Okul Öncesi Dönemde Duyu Eğitimi 2023-2024 Vize Soruları

Okul Öncesi Dönemde Duyu Eğitimi: Çocukların Duyusal Gelişimine Yönelik Önemli İlkeler

Okul öncesi dönem, çocukların temel duyusal becerilerini geliştirdikleri kritik bir evredir. Bu dönemde çocukların duyusal organları, çevreleriyle etkileşim kurarak bilgi toplama ve işleme yeteneklerini geliştirir. BİL101U Temel Bilgi Teknolojileri I dersinin Ünite-4’ünde ele alınan hesap tabloları gibi konuların yanı sıra, okul öncesi eğitimde duyu eğitimi de büyük bir öneme sahiptir. Bu makalede, okul öncesi dönemde duyu eğitimi üzerine yapılan çalışmaları ve çeşitli duyusal konseptleri ele alacağız.

Duyu Organları ve İşitme:

Duyu eğitimine başlarken, çocukların duyu organlarını tanımak önemlidir. Sorulardan birinde geçen “Koklea ve korti hangi duyu organında yer alan organlardır?” sorusunun cevabı olan “İşitme,” çocukların çevrelerinden gelen sesleri algılamak ve anlamak için kullandıkları bir duyu organını temsil eder. İşitme duyusu, çocukların dil gelişiminde ve sosyal etkileşimde önemli bir rol oynar.

Proprioseptif Duyu ve Hareket:

Duyu eğitiminde bir diğer önemli kavram, “Proprioseptif duyu”dur. Sorulardan birinde geçen “Beş duyu dışında uzuvlar hareket ettirilmeden bedenin pozisyonunun algılandığı duyu” olan Proprioseptif duyu, çocukların vücutlarını ve uzuvlarını kontrol etmelerini sağlar. Bu duyu, çocukların motor becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Duyusal Arayış ve Aktif Katılım:

Duyusal arayış kavramı, çocukların çevrelerindeki uyaranlara karşı meraklı bir şekilde tepki vermelerini ifade eder. Örneğin, çocuğun oyun oynarken dışarıdan gelen bir koku üzerine odaklanması, “Duyusal arayış” kavramını yansıtır. Bu durum, çocuğun çevresini keşfetme isteğini ve duyusal deneyimlere aktif katılımını gösterir.

Duyuların Eğitimdeki Rolü:

Duyuların eğitimdeki rolü çok çeşitlidir. Sorulardan birinde geçen “Duyuların önemi” üzerine düşünüldüğünde, duyuların çocukların nesneleri tanıma, algıyı geliştirme becerilerini artırdığı, zararlı durumları fark etmelerine olanak sağladığı ve zihinsel yapılanmayı desteklediği görülmektedir.

Duyusal Uyarımların Çeşitliliği:

Çocukların duyusal gelişimini desteklemek için eğitimcilerin, çeşitli duyusal uyarımları kullanmaları önemlidir. Örneğin, müzikal ve ritmik etkinliklerle çocukların işitsel duyularını geliştirmek, görsel uyaranlarla görme duyularını desteklemek, çeşitli dokularla dokunma duyularını geliştirmek gibi yöntemlerle çocukların duyusal deneyimleri zenginleştirilebilir.

Duyusal Kişilik Özellikleri:

Duyusal kişilik özellikleri, bireylerin çevreleriyle duyusal etkileşimde nasıl tepki verdiklerini tanımlar. Duyusal uyarıcılara karşı hassasiyet düzeyleri farklılık gösterir. Örneğin, “Yumuşak ses tonu ve görünümüyle bizi büyüledi” ifadesi, bireylerin duyusal uyarıcılara karşı olumlu bir tepki verme eğiliminde olduklarını gösterir.

Duyusal İşleme ve Beyin:

Duyuların beyinle nasıl etkileşimde bulunduğu da önemli bir konsepttir. Sorulardan birinde geçen “Duyulardan elde edilen bilgiler beynin hangi kısmında birleşmektedir?” sorusu, duyusal bilgilerin beynin parietal lobunda birleştiğini vurgular. Bu, çocukların çeşitli duyusal bilgileri entegre ederek çevrelerini daha etkili bir şekilde anlamalarına yardımcı olur.

