Sosyoloji Tarihi-1 2023-2024 Final Soruları

Sosyolojinin Derinliklerinde: Tarihten Günümüze Düşünce Akımları ve Öncüleri

Sosyoloji, toplumsal yapıları, işleyiş mekanizmalarını ve insan davranışlarını inceleyen bir bilim dalı olarak, tarih boyunca birçok düşünürü etkilemiş ve onlardan beslenmiştir. Açıköğretim fakültesi öğrencileri için hazırlanan bu makale, sosyoloji tarihi boyunca önemli bir yer tutan düşünürlerin temel kavramları ve sosyolojiye katkılarını ele almakta. @lolonolo_com olarak, bu makale ile öğrencilere sınavlara hazırlık sürecinde rehberlik etmeyi amaçlıyoruz.

Pozitivizm ve Auguste Comte

Auguste Comte, sosyoloji biliminin babası olarak kabul edilir. Pozitivizmin ülküsünü “düzen ve ilerleme” olarak belirlemiştir. Comte’a göre, bilim ve pozitif bilgi, toplumsal düzenin sağlanması ve sürekli ilerlemenin temelini oluşturur. Bu düşünce, sosyolojinin metodolojik temellerini atarken, toplumun bilimsel bir obje olarak incelenmesinin önünü açmıştır.

Tarihselcilik ve Giambattista Vico

Giambattista Vico, sosyal bilimlerin temellerini “Yeni Bilim” adlı eseriyle atmıştır. Vico, tarihsel olayların insan doğası tarafından şekillendirildiğini ve bu nedenle tarihin, toplumsal olayları anlamak için kritik bir alan olduğunu savunmuştur. Vico’nun tarihselcilik yaklaşımı, sosyolojik düşüncede derin bir etki bırakmıştır.

Hukuk ve Toplum: Montesquieu

Montesquieu, siyaset teorisinde, hükümetin ilkesinin, yönetilenlerin sahip olması gereken duyguyla ilişkilendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu düşünce, hükümetin meşruiyetinin ve etkinliğinin, halkın hükümete olan inancı ve güveni ile doğrudan ilişkili olduğunu vurgular.

Ekonomi ve Toplum: Karl Marx

Karl Marx, “Felsefenin Sefaleti” adlı eserinde, özellikle Proudhon’un “Sefaletin Felsefesi”ni eleştirerek, mülkiyet ve kapitalizm kavramlarını sorgulamıştır. Marx, tarihin sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu savunarak, ekonomik yapıların, toplumsal ve siyasal yapıları şekillendirdiğini öne sürmüştür.

Demokrasi ve Toplum: Alexis de Tocqueville

Alexis de Tocqueville, “şartların eşitlenmesi” kavramıyla, bireylerin önündeki kalıtsal ve sosyal engellerin kaldırılmasını ve bu sayede daha demokratik bir toplum yapısının oluşumunu analiz etmiştir. Tocqueville’in çalışmaları, modern demokrasilerin anlaşılmasında temel bir kaynak oluşturur.

Organik Aydın ve Antonio Gramsci

Antonio Gramsci, “organik aydın” kavramıyla, toplumsal değişim ve gelişimde aydınların oynadığı rolü vurgulamıştır. Gramsci’ye göre, organik aydınlar, toplumun ihtiyaçlarına cevap veren ve toplumsal bilinci şekillendiren kişilerdir.

