Bakım ve Sosyal Hizmet Ünite-3

Giriş

Üçüncü üniteniz olan “Türkiye’de Bakım Hizmeti Sunan Kuruluşlar” ile ilgili olarak,  Türkiye’deki bakım hizmetlerini sunan çeşitli kuruluşların yapıları, hizmet modelleri ve sundukları hizmet türleri üzerine derinlemesine bir akademik yazı.

Türkiye’de Bakım Hizmeti Sunan Kuruluşlar: Yapılar ve Modeller

Türkiye’deki bakım hizmetleri, çeşitli devlet ve özel sektör kuruluşları tarafından sağlanmaktadır. Bu yazıda, bu kuruluşların yapıları, bakım hizmetlerinin çeşitliliği ve hizmet sunum modelleri ele alınacaktır.

Bakım Hizmeti Sunan Devlet Kuruluşları

Türkiye’de devlet tarafından yürütülen bakım hizmetleri, Sağlık Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı başta olmak üzere çeşitli kurumlar aracılığıyla sunulmaktadır. Bu kurumlar, genel sağlık hizmetlerinden, özel bakım gerektiren gruplara yönelik hizmetlere kadar geniş bir yelpazede hizmet sunmaktadır. Devlet kurumları, özellikle dezavantajlı gruplara yönelik bakım hizmetlerinde önemli bir rol oynamaktadır.

Özel Sektör ve Sivil Toplum Kuruluşları

Özel sağlık kurumları ve sivil toplum kuruluşları, Türkiye’deki bakım hizmetlerinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu kuruluşlar, genellikle daha yenilikçi ve kişiye özel hizmetler sunarak, devlet hizmetlerinin erişemediği veya yetersiz kaldığı alanlarda hizmet sağlamaktadır. Özellikle yaşlı bakımı, engelli bakımı ve çocuk bakımı gibi alanlarda çok çeşitli hizmetler sunulmaktadır.

Bakım Hizmetlerinin Finansmanı

Türkiye’de bakım hizmetlerinin finansmanı, devlet destekleri, özel sigorta ve cebri ödemeler aracılığıyla sağlanmaktadır. Devlet, belirli kriterleri karşılayan bireylere yönelik olarak bakım hizmetlerini finanse etmekte, böylece ekonomik açıdan dezavantajlı grupların da kaliteli bakım hizmetlerine erişimini kolaylaştırmaktadır.

Hizmet Sunum Modelleri

Bakım hizmetleri, Türkiye’de hem kurumsal hem de evde bakım modelleri çerçevesinde sunulmaktadır. Kurumsal bakım hizmetleri, özellikle kompleks sağlık ihtiyaçları olan bireyler için önemli iken, evde bakım hizmetleri, bireylerin kendi evlerinde, aileleriyle birlikte kaliteli bakım alabilmelerini sağlamaktadır. Evde bakım hizmetleri, son yıllarda özellikle tercih edilen bir model haline gelmiştir

Sonuç

Türkiye’de bakım hizmetleri, devlet ve özel sektör iş birliği ile geniş bir spektrumda sunulmaktadır. Hizmetlerin çeşitliliği ve erişilebilirliği, bireylerin yaşam kalitesini artırmakta ve sağlık hizmetlerine olan genel erişimi iyileştirmektedir. Bakım hizmetlerinin sürekli gelişimi, toplumsal ihtiyaçlar ve teknolojik yenilikler doğrultusunda şekillenmekte ve bu alandaki politika yapıcılar için önemli fırsatlar sunmaktadır.

1- Dünyada yaşlılık kriteri olan kaç yaştır?

A) 55
B) 60
C) 65
D) 70
E) 75

Cevap : C) 65

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve birçok ülke, yaşlılık başlangıcı olarak genellikle 65 yaşını kabul eder. Bu yaş sınırı, birçok ülkede emeklilik yaşını ve yaşlılara yönelik hizmetlerin başlangıcını belirler. Ancak, bazı ülkelerde ve bazı durumlarda 60 yaş ve üzeri de yaşlılık olarak kabul edilebilir.
Buna göre, genel bir dünya standardı olarak kabul edilen ve en yaygın kullanılan yaşlılık kriteri:
C) 65

2- Aşağıdakilerden hangisi Çocuk Koruma Kanunu’nu ifade eder?