Okul öncesi dönemde duyu eğitimi, çocukların bilişsel, motor ve sosyal becerilerini geliştirmelerine katkı sağlar. Eğitimcilerin çocukların duyusal ihtiyaçlarını anlamaları ve uygun duyusal uyarımlarla etkileşimde bulunmaları, çocukların sağlıklı bir duyusal gelişim süreci geçirmelerine olanak tanır. Bu bağlamda, duyu eğitimi, çocukların dünyayı anlamalarına, etkileşimde bulunmalarına ve kendilerini ifade etmelerine yardımcı olan temel bir unsurdur.

1. Koklea ve korti hangi duyu organında yer alan organlardır?

A) Tatma
B) Koklama
C) İşitme
D) Dokunma
E) Görme

Cevap : C) İşitme

2. Beş duyu dışında uzuvlar hareket ettirilmeden bedenin pozisyonunun algılandığı duyu olarak da bilinen duyu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Retrosentif
B) Proprioseptif
C) Wernikülasyon
D) Brokal
E) Vestibüler

Cevap : B) Proprioseptif

3. Zeynep oyun oynadığı sırada dışarıdan gelen bir kokuyu fark edip oyununu yarım bırakmıştır. Kokunun kaynağını bulmak için çaba göstermektedir. Buna göre Zeynep’in davranışı Dunn’ın hangi duyusal örüntü türü ile açıklanabilir?

A) Duyusal kaçınma
B) Yüksek hassasiyet
C) Düşük algılama
D) Duyusal arayış
E) Duyusal duyarlılık

Cevap : D) Duyusal arayış

4. Aşağıdakilerden hangisi duyuların önemi kapsamına girmez?

A) Fiziksel kondisyonu geliştirir.
B) Nesneleri tanıma, algıyı geliştirme becerilerini geliştirir.
C) Zararlı olabilecek durumları fark etmeye olanak sağlar.
D) Zihinsel yapılanmayı destekler.
E) Gelişimin temelini oluşturur.

Cevap : A) Fiziksel kondisyonu geliştirir.

5. İki yaşındaki bir çocuk eline aldığı bir nesnenin en ilgi çekici özelliğine dikkatini yoğunlaştırmaktadır.
Yukarıda verilen durumda bu çocuk algısal olarak aşağıdakilerden hangisini gerçekleştiriyordur?

A) Ayırt etme
B) Seçicilik
C) Dokunma
D) Tanıma
E) Tanımlama

Cevap : B) Seçicilik

6. Berna sınıf içindeki etkinliklerde müzikal ve ritmik etkinliklere katılmaktan keyif almakta, sınıftaki nesnelerin sesleriyle ilgilenerek ses taklitleri yapmaktan hoşlanmaktadır.
Berna’nın eğitiminde hangisine odaklanmak gerekir?

A) Görsel algılamasına odaklanmak
B) İşitsel ve sözel uyaranlar vermek
C) Elle tutulur materyaller sunmak
D) Tat ve koku çalışmaları yapmak
E) Doku eşleşmesi yaptırmak

Cevap : B) İşitsel ve sözel uyaranlar vermek

7. Aşağıdakilerden hangisini söyleyen bir birey diğerlerine göre duyulardan daha çok etkileniyor olabilir?

A) Sabah uyandığımda Emine’nin çoktan evden çıkmış olduğunu fark ettim.
B) Büyük bir çaba göstermeme rağmen bu konulan bir türlü anlayamıyorum.
C) Yumuşak ses tonu ve görünümüyle bizi büyüledi.
D) Hasan hayatımda tanıdığım en sıcakkanlı insandı.
E) Bazı günler kendimi mutsuz hissediyorum.

Cevap : C) Yumuşak ses tonu ve görünümüyle bizi büyüledi.

8. Çocuğun vücudunu, boynunu ve başını yer çekimine karşı dik tutabilmesi hangi duyu ile ilişkilidir?

A) Görme
B) İşitme
C) Hareket
D) Denge
E) Dokunma

Cevap : D) Denge

9. Dunn’un duyu modeline göre kolayca ağlayan çocuk hangi maddede yer almaktadır?

A) Duyusal oturaklılık
B) Duyusal duyarlılık
C) Duyusal arama
D) Düşük tahammül
E) Duyusal uyarım

Cevap : E) Duyusal uyarım

10. Duyulardan elde edilen bilgiler beynin hangi kısmında birleşmektedir?

A) Oksipital lob
B) Temporal lob
C) Parietal lob
D) Frontal lob
E) Serebellum

Cevap : C) Parietal lob

11. Nil sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmiş bir çocuktur. Çevresinde görüp duyduklarını ve dokunup tattıklarını algılamakta ve de yaşamında etkili biçimde kullanmaktadır. Nil’in duyularını aktif biçimde kullanmaya başlaması hangi gelişim sürecinden itibaren gerçekleşmektedir?

