Göktürkler Ünite -1

Cevap : d) Sağdan Sola, Yukarıdan Aşağıya
NOT: Göktürk yazısında harfler birbirleri ile birleştirilmez, kelimeler de birbirinden üst üste konmuş iki nokta ile ayrılırdı. Yazı sağdan sola, istenirse yukarıdan aşağıya doğru yazılırdı.

Cevap : a) Tarih ül-Ümem ve’l-Mülûk
NOT: Göktürklerden bahseden İslam kaynaklarından ilki Taberȋ’dir. Tarih ül-Ümem ve’l-Mülûk eserinde İslam öncesi devrini yazdığı Peygamberler Tarihi kısmında Göktürklerle ilgili bilgi vardır.

Cevap : e) Göktürk Abideleri

Cevap : c) Tactica
NOT: Göktürklerden bahseden diğer bir müellifin adı Maurikios olup harp şekilleri, muharebe usulleri
hakkındaki eserinin adı “Tactica”dır.

Cevap : c) Tarih-i Cihângûşa
NOT: Orhun Abidelerinden ilk defa Cüveyni, Tarih-i Cihângûşa adlı eserinde söz etmiştir. Çin yıllıklarında da adı geçmesine rağmen abideler 18. ve 19. yy’lara kadar ilim âleminde meçhul kalmıştır.

Cevap : b) 1893, Wilhem Thomsen
NOT: 1890 yılında Heickel başkanlığında bir fen ilim heyeti, 1891’de de bir Rus ilim heyeti abidelerin
bulunduğu bölgeye giderek incelemelerde bulunmuşlar ve ilim dünyasına tanıtmışlardır. Danimarkalı Türkolog Wilhem Thomsen 1893 yılında yazılarda çok geçen “Tengri, Türk ve Kül Tigin” kelimelerini çözdükten sonra kitabelerin tamamını okumayı başarmıştır.

Cevap : e) 38
NOT: Orhun Abideleri Göktürk alfabesi ile kaleme alınmıştır. Orhun alfabesi de denilen Göktürk alfabesi 38 harflidir. 4’ü sesli 34’ü sessiz harftir.

Cevap : a) Tengri, Türk ve Kül Tigin
NOT: Danimarkalı Türkolog Wilhem Thomsen 1893 yılında yazılarda çok geçen “Tengri, Türk ve Kül Tigin” kelimelerini çözdükten sonra kitabelerin tamamını okumayı başarmıştır.

Cevap : c) Yollug Tigin
NOT: Abidedeki kitabeleri Bilge Kagan ve Kül Tigin’in yeğeni Yollug Tigin yazmıştır. Bilge Kagan abidesi hem devrilmiş, hem de parçalanmıştır. Onun için tahribat ve silinti bunda çok fazladır. Bu abideyi de yeğeni Yollug Tigin yazmıştır. Her iki abide de Bilge Kagan’ın sözlerinin dışında Yollug Tigin’in kitabe kayıtlan ve ilaveleri yer almaktadır.

Cevap : a) Hüen Çang Seyahatnamesi
NOT: Bizim için mühim bir seyahatname Hüen Çang Seyahatnamesi’dir. Çin’den Türk Devletine seyahat eden bu seyyahın notları toplumun iç durumunu belirtmek bakımından önemlidir.