Bakım ve Sosyal Hizmet Ünite-2

Giriş

İkinci üniteniz olan “İnsan Hakları, Çokkültürlülük ve Bakım”  Bu ünite, bakım hizmetlerinde insan haklarına duyarlı bir yaklaşımın önemi, çokkültürlülük ve bakım uygulamalarındaki çeşitliliğin, bakım hizmetlerinin etkinliği üzerindeki etkilerini ele alıyor.

İnsan hakları ve çokkültürlülük, bakım hizmetlerinin kalitesini ve erişilebilirliğini doğrudan etkileyen iki temel unsurdur. Bu yazıda, bakım hizmetlerinde insan haklarının önemi, çokkültürlü toplumlarda bakım uygulamaları ve bu iki faktörün bakım hizmetlerine olan etkileri detaylı bir şekilde incelenecektir.

İnsan Haklarının Bakım Hizmetlerindeki Yeri

İnsan hakları, her bireyin yaşama, sağlık, güvenlik ve onur gibi temel hak ve özgürlüklere sahip olduğunu belirtir. Bakım hizmetlerinde insan haklarının güvence altına alınması, bireylerin gereksinim duydukları hizmetlere adil ve eşit bir şekilde erişebilmelerini sağlar. Ayrıca, insan haklarına dayalı bir yaklaşım, bakım hizmetlerinin bireyin özerkliğine, kültürel değerlerine ve tercihlerine saygı göstermesini zorunlu kılar.

Çokkültürlülük ve Bakım Uygulamaları

Çokkültürlü toplumlarda, farklı kültürel, etnik ve dini arka planlara sahip bireylerin bakım ihtiyaçları da çeşitlilik gösterir. Bu çeşitlilik, bakım hizmetlerinin tasarımı ve sunumunda özel dikkat ve duyarlılık gerektirir. Çokkültürlülük, bakım profesyonellerinin, hizmet verdikleri bireylerin kültürel özelliklerini anlamalarını ve bu özelliklere uygun hizmetler sunmalarını sağlar. Böylece, bakım hizmetleri daha etkili ve birey merkezli hale gelir.

Bakım Hizmetlerinde İnsan Hakları ve Çokkültürlülüğün Entegrasyonu

İnsan hakları ve çokkültürlülük ilkelerinin bakım hizmetlerine entegrasyonu, bu hizmetlerin her bireye uygun ve kapsayıcı olmasını sağlar. Entegrasyon, aynı zamanda, bakım hizmetlerinin herkes tarafından kolayca erişilebilir olmasını ve her bireyin, kendine has ihtiyaç ve koşullarına uygun hizmetler almasını garanti altına alır. Bu entegrasyon süreci, eğitim, politika yapımı ve uygulamalı araştırmalar aracılığıyla desteklenmelidir

 Sonuç

İnsan haklarına ve çokkültürlülüğe dayalı bakım uygulamaları, toplumların çeşitliliğine ve bireylerin temel haklarına duyarlı hizmetler sunmanın anahtarıdır. Bu yaklaşım, bakım hizmetlerinin her bireyin onurunu ve özerkliğini koruyarak, herkes için adil ve erişilebilir olmasını sağlar. Böylece, toplumların sağlık ve refah seviyesi artırılmış olur.

1- Aşağıdakilerden hangisi küreselleşme olgusunun temel özellikleri arasında yer almaz?

A) Ürünlerin serbest paylaşılması
B) Fikirlerin serbest paylaşılması
C) Uluslararası alanın bütünleşmesi
D) Sosyal adaletin yaygınlaşması
E) Yoksul ile zengin arasındaki mesafenin açılması

