İnsan Davranışı Ve Sosyal Çevre-2 Ünite-3

Giriş

İnsan davranışını anlamak, sosyal bilimlerin en önemli ve karmaşık alanlarından biridir. Bu makale, genç yetişkinlikten yetişkinliğe ve geç yetişkinliğe geçiş süreçlerini incelemek üzere çeşitli psikolojik kuramları ve modelleri ele alacaktır. Bu teorilerin, bireyin yaşamındaki değişikliklere nasıl ışık tuttuğunu ve sosyal hizmet uygulamalarında nasıl kullanılabileceğini inceleyeceğiz

Kuramsal Yaklaşımlar ve Modeller

Psikoanalitik Kuram

Sigmund Freud ve Erik Erikson’un çalışmaları, kişilik gelişimini ve insan davranışının temelinde yatan bilinçaltı dinamiklerini anlamamızı sağlar. Bu kuram, bireyin yaşamının erken dönemlerinde şekillenen davranış kalıplarını ve bu kalıpların yetişkinlikte nasıl devam ettiğini incelemektedir.

Bilişsel Kuram

Jean Piaget’in bilişsel gelişim teorisi, çocukluk döneminden başlayarak yetişkinliğe kadar zihinsel gelişimi detaylandırır. Bu kuram, bireyin bilgiyi nasıl işlediğini ve yaşla birlikte nasıl daha karmaşık düşünce yapılarına geçtiğini açıklar.

Davranışçı Kuram

B.F. Skinner ve Lev Vygotsky gibi düşünürler, öğrenme süreçlerinin ve çevresel etkileşimlerin bireyin davranışları üzerindeki etkisini vurgular. Davranışçı yaklaşımlar, ödül ve ceza mekanizmaları aracılığıyla davranış değişikliklerinin nasıl yönlendirilebileceğini gösterir.

Sistem Kuramı

Sistem kuramı, bireyleri içinde bulundukları aile, iş yeri gibi sosyal sistemlerle birlikte değerlendirir. Bu kuram, bireyin sosyal çevresiyle olan etkileşimlerinin davranışlarını nasıl şekillendirdiğini inceler.

Ekletik Kuram

Ekletik yaklaşım, birden fazla teorinin unsurlarını birleştirerek bireysel ve toplumsal sorunlara daha bütüncül çözümler sunmayı amaçlar. Bu yaklaşım, sosyal hizmet uygulamalarında esnekliği ve uyum yeteneğini artırır.

Uygulama ve Vaka Çalışmaları

Pratik uygulamalar ve vaka çalışmaları, kuramsal bilginin gerçek dünya senaryolarında nasıl kullanıldığını gösterir. Bu bölüm, sosyal hizmet uzmanlarının karşılaştığı zorluklara ve başarı hikayelerine yer verecek.

Sonuç

Bu makale, genç yetişkinlikten geç yetişkinliğe geçiş sürecinde insan davranışını anlamada kuramsal modellerin ve sosyal hizmet pratiğindeki uygulamalarının önemini vurgulamaktadır. Gelecekteki araştırmalar, bu teorileri daha da derinlemesine inceleyerek sosyal hizmet uygulamalarını zenginleştirecektir.

1- Psikodinamik kuramın ana odak noktası nedir?

a) Bireyler arası ilişkiler
b) İçsel çatışmalar ve bilinçdışı süreçler
c) Sosyal ve çevresel faktörler
d) Öğrenilmiş davranışlar
e) Bilinçli karar verme süreçleri

Cevap : b) İçsel çatışmalar ve bilinçdışı süreçler

Açıklama: Psikodinamik kuram, bireylerin çatışan düşüncelerini ve duygularını anlamaya ve bu anlayışla sosyal işlevselliklerini geliştirmeye odaklanır.

2- Davranışsal kuram hangi prensibe dayanır?

a) İçgüdüsel davranışlar
b) Bilinçaltı motivasyonlar
c) Ödül ve ceza
d) İlişkisel dinamikler
e) Kişisel farkındalık

Cevap : c) Ödül ve ceza

Açıklama: Davranışsal kuram, ödül ve ceza mekanizmalarının bireyin davranışlarını şekillendirdiği fikrine dayanır.

3- Bilişsel davranışçı kuramda temel alınan kavram nedir?

a) Toplumsal etkileşim
b) Bilinçaltı
c) Öğrenme süreçleri
d) Düşünce kalıpları
e) İçsel denge

Cevap : d) Düşünce kalıpları

Açıklama: Bilişsel davranışçı kuram, bireylerin problemli davranışlarını ve duygusal tepkilerini şekillendiren düşünce kalıplarını odak alır.

