yön veren düşünürlerden biri değildir?

A) Aristoteles
B) Platon
C) Herakleitos
D) Sokrates
E) Aquinolu Thomas

Cevap : E) Aquinolu Thomas

2. Diyalektik yöntemin temellerini attığı kabul edilen filozof aşağıdakilerden hangisidir?

A) Herakleitos
B) Kallikles
C) Platon
D) Ksenofon
E) Aristoteles

Cevap : A) Herakleitos

3. Aristoteles’e göre iyi bir yönetimin en temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Meşruiyetinin tanrısal olması
B) Eşitlikçi olması
C) Özgürlükçü olması
D) Köleliğe karşı olması
E) Kamu çıkarını gözetmesi

Cevap : E) Kamu çıkarını gözetmesi

4. Antik dönemde Atina’da denizciler ve site vatandaşlarının toprak aristokrasisine karşı yürüttükleri ortak mücadele ile aşağıdaki tarihî olaylardan hangisi arasında bir benzerlik kurulabilir?

A) 15. ve 16. yüzyıllarda yeni deniz yollarının Avrupalılar tarafından keşfi
B) 16. ve 17. yüzyıllarda Avrupa devletlerinin papalığın teşvikiyle Osmanlı İmparatorluğu’na karşı kurduğu kutsal ittifaklar
C) 20. yüzyılda dünyanın pek çok ülkesinde gerçekleştirilen toprak reformları
D) 19. yüzyılda Sanayi Devrimi ile iş gücünün tarım sektöründen sanayi sektörüne kayması ve işçi sınıfının doğuşu
E) 1789 Fransız Devrimi sürecinde feodaliteye karşı burjuvazi ile köylü sınıfının dayanışması

Cevap : E) 1789 Fransız Devrimi sürecinde feodaliteye karşı burjuvazi ile köylü sınıfının dayanışması

5. İslamiyet’te “hicret” kavramı aşağıdaki tarihsel olaylardan hangisini ifade etmek için kullanılır?

A) Medine’de ilk İslam devletinin kuruluşu
B) Hz. Muhammed’in topluma dini açıkça tebliğ etmeye başlaması
C) Hz. Muhammed’in kendisine inananlarla birlikte Mekke’den Medine’ye göç etmesi
D) Hz. Muhammed’in Medine’de gayrimüslimlerle yazılı bir antlaşma yapması
E) Hz. Muhammed’in İslamiyet’in ilk yıllarında terk etmek zorunda kaldığı Mekke’ye geri dönmesi

Cevap : C) Hz. Muhammed’in kendisine inananlarla birlikte Mekke’den Medine’ye göç etmesi

6. Fief kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Derebeylerin arazilerinde çalışan ve onların mülkü sayılan köylülerdir.
B) Orta Çağ’da bir toprağa bağlı olmayan hür köylülerdir.
C) Feodal dönemde kilise hiyerarşisinin en altında bulunan ruhbana verilen addır.
D) Orta Çağ’da senyörün vasalına geçimlik olarak verdiği topraklardır.
E) Orta Çağ’da vasalın senyöre ödediği vergidir.

Cevap : D) Orta Çağ’da senyörün vasalına geçimlik olarak verdiği topraklardır.

7. İslam siyaset düşüncesinin temel ilkelerinden olan meşveret kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yönetim süreçlerini danışarak, fikir alışverişinde bulunarak yürütmektir.
B) Yöneticinin seçimle iş başına gelmesidir.
C) Dünya hayatının toplumsal bir imtihan olduğuna inanmaktır.
D) Dünya hayatını sürekli bir mücadele ve savaş süreci olarak kabul etmektir.
E) Siyasal ve toplumsal yaşamı dinî ilkelere göre tanzim etmektir.

Cevap :A) Yönetim süreçlerini danışarak, fikir alışverişinde bulunarak yürütmektir.

8. Aşağıdakilerden hangisi İbn Haldun’un kurduğu ‘’ümran” ilminin konuları arasında yer almaz?

A) Devletlerin kuruluşu ve yıkılışı
B) Göçler ve nüfus hareketleri
C) Gök cisimlerinin fiziki ve kimyasal özellikleri
D) Yerleşik ve göçebe yaşam
E) Geçmiş kavimlerin yaşamlarında meydana gelen değişmeler

Cevap : C) Gök cisimlerinin fiziki ve kimyasal özellikleri

9. Aşağıdakilerden hangisi Yunan site devletlerinin özelliklerinden değildir?

A) Siyasal katılımın erkeklerle sınırlı oluşu
B) Tek bir şehirden oluşma
C) Kendi kendine yeterlilik
D) Köleci bir ekonomik düzen
E) Siyasal bakımdan bağımsızlık

Cevap :B) Tek bir şehirden oluşma

10. Platon’un savunduğu idealizm düşüncesi, aşağıdaki felsefi görüş veya öğretilerden hangisinin karşıtı sayılır?

A) Hedonizm
B) Pozitivizm
C) Romantizm
D) Sofizm
E) Materyalizm

Cevap : E) Materyalizm

11. Sofistler, mutlak hakikatin, herkes için geçerli, genel ve kesin bir bilginin olanaksızlığını göstermeye çalışmışlardır.
Yukarıdaki açıklamada sofizmin hangi karakterine işaret edilmektedir?

