Aile Sosyolojisi 2023-2024 Vize Soruları

Aile Sosyolojisi: Toplumun Temel Birimi

Aile, toplumların temel yapı taşlarından biridir ve birçok sosyolog tarafından toplumsal-bütünsel sistemin önemli bir bileşeni olarak kabul edilir. Talcott Parsons, aileyi toplum için belirli işlevleri yerine getiren bir sistemin parçası olarak tanımlayan sosyologlardan biridir. Onun perspektifi, ailenin toplumsal düzenin devamlılığını sağlamada önemli bir rol oynadığını vurgular.

Aile üzerine kuramsal yaklaşımlar farklı boyutlardan ele alınabilir. Örneğin, çocuğun anlamı açısından yaklaşan teori, Sembolik Etkileşimcilik’tir. Bu teorik yaklaşım, bireyler arasındaki sembollerin ve anlamın aile ilişkilerinde nasıl şekillendiğini inceler.

Geçmişte uygulanan evlenme tipleri de sosyolojik açıdan ilginç bir araştırma konusudur. “Değiş tokuş yoluyla evlenme” gibi geleneksel evlenme türleri, kültürlere özgü farklı pratikleri ve değerleri ortaya koyar.

Ailedeki değişim ve gelişmeleri anlamak için modern sosyologlar, ailenin yapısını ve işlevlerini ele alırlar. Giddens, duygusal iletişim ve mahremiyetin geleneksel ailede önemli olduğunu belirtirken, aynı zamanda toplumsal değişimle birlikte ailenin yapısının da evrim geçirdiğini ifade eder.

Farklı kültürlerdeki aile tiplerine dair çeşitli gözlemler de sosyolojinin konularından biridir. Örneğin, Fransız sosyolog Le Play’e göre, bireylerin mutluluğunu sağlayan ve devletin gücünü arttıran aile tipi “kök aile”dir.

Türkiye’nin sosyolojik yapısına yönelik düşünceler de önemli bir araştırma alanı oluşturur. Prens Sabahattin’in görüşleri, bireyci ailelerin oluşturulmasının eğitimle ilişkilendirildiği ve ulusal terbiyenin belirlenmesinde önemli bir rol oynadığı bir bakış açısını yansıtır.

Cumhuriyet Dönemi’nde kentleşmenin etkisiyle ortaya çıkan aile tipleri, sosyolog G. Aktaş tarafından incelenmiştir. Bu bağlamda, destekli çekirdek aile, toplumsal değişimin bir sonucu olarak ortaya çıkan bir aile tipidir.

Aile, sadece bireyler arasındaki ilişkileri değil, aynı zamanda toplumun genel yapısını da etkiler. Ziya Gökalp’in Türk-İslam medeniyetinde ailenin geçirdiği aşamalara dair düşünceleri, kültürel evrimin bir parçasını yansıtır.

Sonuç olarak, aile sosyolojisi, bireyler arasındaki ilişkilerin yanı sıra kültürel, tarihsel ve toplumsal bağlamda aile yapısını anlamayı amaçlar. Bu alandaki sosyologlar, farklı perspektiflerle aile konusunu ele alarak toplumun temel birimini anlamaya çalışırlar

1. Aileyi toplum için belirli işlevleri yerine getiren toplumsal-bütünsel sistemin çok sayıda bileşenlerinden biri olarak tanımlayan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) T. Parsons
B) F. Le Play
C) K. Marks
D) E. Durkheim
E) F. Engels

Cevap : A) T. Parsons

2. Aileye çocuğun anlamı açısından yaklaşan teori/kuram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çatışma Kuramı
B) Sembolik Etkileşimcilik
C) Fonksiyonalizm
D) Feminizm
E) Yapısal-İşlevselcilik

Cevap : B) Sembolik Etkileşimcilik

3. Geçmişte uygulanan “beşik kertmesi” adlı evlenme tipi aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturabilir?

A) Satın alma yoluyla evlenme
B) Anlaşma yoluyla evlenme
C) Görücü yoluyla evlenme
D) Değiş tokuş yoluyla evlenme
E) Kaçırma yoluyla evlenme

Cevap : D) Değiş tokuş yoluyla evlenme

4. A.Giddens geleneksel aileyi aşağıdaki bilgilerden hangisi ile açıklamaz?

A) Duygusal iletişim ve mahremiyet önemlidir.
B) Çocukların hakları yoktur ve çocuklar anne-babaların isteklerini karşılama aracıdır.
C) Erkeklerle kadınların eşitsizliği geleneksel ailenin doğasından gelen bir durumdur.
D) Çocuk sahibi olmak, soyda sürekliliği sağlama ihtiyacıyla bağıntılıdır.
E) Evlilik, mirasta sürekliliği sağlama ihtiyacına bağlıdır.

Cevap : A) Duygusal iletişim ve mahremiyet önemlidir.