Cevap : D) Sosyal adaletin yaygınlaşması

Küreselleşme olgusu, genellikle dünya genelinde ülkeler ve topluluklar arasındaki sınırların ekonomik, teknolojik, sosyal ve kültürel anlamda aşılmasını ifade eder. Bu süreç, mal ve hizmetlerin, sermayenin, bilginin ve insanların uluslararası düzeyde daha serbestçe hareket etmesini içerir.
Şıkları değerlendirirken:
A) Ürünlerin serbest paylaşılması: Küreselleşmenin en temel özelliklerinden biri, uluslararası ticaretin artması ve ürünlerin dünya çapında serbestçe dolaşımının sağlanmasıdır.
B) Fikirlerin serbest paylaşılması: Teknolojik gelişmeler ve iletişim araçlarının yaygınlaşması ile fikirlerin ve bilginin uluslararası alanda serbestçe yayılması da küreselleşmenin önemli bir parçasıdır.
C) Uluslararası alanın bütünleşmesi: Küreselleşme, uluslararası alandaki bütünleşmeyi, yani ekonomik, politik ve kültürel entegrasyonu teşvik eder.
D) Sosyal adaletin yaygınlaşması: Sosyal adaletin yaygınlaşması, küreselleşmenin doğrudan bir sonucu olarak kabul edilmez. Küreselleşme, bazı durumlarda sosyal adaletin sağlanmasını destekleyebilirken, diğer durumlarda eşitsizlikleri ve adaletsizlikleri derinleştirebilir. Bu nedenle, bu şık küreselleşmenin temel bir özelliği olarak değil, olası bir sonucu olarak görülebilir.
E) Yoksul ile zengin arasındaki mesafenin açılması: Küreselleşme sürecinde, yoksul ve zengin arasındaki mesafenin açılması, özellikle gelişmekte olan ülkelerde daha fazla görülebilen bir durumdur. Bu, küreselleşmenin bir sonucu olarak ele alınır ancak genellikle istenmeyen bir sonuçtur.
Bu nedenle, küreselleşme olgusunun temel özellikleri arasında D) Sosyal adaletin yaygınlaşması yer almaz. Sosyal adalet, küreselleşmenin otomatik bir sonucu olarak değil, daha ziyade belirli politik ve sosyal çabalar sonucunda elde edilebilecek bir durumdur.

2- Aşağıdaki kavramlardan hangisi küreselleşme ile doğrudan bağlantılı bir kavram değildir?

A) Globalizasyon
B) Atomizasyon
C) Bölgesel
D) Küyerel
E) Çokkültürlülük

Cevap : C) Bölgesel

3- Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmeyi eleştiren düşünürlerin eleştiri gerekçeleri arasında yer almaz?

A) Doğal zenginlikleri sömürmesi
B) Özgürlükleri yaygınlaştırması
C) İnsanları tektipleşmeye zorlaması
D) Kültürleri ve dilleri sömürmesi
E) Tüketimi özendirmesi

Cevap : B) Özgürlükleri yaygınlaştırması

Küreselleşmeyi eleştiren düşünürlerin eleştiri gerekçeleri arasında “özgürlükleri yaygınlaştırması” yer almaz. Küreselleşmeyi destekleyen argümanlar arasında özgürlüklerin artışı ve bireysel hakların genişlemesi sıklıkla yer alır. Dolayısıyla doğru seçenek:
B) Özgürlükleri yaygınlaştırması

4- Aşağıdakilerden hangisi Giger ve Davidhizar’ın geliştirdiği bakım modelinde bakım alan bireyi değerlendirmek için önerilen kültürel boyutlar arasında yer alamaz?

A) Yakınlık ve uzaklık algısı
B) Sosyal organizasyon
C) Biyolojik değişkenler
D) Çevresel kontrol
E) Seçilmiş ırkın mensubu olduğuna yürekten inanmak

Cevap : E) Seçilmiş ırkın mensubu olduğuna yürekten inanmak

Giger ve Davidhizar’ın kültürel bakım modelinde, bakım alan bireylerin kültürel özelliklerini anlamak için altı temel kültürel boyut ele alınır: iletişim, zaman, sosyal organizasyon, çevresel kontrol, biyolojik değişkenler ve sağlık ve hastalıkla ilgili inançlar ve uygulamalar. Bu boyutlar, sağlık hizmetlerinde kültürel farklılıkları ve ihtiyaçları dikkate almak için tasarlanmıştır.
Listede yer alan “Seçilmiş ırkın mensubu olduğuna yürekten inanmak” ifadesi, Giger ve Davidhizar’ın modelinde bir kültürel boyut olarak ele alınmaz. Bu ifade, genellikle ırkçılık ve üstünlük gibi konularla ilişkilendirilen bir kavramdır ve sağlık hizmetlerinde kültürel hassasiyeti teşvik eden bir modelin parçası olamaz. Dolayısıyla doğru seçenek:
E) Seçilmiş ırkın mensubu olduğuna yürekten inanmak

5- Aşağıdakilerden hangisi İran’da sosyal hizmet alanında kapsamlı ve etkili faaliyetler yürüten kurum ve kuruluşlardan değildir?