A) Rölativist
B) Rasyonalist
C) İdealist
D) Diyalektik
E) Hümanist

Cevap : A) Rölativist

12. Stoacılar için aşağıdakilerden hangisi geçerli değildir?

A) Epikür felsefesine idealist bir içerik kazandırmışlardır.
B) Aristoteles sonrası Helenistik dönemin en önemli düşünce sistemini geliştirerek Hıristiyan felsefesini etkilemişlerdir.
C) Tek bir dünya devleti olması gerektiğini savunmuşlardır.
D) İnsanları yönetime katılmaları için teşvik etmişlerdir.
E) Doğayla uyum içinde yaşamayı benimsemişlerdir.

Cevap : D) İnsanları yönetime katılmaları için teşvik etmişlerdir.

13. Aşağıdakilerden hangisi siyasal düşünceler tarihi kapsamına giren konular arasında yer almaz?

A) Dillerin ortaya çıkışı ve yapılaşması
B) Avrupa’da millî devletin doğuşu
C) Yunan polis düzeni
D) Feodal sistemlerin mukayesesi
E) Siyasi iktidarın kaynağına ilişkin tartışmalar

Cevap : A) Dillerin ortaya çıkışı ve yapılaşması

14. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi XVI. yüzyılda Avrupa’da merkezî krallıkların güçlenmesinde etkili olmuştur?

A) Kilisenin siyasi iktidarını pekiştirmesi
B) İspanya’nın İngiltere’yi işgal girişimi
C) Veba salgınının yol açtığı kitlesel ölümler
D) Teknolojinin gelişmesiyle güçlü topların kullanılmaya başlaması
E) Burjuvazinin yönetimde söz sahibi olmaya başlaması

Cevap : D) Teknolojinin gelişmesiyle güçlü topların kullanılmaya başlaması

15. Platon’un Atina’da kurduğu ve ders verdiği okulun adı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Lise
B) Akropolis
C) Akademia
D) Panteon
E) Üniversite

Cevap : C) Akademia

16. Tanrı’nın koyduğu, insan tabiatına uygun ve değişmez doğal yasaların varlığını ve bunların devletin koyduğu yasalardan üstün olduğunu ileri süren öğreti aşağıdakilerden hangisidir?

A) Epikürcülük
B) Stoacılık
C) Hıristiyanlık
D) Sofizm
E) Sinizm

Cevap : B) Stoacılık

17. Aşağıdakilerden hangisi Cicero’nun Roma İmparatorluğu hakkında ileri sürdüğü siyasi önermelerdendir?

A) İktidarın kaynağı tanrısal olmalıdır.
B) Hükümdar mutlak iktidar sahibi olmalıdır.
C) İktidar; hükümdar, seçkinler ve halk arasında paylaşılmalıdır.
D) En uygun yönetim şekli doğrudan demokrasidir.
E) Karma bir yönetim siyasi yozlaşmaya yol açar.

Cevap : C) İktidar; hükümdar, seçkinler ve halk arasında paylaşılmalıdır.

18. “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu” adlı eserinde Max Weber’in savunduğu temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kapitalizmin ürünü olan Protestanlık, Avrupa’da manevi bir yozlaşmaya neden olmuştur.
B) Kapitalizmin yol açtığı toplumsal buhran, Protestanlığın ortaya koyduğu ahlaki değerlerle aşılabilir.
C) Protestanlığın zamanla sekülerleşmesi kapitalizmin gelişimine ket vuracaktır.
D) Protestanlığın temel ilkeleri, kapitalizmin doğuşunu sağlamıştır.
E) Kapitalizmin Batı Avrupa’da gelişmesine engel olan en önemli etken Protestanlık inancıdır.

Cevap : D) Protestanlığın temel ilkeleri, kapitalizmin doğuşunu sağlamıştır.

19. Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’da yaşanan olay veya süreçlerden değildir?

A) Millî devletin doğuşu
B) Tarım devrimi
C) İslamiyet’in doğuşu
D) Feodal düzenin ortaya çıkışı
E) Devlet-kilise çatışması

Cevap : B) Tarım devrimi

20. Serf kavramının tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Orta Çağ’da sarayda kralın hizmetinde çalışan uşaklara verilen addır.
B) Derebeylerin arazilerinde çalışan ve onların mülkü sayılan köylülerdir.
C) Feodal düzende büyük toprak sahiplerine verilen addır.
D) Orta Çağ’da genellikle avlanmak için kullanılan ve ok atmaya yarayan bir tür silahtır.
E) Orta Çağ’da kralın hizmetinde bulunan üst düzey memurlara ödenen maaştır.

Cevap : B) Derebeylerin arazilerinde çalışan ve onların mülkü sayılan köylülerdir.