A) 633 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname
B) 2828 Sayılı Kanun
C) 5395 Sayılı Kanun
D) 6284 Sayılı Kanun
E) 5579 Sayılı Kanun

Cevap : C) 5395 Sayılı Kanun

Türkiye’de “Çocuk Koruma Kanunu” olarak bilinen ve çocuk koruma sistemini düzenleyen yasal çerçeve, 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu’dur. Bu kanun, çocukların korunması, çocuk haklarının ihlal edilmesi durumunda alınacak önlemler ve çocuk adalet sistemi ile ilgili düzenlemeleri içerir. Dolayısıyla doğru seçenek:
C) 5395 Sayılı Kanun

3- Aşağıdakilerden hangisi korunma ihtiyacı olan çocuk için uygun hizmet belirlenene kadar çocuğun kaldığı birimdir?

A) ÇİM
B) ÇEKOM
C) ÇODEM
D) ÇOKİM
E) Çocuk Esirgeme Kurumu

Cevap : D) ÇOKİM

4- 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 2011 yılında aşağıdakilerden hangisi kurulmuştur?

A) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
B) Huzurevleri
C) Darülaceze
D) Çalışma Bakanlığı
E) Umut Evleri

Cevap : A) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

633 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 2011 yılında Türkiye’de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı kurulmuştur. Bu Bakanlık, aile, kadın, çocuk, genç, engelli ve yaşlılara yönelik sosyal hizmetlerin planlanması ve uygulanmasından sorumlu olup, mevcut sosyal hizmet ve yardımların daha etkin bir şekilde sunulması amacıyla oluşturulmuştur. Dolayısıyla doğru seçenek:
A) Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı

5- Aşağıdakilerden hangisi çocuk yatılı bakım hizmetini ifade eden bir kurumdur?

A) Çocuk Hizmetleri Müdürlüğü
B) Çocuk Esirgeme Kurumu
C) Çocuk Evleri Sitesi
D) RAM
E) ASHB

Cevap : C) Çocuk Evleri Sitesi

Türkiye’de çocuk yatılı bakım hizmetlerini ifade eden kurumlardan biri Çocuk Evleri Sitesi’dir. Çocuk Evleri Sitesi, korunma ihtiyacı olan çocuklara ev ortamına benzer koşullarda yatılı bakım hizmeti sunan bir kurumdur. Bu siteler, birkaç evin bir araya gelmesiyle oluşur ve her evde birkaç çocuk, bir sosyal hizmet uzmanı eşliğinde yaşar. Çocuk Evleri Sitesi, çocukların toplumdan izole edilmeden, aile ortamına yakın bir şekilde bakımlarının sağlanmasını amaçlar. Dolayısıyla doğru seçenek:
C) Çocuk Evleri Sitesi

6- Aşağıdakilerden hangisi koruyucu aile modellerinden biri değildir?

A) Geçici Koruyucu Aile Modeli
B) Evlat Edinen Aile Modeli
C) Akraba veya Yakın Çevre
D) Süreli Koruyucu Aile
E) Uzmanlaşmış Koruyucu Aile

Cevap : B) Evlat Edinen Aile Modeli

Koruyucu aile modelleri, çocukların biyolojik ailelerinden ayrıldıkları durumlarda onlara geçici veya sürekli bir aile ortamı sunmayı amaçlar. Bu modeller arasında Geçici Koruyucu Aile, Akraba veya Yakın Çevre, Süreli Koruyucu Aile ve Uzmanlaşmış Koruyucu Aile gibi çeşitler bulunur. Bu modeller çocukların ihtiyaçlarına göre belirli sürelerle veya belirli uzmanlık gerektiren durumlar için düzenlenmiştir.
Ancak, “Evlat Edinen Aile Modeli” koruyucu aile modelleri arasında yer almaz. Evlat edinme, çocuğun hukuki olarak ailenin bir parçası haline geldiği ve kalıcı bir aile bağı kurduğu bir süreci ifade eder. Bu süreç, koruyucu ailelikten farklı olarak çocuğun aileyi kalıcı olarak kendi ailesi olarak kabul etmesi anlamına gelir.
Dolayısıyla koruyucu aile modellerinden biri olmayan seçenek:
B) Evlat Edinen Aile Modeli.