Sonuç

Sosyoloji, geçmişten günümüze, toplumsal yapıları ve insan davranışlarını anlamamıza yardımcı olan geniş bir düşünce yelpazesini kapsar. Bu makalede ele alınan düşünürler ve kavramlar, sosyoloji öğrencilerinin toplumsal olayları daha iyi anlamalarına ve sınavlarda başarılı olmalarına yardımcı olacak temel taşlardır. Lolonolo.com olarak, öğrencilerin eğitim yolculuklarında yanlarında olmaktan gurur duyarız

@lolonolo_com

1. Auguste Comte’a göre pozitivizmin ülküsü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Düzen ve ilerleme
B) Devrim ve düzen
C) Reform ve devrim
D) Devrim ve ilerleme
E) Uluslaşma ve sanayileşme

Cevap : A) Düzen ve ilerleme

2. Giambattista Vico’nun sosyal bilimlerin temellerini attığı eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yeni Hayat
B) Yeni Politika
C) Yeni Devlet
D) Yeni Dünya
E) Yeni Bilim

Cevap : E) Yeni Bilim

3. Montesquieu’nun siyaset kuramına göre hükümetin ilkesi ne anlama gelmektedir?

A) Hükümetin varlığının devamı için yöneticilerin laiklik ilkesinden ayrılması
B) Hükümetin varlığının devamı için yönetilenlerin sahip olması gereken duygu
C) Hükümetin varlığının devamı için yöneticilerin uluslararası antlaşmalara sadık kalması
D) Hükümetin varlığının devamı için yöneticilerin dinî hükümlere bağlı kalması
E) Hükümetin varlığının devamı için yöneticilerin sahip olması gereken duygu

Cevap : B) Hükümetin varlığının devamı için yönetilenlerin sahip olması gereken duygu

4. Karl Marx’ın Felsefenin Sefaleti’ni yazarak eleştirdiği yazar ve eseri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hegel – Sefaletin Felsefesi
B) Hegel – Felsefe Nedir?
C) Proudhon – Mülkiyet Nedir?
D) Proudhon – Sefaletin Felsefesi
E) Comte – Pozitif Felsefe Dersleri

Cevap : D) Proudhon – Sefaletin Felsefesi

5. Montesquieu’nun geliştirdiği siyaset kuramı, Fransız Devrimi sürecinde aşağıdaki toplumsal kesimlerden hangisinin siyasal meşruiyetine temel teşkil etmiştir?

A) Burjuvazi
B) Aristokrasi
C) İşçiler
D) Köylüler
E) Ruhban sınıfı

Cevap : A) Burjuvazi

6. Alexis de Tocqueville’e göre “şartların eşitlenmesi” aşağıdaki durumlardan hangisine karşılık gelir?

A) Bireylerin entelektüel ve kültürel olarak eşitlenmesi
B) Bireylerin önündeki kalıtsal ve sosyal engellerin kaldırılması
C) Bireylerin düşünsel veya ideolojik olarak eşitlenmesi
D) Tüm bireylerin eşit oy, seçme ve seçilme hakkına sahip olması
E) Bireylerin ekonomik bakımdan eşitlenmesi

Cevap : B) Bireylerin önündeki kalıtsal ve sosyal engellerin kaldırılması

7. Sosyoloji literatürüne “organik aydın” kavramını kazandıran düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Pareto
B) Mosca
C) Marx
D) Gramsci
E) Engels

Cevap : D) Gramsci

8. Comte’a göre pozitif evrede egemenlik aşağıdaki gruplardan hangi ikisinin eline geçecektir?

A) Filozoflar ve işçiler
B) Hukukçular ve filozoflar
C) Din adamları ve köylüler
D) Bilim adamları ve sanayiciler
E) Askerler ve bilim adamları

Cevap : D) Bilim adamları ve sanayiciler

9. Tocqueville’e göre modern dönemde ….., eşitsizlik temelinde yükselemez. 1789 Devrimi’nden sonra eşitsizliğin ….. temelleri ortadan kalkmıştır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki ifadelerden hangileri getirilmelidir?