4- Etkileşim modeli sosyal hizmet pratiğinde neyi vurgular?

a) Bireyin çevresiyle olan dinamik etkileşimi
b) İçsel çatışmaların çözümü
c) Bireyin kendi kendine yardım teknikleri
d) Toplumsal yapıların analizi
e) Kriz müdahale teknikleri

Cevap : a) Bireyin çevresiyle olan dinamik etkileşimi

Açıklama: Etkileşim modeli, bireyin sosyal çevresiyle olan etkileşimini ve bu etkileşimin birey üzerindeki etkilerini vurgular.

5- Yapısal model hangi alanlarda uygulanır?

a) Bireysel terapi
b) Aile terapisi
c) Grup dinamikleri
d) Organizasyonel gelişim
e) Toplumsal değişim

Cevap : b) Aile terapisi

Açıklama: Yapısal model, özellikle aile terapisi alanında kullanılarak aile içi ilişkilerin daha işlevsel hale getirilmesine yönelik stratejiler geliştirir.

6- Krize müdahale modeli ne zaman tercih edilir?

a) Uzun süreli terapi gerektiren durumlar için
b) Acil ve ani kriz durumlarında
c) Yapısal aile sorunları için
d) Eğitim amaçlı programlar
e) Kariyer danışmanlığı

Cevap : b) Acil ve ani kriz durumlarında

Açıklama: Krize müdahale modeli, acil ve ani kriz durumlarına hızlı ve etkili müdahale sağlamak amacıyla tasarlanmıştır.

7- Çözüm odaklı model neye odaklanır?

a) Sorunların kökenine inmek
b) Mümkün olan en hızlı çözümü bulmak
c) Bireyin geçmiş deneyimlerini analiz etmek
d) Sosyal yapıların dönüşümü
e) Uzun vadeli hedeflerin belirlenmesi

Cevap : b) Mümkün olan en hızlı çözümü bulmak

Açıklama: Çözüm odaklı model, danışanların sorunlarına hızlı ve pratik çözümler bulma üzerine yoğunlaşır, genellikle kısa süreli müdahaleler için uygundur.

8- Sosyal eylem modeli hangi amaca hizmet eder?

a) Bireyin kişisel gelişimi
b) Toplumsal adaletsizliklerin düzeltilmesi
c) Psikolojik rahatsızlıkların tedavisi
d) Eğitimsel reformlar
e) Sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi

Cevap : b) Toplumsal adaletsizliklerin düzeltilmesi

Açıklama: Sosyal eylem modeli, toplumsal adaletsizliklerin düzeltilmesine ve dezavantajlı gruplar için gerekli değişikliklerin yapılmasına yöneliktir.

9- Sistem teorisi sosyal hizmet pratiğinde nasıl kullanılır?

a) Bireyin psikolojik analizi
b) Aile dinamiklerinin değerlendirilmesi
c) Toplumsal yapıların incelenmesi
d) Birey ve çevresi arasındaki etkileşim
e) Tüm yanıtlar

Cevap : e) Hepsi

Açıklama: Sistem teorisi, bireyin ailesi, toplumsal yapıları ve birey ile çevresi arasındaki etkileşimi kapsamlı bir şekilde incelemek için kullanılır.

10- Ekletik yaklaşım sosyal hizmet pratiğinde neyi sağlar?

a) Tek bir teoriye sıkı sıkıya bağlı kalmak
b) Çeşitli teorilerden en uygun olanlarını birleştirmek
c) Yalnızca psikodinamik kuramları kullanmak
d) Yalnızca davranışsal tekniklere odaklanmak
e) Her durum için aynı modeli uygulamak

Cevap : b) Çeşitli teorilerden en uygun olanlarını birleştirmek

Açıklama: Ekletik yaklaşım, farklı teorik çerçeveleri ve modelleri duruma göre birleştirerek, daha esnek ve bireyselleştirilmiş müdahale stratejileri sunar.

11- Aşağıdaki terapi modellerinden hangisi, danışanların sorunlarına spesifik aksiyonlar alarak çözüm bulmalarına odaklanır ve bu eylemleri görev olarak tanımlar?

a) Psikanalitik terapi
b) Davranışçı terapi
c) Eylem odaklı terapi
d) Görev odaklı terapi
e) Varoluşçu terapi

Cevap : d) Görev odaklı terapi

Açıklama: Görev odaklı terapi, danışanların eyleme geçmelerini teşvik eder ve spesifik aksiyonlar alınmasını gerektirir. Bu model, danışanların belirli bir zaman aralığında kararlar almasını, gerekli kaynakları sağlamasını, yeni beceriler öğrenmesini veya kaygılarını ifade etmesini içeren görevler tanımlar.