Bakım ve Sosyal Hizmet Ünite-4

Giriş

Dördüncü üniteniz olan “Mevzuatta Bakım Hizmetleri” konusu, Türkiye’deki bakım hizmetlerinin yasal çerçevesini ve bu hizmetlerin nasıl düzenlendiğini kapsamaktadır. Bu bölümde, bakım hizmetleriyle ilgili mevzuat, bakım hizmetlerine yönelik düzenlemeler, ve bu düzenlemelerin hizmet sunumuna etkileri üzerinde durulacaktır.

Mevzuatta Bakım Hizmetleri: Türkiye’deki Yasal Çerçeve

Bakım hizmetleri, Türkiye’de çeşitli yasalar, yönetmelikler ve standartlarla düzenlenmektedir. Bu yasal çerçeve, bakım hizmetlerinin kalitesini, erişilebilirliğini ve hizmet sunumunu doğrudan etkileyen önemli faktörler arasındadır. Aşağıda, bu çerçevenin ana unsurları ele alınacaktır.

Temel Yasal Düzenlemeler

Türkiye’de bakım hizmetlerinin yasal temeli, Sağlık Bakanlığı ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından yapılan düzenlemelere dayanmaktadır. Bu düzenlemeler, hizmetlerin nasıl sunulacağı, hizmet sağlayıcılarının hangi standartlara uyması gerektiği ve hizmet alıcıların hangi haklara sahip olduğunu belirlemektedir. Özellikle, engelli, yaşlı ve diğer dezavantajlı gruplara yönelik bakım hizmetleri bu düzenlemelerin odağında yer almaktadır.

Hizmet Sağlayıcıların Sorumlulukları

Yasal çerçeve, bakım hizmeti sağlayıcılarının sorumluluklarını detaylı bir şekilde tanımlar. Bu sorumluluklar arasında, hizmet kalitesinin korunması, hizmet alıcının mahremiyetinin ve onurunun korunması, ve etik standartlara uygun hizmet sunumu bulunmaktadır. Ayrıca, hizmet sağlayıcılarının, hizmetlerini sürekli olarak gözden geçirmeleri ve iyileştirmeleri gerekmektedir.

Denetim ve Yaptırımlar

Mevzuat, bakım hizmetlerinin düzenli olarak denetlenmesini ve bu denetimler sonucunda tespit edilen eksikliklerin düzeltilmesi için yaptırımların uygulanmasını içerir. Denetimler, hem devlet kurumları hem de bağımsız denetçiler tarafından yapılabilmekte, bu süreçler hizmet kalitesinin sürekli olarak artırılmasını amaçlamaktadır.

Haklar ve Hizmetlere Erişim

Yasal çerçeve, bireylerin bakım hizmetlerine erişim haklarını garanti altına alır. Bu, özellikle ekonomik veya sosyal dezavantajları olan bireyler için önemlidir. Yasalar, bu bireylerin gereksinim duydukları hizmetlere adil ve eşit bir şekilde erişebilmelerini sağlamak için tasarlanmıştır.

Sonuç

Türkiye’deki bakım hizmetleri mevzuatı, hizmetlerin etkin, adil ve kapsayıcı bir şekilde sunulmasını sağlamak amacıyla sürekli olarak geliştirilmektedir. Yasal düzenlemeler, hizmet sağlayıcılarının sorumluluklarını belirlerken, hizmet alıcıların haklarını da korumakta ve güçlendirmektedir. Bu çerçeve, bakım hizmetlerinin toplumun genel sağlık ve refah seviyesini artırma potansiyelini maksimize eder

1- Çocuk Koruma Kanunu’nu hangisi ifade eder?

a) 633
b) 1982 Anayasası
c) 5395
d) 656
e) 2828

Cevap : c) 5395

Açıklama : 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu, Türkiye’de çocukların korunmasına yönelik temel yasal düzenlemeleri içerir ve çocukların haklarını güvence altına almayı amaçlar

2- Günümüzde yaşlılara yönelik hizmetler hangi kurum tarafından sunulmaktadır?

a) Çocuk Esirgeme Kurumu
b) İçişleri Bakanlığı
c) Cumhurbaşkanlığı
d) Engelli ve Yaşlı Sosyal Hizmetler Müdürlüğü
e) Vakıflar Genel Müdürlüğü

Cevap : d) Engelli ve Yaşlı Sosyal Hizmetler Müdürlüğü

Açıklama : Engelli ve Yaşlı Sosyal Hizmetler Müdürlüğü, Türkiye’de yaşlılar için sosyal hizmetler ve destek programları sağlayan ana kurumlardan biridir.