A) Bunyâd-ı Şehid(Şehit Kurumu
B) Kızılay
C) Yeşilay
D) Behzisti Kurumu
E) İmam Humeyni Sosyal Yardım Komitesi

Cevap : C) Yeşilay

İran’da sosyal hizmet alanında faaliyet gösteren kurumlar arasında Bunyâd-ı Şehid (Şehit Kurumu), Behzisti Kurumu ve İmam Humeyni Sosyal Yardım Komitesi gibi yerel örgütler bulunmaktadır. Bu kurumlar, çeşitli sosyal yardım ve destek programları ile İran toplumuna hizmet etmektedir.
Kızılay ve Yeşilay ise Türkiye merkezli kuruluşlardır ve genel olarak Türkiye içinde faaliyet gösterirler. İran’da benzer işlevleri gören kurumlar mevcuttur ama Kızılay ve Yeşilay’ın kendileri İran’da kapsamlı ve etkili faaliyetler yürüten kurumlar olarak bilinmezler.
Bu bilgiler ışığında, İran’da sosyal hizmet alanında kapsamlı ve etkili faaliyetler yürüten kurum ve kuruluşlardan olmayan seçenek:
C) Yeşilay

6- “Çokkültürlülük üçgeninin köşelerini milliyetçilik, etnisite ve din oluşturmaktadır.” tespiti aşağıda isimleri yazılan düşünürlerden hangisine aittir?

A) Leininger
B) Giger
C) Purrell
D) Bauman
E) Davidhizer

Cevap : D) Bauman

Bu tespit, Zygmunt Bauman’a ait olabilir. Bauman, modernite ve postmodernite üzerine yoğunlaşmış, kültürel kimlik, çokkültürlülük ve globalizasyon gibi konulara derinlemesine değinmiş bir sosyologdur. Milliyetçilik, etnisite ve din gibi kavramlar onun çalışmalarında önemli yer tutar ve bu üçlemeyi çokkültürlülük bağlamında ele alabilir.
Diğer isimlerden Leininger, kültürel bakım teorisiyle bilinir ve Giger ile Davidhizer sağlık alanında kültürel yaklaşımları geliştirmişlerdir, ancak çokkültürlülük üçgeniyle ilgili belirtilen spesifik bir ifadeyi doğrudan kullanmış olduklarına dair bilgi bulunmamaktadır. Purrell, bu listedeki isimler arasında öne çıkan bir düşünür değildir.
Bu nedenle, en uygun seçenek:
D) Bauman

7- Aşağıdakilerden hangisi Londra Barnet Belediyesi tarafından uygulanan bakım uygulamalarından değildir?

A) Çatı metodu
B) Taksi-kart
C) Tele-bakım
D) Mavi rozetli şema
E) Eşik metodu

Cevap : A) Çatı metodu

8- Aşağıdakilerden hangisi Kültürel Yeterlilik Modeli’nin temel varsayımları arasında yer almaz?

A) Dünyada saygın olmayan kültürler de bulunmaktadır
B) Bireyler ve aileler birçok kültürel gruba mensupturlar
C) Bütün kültürlerin temel benzerlikleri vardır
D) Kültürler içinde ve arasında farklılıklar mevcuttur
E) Kültürler sabit toplumlarda yavaş değişirler

Cevap : A) Dünyada saygın olmayan kültürler de bulunmaktadır

Kültürel Yeterlilik Modeli, çeşitli kültürlerle çalışırken profesyonellerin bu kültürlerin özelliklerini anlamalarını ve uygun şekilde etkileşim kurmalarını sağlamayı amaçlar. Bu modelin temel varsayımları, kültürel farklılıklara saygı ve anlayış göstermeyi vurgular.
A) “Dünyada saygın olmayan kültürler de bulunmaktadır” ifadesi, Kültürel Yeterlilik Modeli’nin temel prensipleri ile çelişir. Bu model, tüm kültürleri eşit değerde ve saygın olarak kabul eder. Kültürel yeterlilik, herhangi bir kültürün diğerlerinden daha az saygın olduğu fikrini reddeder ve tüm kültürleri anlamaya ve saygı duymaya dayanır.
Diğer seçenekler, modelin genel kabulleri ile uyumlu düşünceleri yansıtmaktadır. Böylece, modelin temel varsayımları arasında yer almayan seçenek:
A) Dünyada saygın olmayan kültürler de bulunmaktadır.