A) Bir yaş civarında
B) Doğumla beraber
C) Anne karnında
D) Üç yaş civarında
E) Ergenlikte

Cevap : C) Anne karnında

12. Aşağıdakilerden hangisi duyulara yönelik imgelerden biri değildir?

A) Ses
B) Koku
C) Titreşim
D) Hüzün
E) Sembol

Cevap : D) Hüzün

13. 6 aylık bir bebek, eline aldığı bir çıngırağı tekrar tekrar sallayarak çıkardığı sesi dinlemekten keyif aldığını göstermektedir.
Bu bebekle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Dikkatini belirli bir duruma veriyordur.
B) Refleksif tepkiler veriyordur.
C) Duyularını kullanıyordur.
D) Amaca yönelik hareket ediyordur.
E) Ses çıkarmaya odaklanıyordur.

Cevap : B) Refleksif tepkiler veriyordur.

14. Duyuların aktif biçimde kullanılmaya başladığı en erken dönem aşağıdakilerden hangisidir?

A) Üç yaş civarı
B) Bir yaş civarı
C) Doğumla beraber
D) Doğum öncesi dönem
E) Yetişkinlik yılları

Cevap : D) Doğum öncesi dönem

15. Ayşe Öğretmen kitap okuma etkinliğinde çocuklara bir tavşanla sırtlan arasında geçen can yakma tartışmasıyla ilgili bir kitap okur. Kitap sonunda çocuklara kitabın içinde geçen “çörek” terimiyle ilgili de etkinlik yaptırarak bütünleştirilmiş bir program uygular. Bu çalışma sonunda çocukların hangi duyuları uyarılır?

A) Görme ve dokunma
B) İşitme ve tatma
C) Görme ve tatma
D) Tatma ve koklama
E) Görme ve işitme

Cevap : E) Görme ve işitme

16. • Diğer insanların fark ettiklerini fark edemeyebilirler.
• Kendilerini yeni durum ve uyaranlara uyduramayabilirler.
• Çoğunlukla edindikleri bilgileri unutabilirler.
Yukarıda özellikleri verilen duyusal kişilik özellikleri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Düşük algıya sahip
B) Yüksek algılamaya sahip
C) Duyusal kaçınma
D) Uyum bozukluğuna sahip
E) Duyusal duyarlılık

Cevap : A) Düşük algıya sahip

17. Bebekler hangi ay civarında sesin kaynağını bulabilmekte ve ses tonlarını ayırt edebilmektedir?

A) 5 ay
B) 18 ay
C) 1 ay
D) 3 ay
E) 10 ay

Cevap : A) 5 ay

18. Bir okul öncesi çocuğu parkta arkadaşlarıyla oyun oynarken arkasından hızla yaklaşan salıncağın kendisi için tehlikeli bir durum oluşturacağını duyusal olarak önce hangi duyusu ile anlayabilir?

A) İşitme
B) Tatma
C) Görme
D) Koklama
E) Hareket

Cevap : A) İşitme

19. Bir bebeğin doğduktan sonraki süreçte duyularını çok daha aktif ve etkin biçimde kullanımında aşağıdakilerden hangisi ön plana çıkmaktadır?

A) Duyu işlemlemenin yetersiz kalması
B) Beynin gelişiminin tamamlanması
C) Duyusal sistemlerin oluşmaya başlaması
D) Sinir sisteminin duyuların tamamını işlemesi
E) Etkileşimsel sürecin başlaması

Cevap : E) Etkileşimsel sürecin başlaması

20. Begüm Öğretmen duyusal yetersizliği olan çocuklarla çalışan bir eğitimcidir. Çalıştığı çocuklarla bireysel etkinliklerinde uygun etkinlikler seçerek onları duyusal olarak yönlendirmesinde hangisine dikkat etmesi önceliklidir?

A) Çocukların görsel duyarlılıklarını belirlemek
B) Çocukların hangi materyalleri seçebileceklerine karar vermek
C) Çocukların işitsel duyarlılıklarını belirlemek
D) Çocuklardan önce ailelerinin duyusal becerilerini değerlendirmek
E) Çocukların hangi duyusal işlemleme becerisine sahip olduğunu belirlemek

Cevap : E) Çocukların hangi duyusal işlemleme becerisine sahip olduğunu belirlemek