3- 5378 sayılı kanun aşağıdakilerden hangisi ile ilgili olarak çıkarılmıştır?

a) Engelli Bireyler
b) Yaşlılar
c) Çocuklar
d) Kadınlar
e) İşçiler

Cevap : a) Engelli Bireyler

Açıklama : 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun, engelli bireylerin haklarını koruma altına almak ve onlara yönelik hizmetlerin standartlarını belirlemek amacıyla çıkarılmıştır.

4- 2828 sayılı kanun aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?

a) Terörle Mücadele
b) Yaşlı Hakları
c) Çocuk Hakları
d) Engelli Bireyler
e) Sosyal Hizmetler

Cevap : e) Sosyal Hizmetler

Açıklama : 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu, Türkiye’de sosyal hizmetlerin organizasyonu ve yönetimi ile ilgili temel düzenlemeleri içerir.

5- Havana Kuralları aşağıdakilerden hangisini ifade eder?

a) Özgürlüğünden Yoksun Bırakılmış Çocukların Korunmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Kuralları
b) Avrupa Konseyi Engelli Hakları
c) Yaşlılara Tanınacak Sosyal Yardımlar
d) Çocuk Suçluluğunun Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Yönlendirici İlkeleri
e) Birleşmiş Milletler Çocuk Adalet Sisteminin Uygulanması Hakkında Asgari Standart Kuralları

Cevap : a) Özgürlüğünden Yoksun Bırakılmış Çocukların Korunmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Kuralları

Açıklama : Havana Kuralları, özgürlüğünden yoksun bırakılmış çocukların korunmasına yönelik uluslararası standartları belirler ve çocukların haklarının savunulmasını amaçlar.

6- Çocuk Esirgeme Kurumu’nun önceki adı nedir?

a) Darul Eytam
b) Himaye-i Etfal
c) Darülaceze
d) Darüşşafaka
e) Darülhayr

Cevap : b) Himaye-i Etfal

Açıklama : Himaye-i Etfal Cemiyeti, Türkiye’de çocukların korunması ve bakımı amacıyla kurulmuş eski bir kurumdur ve daha sonra Çocuk Esirgeme Kurumu adını almıştır.

7- YADES hangi grupla ilgili olarak oluşturulmuştur?

a) Kadınlar
b) Çocuklar
c) Yaşlılar
d) Engelli Bireyler
e) Evsizler

Cevap : c) Yaşlılar

Açıklama : YADES, yaşlıların sosyal hizmet ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş bir programdır ve yaşlıların toplum içinde aktif ve bağımsız bir yaşam sürmelerini destekler.

8- 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun sayısı hangisidir?

a) 633
b) 5431
c) 2828
d) 2022
e) 2023

Cevap : d) 2022

Açıklama : 2022 sayılı Kanun, ihtiyaç sahibi yaşlı Türk vatandaşlarına maddi destek sağlamak amacıyla çıkarılmıştır ve bu bireylere aylık bağlanmasını düzenler.

9- Yaşlanma sürecini, sağlık, psikoloji, sosyoloji ve ekonomi-politiğin kesiştiği noktada sistematik olarak inceleyen bilim dalı hangisidir?

a) Geriatri
b) Gerontoloji
c) Gerososyoloji
d) Psikoloji
e) Fizyoloji

Cevap : c) Gerososyoloji

Açıklama : Gerontoloji, yaşlanma süreçlerini çok disiplinli bir perspektiften inceleyen bilim dalıdır ve yaşlılıkla ilişkili sosyal, psikolojik ve biyolojik faktörleri kapsar.