A) kardeşlik – ekonomik ve siyasal
B) özgürlük – entelektüel ve toplumsal
C) monarşi – ekonomik ve dinsel
D) cumhuriyet – ekonomik ve tarihsel
E) adalet – ekonomik ve felsefî

Cevap : B) özgürlük – entelektüel ve toplumsal

10. Ortak kaleme aldıkları bir eserde tarihin sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu yazan iki düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Comte ve Durkheim
B) Proudhon ve Saint-Simon
C) Marx ve Hegel
D) Marx ve Engels
E) Saint-Simon ve Comte

Cevap : D) Marx ve Engels

11. Karl Marx’a göre “Hukuki ilişkilerin ve devlet biçimlerinin kökenini hayatın ….. koşullarında aramak gerekir.”
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) zorlu
B) maddi
C) manevi
D) ilkel
E) soyut

Cevap : B) maddi

12. Karl Marx’ın yüksek tahsil yaptığı iki alan aşağıdakilerden hangisidir?

A) İktisat ve Siyaset Bilimi
B) Hukuk ve Siyaset Bilimi
C) İktisat ve Sosyoloji
D) İktisat ve Antropoloji
E) Hukuk ve Felsefe

Cevap : E) Hukuk ve Felsefe

13. Marx’a göre devletin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsanlığın ulaştığı son aşamayı temsil eden aşkın varlıktır.
B) Düzenleme ve denetleme vazifesi görerek bireyi topluma karşı koruyan bürokratik organdır.
C) Bireysel hak ve özgürlükleri güvence altına alan en üst bürokratik kurumdur.
D) Tanrı fikrinin seküler bir formla modern çağa transferidir.
E) Egemen sınıfın çıkarlarını koruyan baskı aygıtıdır.

Cevap : E) Egemen sınıfın çıkarlarını koruyan baskı aygıtıdır.

14. Alexis de Tocqueville, ….. yüzyılda yaşamış ….. bir düşünürdür.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) XX. – İtalyan
B) XVIII. – Fransız
C) XIX. – Fransız
D) XIX. – İtalyan
E) XX. – Fransız

Cevap : C) XIX. – Fransız

15. Marx’a göre “İnsanlar kendi ….. kendileri yaparlar.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) tarihlerini
B) bilinçlerini
C) siyasetlerini
D) dünyalarını
E) devletlerini

Cevap : A) tarihlerini

16. Aşağıdaki düşüncelerden hangisi Saint-Simon’a ait değildir?

A) Toplum için en hayati olan meslek askerliktir.
B) Sanayileşmekte olan bir toplumda temel çelişki, üretime katılanlar ile katılmayanlar arasındadır.
C) Toplumu besleyen ve ayakta tutan ana sınıf, çalışan sınıftır.
D) Devlet yönetimi uzmanlara bırakılmalıdır.
E) İlahi esaslara dayanan ahlak ve siyasetin yerini, akla dayanan ahlakın ve endüstriye dayanan politikanın alması gerekir.

Cevap : A) Toplum için en hayati olan meslek askerliktir.

17. Auguste Comte determinist (gerekirci) yaklaşımı aşağıdaki düşünürlerin hangisinden ödünç almıştır?

A) Marx
B) Tocqueville
C) Saint-Simon
D) Condorcet
E) Montesquieu

Cevap : E) Montesquieu

18. Alexis de Tocqueville’in “Eski Rejim ve Devrim” adlı eserinde toplumsal ve siyasal değişim konusunda vurguladığı temel ilke aşağıdakilerden hangisidir?

A) Döngüsellik
B) İlerleme
C) Süreklilik
D) Çöküş
E) Kırılma

Cevap : C) Süreklilik

19. Siyasi, hukuki, felsefi, edebî ve sanatsal gelişmeyi ….. belirler.
Marx’a göre yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) din
B) coğrafya
C) ekonomi
D) estetik
E) düşünce

Cevap : C) ekonomi

20. Ada halkları, kıta halklarına göre ….. daha bağlıdırlar.
Montesquieu’ya ait olan yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) yöneticilerine
B) kültürlerine
C) özgürlüklerine
D) hükümetlerine
E) inançlarına

Cevap : C) özgürlüklerine