9- Aşağıdakilerden hangisi İran’da Ulusal Yaşlılar Şûrası Kuruluş Kanunu’nda riayet edilmesi hükme bağlanan maddelerden değildir?

A) Yaşlıların hayat kalitesinin yükseltilmesi
B) Yaşlıların sosyal hayata katılmalarının sağlanması
C) Yaşlıların ailedeki rollerinin korunması
D) Yaşlılara gereken saygı ve değerin gösterilmesi
E) Yaşlıların sadece ailelerinde bakılması

Cevap : E) Yaşlıların sadece ailelerinde bakılması

İran’da Ulusal Yaşlılar Şûrası Kuruluş Kanunu’nda belirtilen maddeler genellikle yaşlıların hayat kalitesini iyileştirmeyi, sosyal katılımlarını artırmayı ve yaşlılara saygı gösterilmesini içerir. Bu kanun, yaşlıların toplumdaki yerini ve haklarını güçlendirme amacı taşır.
A) “Yaşlıların hayat kalitesinin yükseltilmesi”, B) “Yaşlıların sosyal hayata katılmalarının sağlanması”, C) “Yaşlıların ailedeki rollerinin korunması”, ve D) “Yaşlılara gereken saygı ve değerin gösterilmesi” maddeleri, yaşlılarla ilgili birçok uluslararası ve ulusal yasal düzenlemede bulunan yaygın hükümlerdir.
Ancak E) “Yaşlıların sadece ailelerinde bakılması” ifadesi, yaşlıların bakımı için zorlayıcı bir koşul belirler ve bu tür bir kısıtlama İran Ulusal Yaşlılar Şûrası Kuruluş Kanunu’nda yer almaz. Bu kanun, yaşlıların aile içinde bakımını destekler ancak bakımın yalnızca aile tarafından yapılmasını zorunlu kılmaz. Böyle bir hüküm, yaşlıların çeşitli bakım seçeneklerine erişimini sınırlayıcı olabilir ve genellikle modern yaşlı bakım politikalarına aykırıdır.
Bu nedenle, İran’da Ulusal Yaşlılar Şûrası Kuruluş Kanunu’nda riayet edilmesi hükme bağlanan maddelerden değil diyebileceğimiz seçenek:
E) Yaşlıların sadece ailelerinde bakılması.

10- Aşağıdakilerden hangisi Londra Barnet Belediyesi tarafından kentlilere sunulan bakım hizmetlerinden biri değildir?

A) Toplu taşıt vasıtalarında serbest geçiş
B) Ötenazi talebine olumlu cevap verme
C) Ölüm döşeğindeki yaşlılara ve aile fertlerine yönelik manevî bakım
D) Evde yemek hizmeti
E) Kışın sıcak tutma, soğuğa karşı koruma hizmeti

Cevap : B) Ötenazi talebine olumlu cevap verme

Londra Barnet Belediyesi, çeşitli bakım hizmetleri sunarak kentlilerin yaşam kalitesini artırmayı hedeflemektedir. Bu hizmetler genellikle toplu taşıma desteği, evde yemek hizmeti, kışın sıcak tutma ve soğuğa karşı koruma gibi sosyal destekleri içerir. Ayrıca ölüm döşeğindeki yaşlılara ve ailelerine yönelik manevi bakım da sunulmaktadır.
Ancak, B) “Ötenazi talebine olumlu cevap verme” seçeneği, Birleşik Krallık’ta yasal olarak uygulanmayan bir uygulamadır. Ötenazi, Birleşik Krallık’ta yasal olarak izin verilen bir uygulama değil ve belediyelerin sunduğu bir hizmet olmaktan uzaktır. Bu nedenle, Londra Barnet Belediyesi tarafından sunulan bir bakım hizmeti olmadığı için doğru cevap şudur:
B) Ötenazi talebine olumlu cevap verme.