Bilgi Teknolojileri Ünite -7

Bilişim Etik ve Güvenlik: İlkelerden Standartlara

Günümüzde teknolojinin hızla ilerlemesi, bilişim sistemlerinin önemini ve etik sorumluluklarını daha da artırmaktadır. Bu bağlamda, bilişim etiği ve güvenlik konuları, bilişim dünyasında karşılaşılan zorluklar ve çözümlerle birlikte ele alınmaktadır. Bu makalede, güvenlik ve etik kavramlarını mercek altına alacak ve bilişim etiğinin boyutlarını, Türkiye’deki gelişimini, dijital okur-yazarlığın bileşenlerini, önemli araştırmacıları, bilgi güvenliği standartlarını, açık kaynak kodlu yazılımları, bilgi doğruluğunu teyit etme süreçlerini, kablosuz ağları, ve e-posta ile iletişimi ele alacağız.

Bilişim Etiğinin Boyutları ve Türkiye’deki Gelişimi

Bilişim etiği, bilişim teknolojilerinin kullanımında doğru, adil, dürüst, sorumlu ve saygılı davranışları içeren bir kılavuzdur. Bu bağlamda, doğruluk, erişilebilirlik, gizlilik, açıklık ve telif hakları gibi boyutlar, bilişim etiğinin temel taşlarıdır. Ancak, açıklık bu boyutlardan biri olarak kabul edilmemektedir.

Türkiye’de bilişim etiğiyle ilgili ilk çalışma 1997 yılına dayanmaktadır. Bu tarih, ülkemizde bilişim etiği ilkeleriyle ilgili önemli adımların atıldığı bir dönem olarak öne çıkmaktadır.

Dijital Okur-Yazarlığın Bileşenleri ve Önemli Araştırmacılar

Dijital okur-yazarlık, günümüzde gelişen teknolojiyle birlikte önem kazanmış bir yetkinliktir. Kültürel ve sosyal anlayış, işbirliği, yaratıcılık ve e-güvenlik bu bileşenlerden bazılarıdır. Ancak, bireysellik dijital okur-yazarlığın temel bileşenleri arasında yer almaz.

Nobert Wiener, bilişim etiği alanında önemli çalışmalar yapan ilk araştırmacılardan biridir. Wiener, etik konularını bilişim dünyasıyla bütünleştiren ve etik sorumlulukları vurgulayan önemli bir figürdür.

Bilgi Güvenliği ve Açık Kaynak Kodlu Yazılımlar

Bilgi güvenliği, günümüzde her ölçekteki organizasyonun ön planda tuttuğu bir konudur. Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi standartlarından biri de ISO 27001’dir. Bu standart, organizasyonlara bilgi varlıklarını etkili bir şekilde yönetme ve koruma konusunda rehberlik etmektedir.

Açık kaynak kodlu yazılımlar, ücretsiz, herkese açık ve geliştirilebilir özelliklere sahiptir. Bu özellikleriyle, kullanıcılar tarafından daha geniş bir topluluk tarafından geliştirilebilir ve güncellenebilirler.

Bilgi Doğruluğu ve Kablosuz Ağlar

Bilgi doğruluğu, her türlü bilgi paylaşımının temelini oluşturur. Bu süreçte, köken, kaynak, tarih, yer ve süreklilik gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak, bilgi doğruluğunu teyit etmek için süreklilik aranmaz.

Kablosuz ağlar, amaç ve yapılarına göre dört grupta sınıflandırılır. Bu sınıflandırmalar, kullanıcıların ihtiyaçlarına göre daha özelleştirilmiş çözümler sunmaktadır.

E-posta İletişimi ve Protokoller

E-posta gönderirken kullanılan basit iletişim protokolü SMTP’dir. Bu protokol, sunucu ile istemci arasındaki iletişimi düzenler ve e-postaların güvenli bir şekilde iletilmesini sağlar.

Sonuç olarak, bilişim etiği ve güvenlik, teknolojik gelişmelerle birlikte sürekli evrim geçiren ve önem kazanan konulardır. Bu alanlardaki bilgi ve farkındalık, bireylerin ve organizasyonların dijital dünyada sorumlu ve etik bir şekilde hareket etmelerini sağlamak adına kritik öneme sahiptir.

—

Bilişim etiğinin boyutları arasında yer almayan seçenek “Açıklık”tır. Bilişim etiği, doğruluk, erişilebilirlik, gizlilik, açıklık ve telif hakları gibi temel prensipleri içerir. Açıklık, genellikle şeffaflık ve bilgi paylaşımıyla ilgilidir, bu nedenle diğer seçeneklerle karşılaştırıldığında bilişim etiğinin temel boyutları arasında yer almaz.

Türkiye’de bilişim etiğinin ilkeleri ile ilgili çalışmaların başladığı yıl “1997”dir. Bu nedenle doğru cevap “A” seçeneği olan “1997”dir.

Dijital okur-yazarlığın bileşenleri arasında yer almayan seçenek “Bireysellik”tir. Dijital okur-yazarlık genellikle kültürel ve sosyal anlayış, işbirliği, yaratıcılık, e-güvenlik gibi kavramları içerir. Ancak bireysellik bu kavramlar arasında yer almaz.

Bilişim etiği alanında çalışmalar yapan ilk araştırmacı “Nobert Wiener”dır. Bu nedenle doğru cevap “B” seçeneği olan “Nobert Wiener”dir.

Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi standartları, ISO 27001’dir. Bu nedenle doğru cevap “C” seçeneği olan “ISO 27001″dir.

Açık kaynak kodlu yazılımların özellikleri “Ücretsiz-Herkese açık-Geliştirilebilir” şeklinde tanımlanır. Doğru cevap “D” seçeneği olan “Ücretsiz-Herkese açık-Geliştirilebilir.”dir.

Bilgi doğruluğunu teyit etmek için sorulan sorulardan biri “Süreklilik” değildir. Diğer seçenekler (Köken, Kaynak, Tarih, Yer) bilgi doğruluğunu değerlendirmek için kullanılan önemli kriterlerdir.

Kablosuz ağlar amaç ve yapılarına göre “4” grupta sınıflandırılır. Bu nedenle doğru cevap “B” seçeneği olan “4”tür.

Kullanıcıların anakent alanı içinde farklı bölgeler arasında kablosuz bağlantılar kurma imkanı veren ağ tipi “WMAN”dir. Bu nedenle doğru cevap “B” seçeneği olan “WMAN”dir.

E-posta gönderirken sunucu ile istemci arasında iletişim biçimini belirleyen protokol “SMTP”dir. Bu nedenle doğru cevap “A” seçeneği olan “SMTP”dir.

Bilgi Teknolojileri