10 :
4857 sayılı İş Kanunu’nun 30 uncu Maddesi kapsamında; “İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde ——— . Engelli çalıştırmak zorundadır ifadesinde boşluğa hangi rakam yazılmalıdır?

a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
e) 5

Cevap : c) 3

Açıklama : 4857 sayılı İş Kanunu, işverenlerin belirli bir oranda engelli birey istihdam etmelerini zorunlu kılar. Bu oran, özel sektörde çalışan sayısına bağlı olarak  yüzde 3 olarak belirlenmiştir

1. Çocuk Koruma Kanunu’nu hangisi ifade eder?
   • Cevap: c) 5395
   • Açıklama: 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu, Türkiye’de çocukların korunmasına yönelik temel yasal düzenlemeleri içerir ve çocukların haklarını güvence altına almayı amaçlar.
2. Günümüzde yaşlılara yönelik hizmetler hangi kurum tarafından sunulmaktadır?
   • Cevap: d) Engelli ve Yaşlı Sosyal Hizmetler Müdürlüğü
   • Açıklama: Engelli ve Yaşlı Sosyal Hizmetler Müdürlüğü, Türkiye’de yaşlılar için sosyal hizmetler ve destek programları sağlayan ana kurumlardan biridir.
3. 5378 sayılı kanun aşağıdakilerden hangisi ile ilgili olarak çıkarılmıştır?
   • Cevap: a) Engelli Bireyler
   • Açıklama: 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun, engelli bireylerin haklarını koruma altına almak ve onlara yönelik hizmetlerin standartlarını belirlemek amacıyla çıkarılmıştır.
4. 2828 sayılı kanun aşağıdakilerden hangisi ile ilgilidir?
   • Cevap: e) Sosyal Hizmetler
   • Açıklama: 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu, Türkiye’de sosyal hizmetlerin organizasyonu ve yönetimi ile ilgili temel düzenlemeleri içerir.
5. Havana Kuralları aşağıdakilerden hangisini ifade eder?
   • Cevap: a) Özgürlüğünden Yoksun Bırakılmış Çocukların Korunmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Kuralları
   • Açıklama: Havana Kuralları, özgürlüğünden yoksun bırakılmış çocukların korunmasına yönelik uluslararası standartları belirler ve çocukların haklarının savunulmasını amaçlar.
6. Çocuk Esirgeme Kurumu’nun önceki adı nedir?
   • Cevap: b) Himaye-i Etfal
   • Açıklama: Himaye-i Etfal Cemiyeti, Türkiye’de çocukların korunması ve bakımı amacıyla kurulmuş eski bir kurumdur ve daha sonra Çocuk Esirgeme Kurumu adını almıştır.
7. YADES hangi grupla ilgili olarak oluşturulmuştur?
   • Cevap: c) Yaşlılar
   • Açıklama: YADES, yaşlıların sosyal hizmet ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilmiş bir programdır ve yaşlıların toplum içinde aktif ve bağımsız bir yaşam sürmelerini destekler.
8. 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun sayısı hangisidir?
   • Cevap: d) 2022
   • Açıklama: 2022 sayılı Kanun, ihtiyaç sahibi yaşlı Türk vatandaşlarına maddi destek sağlamak amacıyla çıkarılmıştır ve bu bireylere aylık bağlanmasını düzenler.
9. Yaşlanma sürecini, sağlık, psikoloji, sosyoloji ve ekonomi-politiğin kesiştiği noktada sistematik olarak inceleyen bilim dalı hangisidir?
   • Cevap: b) Gerontoloji
   • Açıklama: Gerontoloji, yaşlanma süreçlerini çok disiplinli bir perspektiften inceleyen bilim dalıdır ve yaşlılıkla ilişkili sosyal, psikolojik ve biyolojik faktörleri kapsar.
10. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30 uncu Maddesi kapsamında; “İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde ——— . Engelli çalıştırmak zorundadır ifadesinde boşluğa hangi rakam yazılmalıdır?

• Cevap: c) 3
• Açıklama: 4857 sayılı İş Kanunu, işverenlerin belirli bir oranda engelli birey istihdam etmelerini zorunlu kılar. Bu oran, özel sektörde çalışan sayısına bağlı olarak  yüzde 3 olarak belirlenmiştir