5. Aileye duygusal doyum açısından yaklaşan teori aşağıdakilerden hangisidir?

A) Fonksiyonalizm
B) Yapısal-İşlevselcilik
C) Çatışma Kuramı
D) Sembolik Etkileşimcilik
E) Feminizm

Cevap : D) Sembolik Etkileşimcilik

6. F. Le Play’e göre bireylerin mutluluğunu sağlayan ve evlatlarıyla devletin gücünü arttıran aile tipi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anaerkil aile
B) İstikrarsız aile
C) Kök aile
D) İstikrarlı aile
E) Ataerkil aile

Cevap : C) Kök aile

7. Aşağıdakilerden hangisi aile hakkında araştırma yapan devlet kurumlarından biri değildir?

A) Aile Araştırma Kurumu
B) TAYA
C) TÜİK
D) DİE
E) DPT

Cevap : B) TAYA

8. Bireyci oluşuma geçmek esasen bir eğitim sorunudur. Herhangi bir toplumda eğitimi düzenleyen de ailedir. Ulusal terbiyemizi de tüketim, durgunluk ve kölelikten üretim, girişim ve bağımsızlığa yöneltmek için tek çare, bireyci aileler oluşturacak kız ve erkekler yetiştirmektir.
Yukarıdaki parçada ifade edilen görüş aşağıdaki sosyologlardan hangisine aittir?

A) Prens Sabahattin
B) Hüseyin Cahit
C) Mehmet İzzet
D) Abdullah Cevdet
E) Ziya Gökalp

Cevap : A) Prens Sabahattin

9. G. Aktaş’a göre Cumhuriyet Dönemi’nde kentleşmeye bağlı olarak ortaya çıkan, çeşitli yetersizlik, eksiklik ve uyumsuzlukların sebep olduğu, koruma amaçlı aile tipi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Geleneksel aile
B) Tamamlanmamış aile
C) Destekli çekirdek aile
D) Çekirdek aile
E) Geçici aile

Cevap : C) Destekli çekirdek aile

10. Ziya Gökalp’e göre aşağıdakilerden hangisi Türk-İslam medeniyetinde ailenin geçirdiği aşamalardan biri değildir?

A) Yuva
B) Klan
C) Aşiret
D) Ocak
E) Konak

Cevap : C) Aşiret

11. Geleneksel ailenin temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A) Çocuk odaklı olması
B) Hukuki bir birim olması
C) Ekonomik bir birim olması
D) Siyasi bir birim olması
E) Kadın-erkeğin eşit olması

Cevap : C) Ekonomik bir birim olması

12. Aileye aşk sembolü açısından yaklaşan teori aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sembolik Etkileşimcilik
B) Çatışma Kuramı
C) Yapısal-İşlevselcilik
D) Fonksiyonalizm
E) Feminizm

Cevap : A) Sembolik Etkileşimcilik

13. Aşağıdakilerden hangisi Sırbistan’a özgü bir aile tipi olan zadruganın özelliklerinden değildir?

A) Ortak tüketimin olması
B) Ortak üretimin olması
C) Yaşlı otoritesinin olması
D) Ortak mülkiyetin olması
E) Adil bir ücret anlayışının olması

Cevap : E) Adil bir ücret anlayışının olması

14. Talcott Parsons’a göre evlilik ailesi, egonun üyesi olduğu ….. ve ….. ile ilişkilidir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) geleneksel aile – modern aile
B) döl verme ailesi – yönlendirme ailesi
C) çekirdek aile – geniş aile
D) ataerkil aile – anaerkil aile
E) romantik aile – geleneksel aile

Cevap : B) döl verme ailesi – yönlendirme ailesi

15. “Aralarında akrabalık bağı bulunsun veya bulunmasın aynı konutta ya da aynı konutun bir bölümünde yaşayan, kazanç ve masraflarını ayırmayan, hizmet ve yönetimine katılan bir ya da birden fazla kişiden oluşan topluluk” olarak tanımlanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Eklemli aile
B) Tamamlanmamış aile
C) Çocuksuz aile
D) Hane halkı
E) Çözülen aile

Cevap : D) Hane halkı

16. Aristokrasi arasında evlilikler ….. dayanıyordu.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) dinî kararlara
B) mülkiyetin aktarılmasına
C) ahlaki koşullara
D) kadın-erkek eşitliğine
E) hukuk kurallarına

Cevap : B) mülkiyetin aktarılmasına

17. Aşağıdakilerden hangisi Talcott Parsons’ın tanımladığı çekirdek ailenin özelliklerinden biri değildir?

A) Bireylerin kendi yeterlilikleri/becerileri temelinde kurulmuş olması
B) Toplumsal hareketliliğe uygun bir aile tipi olması
C) Akrabalık ilişkilerinden bağımsız olması
D) Yönlendirme ailesinden bağımsız olması
E) Ailenin coğrafi açıdan yerleşim yerinin sabit olması

Cevap : E) Ailenin coğrafi açıdan yerleşim yerinin sabit olması

18. Totem bağına dayanan ve akrabalık anlayışı ile bir araya gelmiş üyelerden oluşan aileye verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zadruga
B) Bölünmez Asabe
C) Levirat
D) Klan
E) Sororat

Cevap : D) Klan

19. Miras ve aile arasındaki ilişkiyi toplumsal anlamda gelişme ve devamlılık açısından inceleyen sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?

A) C. Levi-Strauss
B) A. Giddens
C) Ziya Gökalp
D) B.S. Turner
E) F. Le Play

Cevap : E) F. Le Play

20. Babanın, evli erkek çocuklarını gözünün önünden ayırmadığı ve bütün çocuklarının üzerinde geniş bir otoriteye sahip olduğu, birtakım taşınır nesneler dışında hiçbir mülkün aile üyeleri arasında bölünmediği, babanın bütün çalışmayı yönettiği ve ailenin günlük ihtiyaçları dışında kalan ürünleri tasarruf olarak biriktirdiği aile tipi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kök aile
B) İstikrarsız aile
C) İstikrarlı aile
D) Anaerkil aile
E) Ataerkil aile

Cevap : E) Ataerkil aile