7- Evlat edinme başvurularını kabul eden kurum hangisidir?

A) Milli Eğitim Bakanlığı
B) Darülaceze Genel Müdürlüğü
C) Çocuk Esirgeme Kurumu
D) ASHB Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü
E) Çocuk Denetimli Serbestlik Birimi

Cevap : D) ASHB Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü

Türkiye’de evlat edinme işlemleri, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı olan ASHB Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Bu kurum, evlat edinme sürecini yönetir, evlat edinmek isteyen ailelerin başvurularını değerlendirir ve çocukların uygun ailelerle buluşmasını sağlar.
Dolayısıyla evlat edinme başvurularını kabul eden kurum:
D) ASHB Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü.

8- Huzurevi’ne başvurabilmek için en az kaç yaşında olmak gerekir?

A) 80
B) 70
C) 60
D) 65
E) 55

Cevap : C) 60

Türkiye’de huzurevine başvurabilmek için genel kabul görmüş yaş sınırı 60 yaş ve üzeridir. Bu yaş sınırı, genellikle huzurevlerinin kabul kriterlerinde yer alır ve yaşlı bireylerin bu tesislerde kalabilmeleri için bir ön koşuldur.
Dolayısıyla, huzurevi başvuruları için gereken en az yaş:
C) 60

9- 5395 sayılı kanunun 5. maddesine göre, çocuğun bakımından sorumlu olan kişinin görevini yerine getirmemesi durumunda, çocuk resmi–özel kurum bakımı veya koruyucu aile hizmetinden yararlandırılır. Buna………..denir. ifadesinde boşluktaki yere hangi kavram gelmelidir?

A) Çocuk Mahkemesi
B) Denetimli Serbestlik
C) Koruma İhtiyacı Olan Çocuk
D) Re’sen Velayet
E) Bakım Tedbiri

Cevap : E) Bakım Tedbiri

10- Hangisi Huzurevi’ne kabul şartlarından biri değildir?

A) Daha önce başka bir Huzurevi’nde kalmamış olmak
B) Sosyal ve/veya ekonomik yoksunluk içinde bulunduğu sosyal inceleme raporu ile saptanmış olmak
C) Kendi gereksinimlerini karşılamasını engelleyici bir rahatsızlığı bulunmamak
D) Ruh sağlığı yerinde olmak
E) Uyuşturucu madde ya da alkol bağımlısı olmamak

Cevap : A) Daha önce başka bir Huzurevi’nde kalmamış olmak

Huzurevine kabul şartları genellikle bireylerin ekonomik ve sosyal ihtiyaçları, sağlık durumu ve toplum içindeki yalnızlık gibi faktörlere dayanır. Bu şartlar arasında, bireyin sosyal ve ekonomik yoksunluk içinde bulunduğunu belgeleyen raporlar, ruh sağlığının yerinde olması ve uyuşturucu veya alkol bağımlısı olmamak gibi koşullar bulunur.
Ancak, A) “Daha önce başka bir Huzurevi’nde kalmamış olmak” seçeneği, Türkiye’deki huzurevlerine kabul şartları arasında genellikle yer almaz. Huzurevine başvuran bir kişinin daha önce başka bir huzurevinde kalıp kalmadığı, kabul için bir engel teşkil etmez. Bu nedenle, huzurevine kabul şartlarından biri olmayan seçenek şudur:
A) Daha önce başka bir Huzurevi’nde kalmamış olmak.