Göktürkler Ünite -2

Cevap : c) M.S. 155
NOT: Sıra kendilerine gelmesine rağmen ayrılık devam etti. Kuzey Hunları böylece sahneden çekilince, Siyen-pi kralı Tan-çe-hui, Güney hunlarını da ezdi ve eski Hun topraklarında bir Siyen-pi İmparatorluğu kuruldu. Bu imparatorluğun tam kurulduğu ve tabiatıyla Kuzey Çin’deki Türk hâkimiyetinin son bulduğu tarihtir: M.S. 155

Cevap : c) Hunlar
NOT: Çin yıllıklarının ittifakla belirttiğine göre, Göktürklerin menşei Hunlara dayanmaktadır ve soyadları Aşina’dır.

Cevap : e) T’o-ba
NOT: Kuzey Çin sahasında yer alan Hun-Türk krallıkları bulunduğu sırada etrafta başka siyasi teşekküller kendini göstermiştir. Bunlardan birisi bizim Tabgaç dediğimiz, Çin yıllıklarında ise T’o-ba diye geçen devlettir.

Cevap : a) M.S. 155 Yılında, Tan-çe-hui
NOT: Devamlı mücadele sonunda Hunlar azaldılar, zayıfladılar; I.asır nihayetinde kudretlerini kaybettiler. Güney Hunları bu mücadeleler sırasında hiçbir zaman Kuzey Hunları lehine müdahale etmediler. Sıra kendilerine gelmesine rağmen ayrılık devam etti. Kuzey Hunları böylece sahneden çekilince, Siyen-pi kralı Tan-çe-hui, Güney hunlarını da ezdi ve eski Hun topraklarında bir Siyen-pi İmparatorluğu kuruldu.

Cevap : d) Çi-çi’nin Sert tabiatlı Olması, Ha-han-ye’nin Sakin Tabiatta Olması
NOT: Eski Hun yurdunda kalan kısım, Ho-han-ye ve oğulları zamanında sükûnet içerisinde yaşadılar. Çi-çi sert yaradılışlı, diğer kardeşi ise sakin tabiatlı bir şahıstı.

Cevap : c) Juan Juanlar
NOT: Göktürkler Juan-Juan’lara tabi demirci basit bir kavimdi ve daha sonra istiklal mücadelesi yaparak bağımsızlığını elde etmişti.

Cevap : b) Siyen-piler
NOT: Hun meselesinin Çin için hayati önemi haizdi. Hun kudretini kırmak için bir müttefik buldular: Siyen-pi’ler. Bu kavim aslen Moğol olup, Kore’nin kuzeyi ile Baykal civarında sakindi.

Cevap : d) Li-u Çang, M.S. 311
NOT: Çin baskısı ne kadar fazla olursa olsun, Hunlar ilk fırsatta istiklallerini kazanıyor veya mücadeleye
girişiyorlardı. Bu sülaleden biri Li-u Çang, büyük bir kudret göstererek 311 senesinde Çin payitahtı Lo Yang’ı zaptetti.

Cevap : c) İpek Yolu’nu Hun Hâkimiyetine Alması
NOT: Böylece Hunlar yeniden Kuzey ve Güney olmak üzere ikiye ayrıldılar. Kuzeyde kalanlar istiklallerini korudular ve Tan-hu Hien, fütuhata da geçti. Türkistan’a doğru seferler tertip edip, Fergana’ya kadar olan bölgeyi zaptetti. Bu kısım Türk-Çin münasebetlerinde büyük ehemmiyet taşıyan İpek Yolu’na hâkimdi. Bu kısmı elinde tutanlar, Çin’in ipek ticaretini de elinde tutmaktaydı. İpek Yolu’nun elden gitmesi Çinlileri canlandırdı. Mukabil hücuma geçerek, uzun mücadeleler sonunda İpek Yolu’nu üçüncü defa ellerine geçirdiler.

Cevap : a) Kurttan Türeme
NOT: Çin kaynaklarında Göktürklerin menşei ile ilgili kayıtlarda “kurttan türeme” ve “Suo ülkesinden çıkma” olarak özetleyebileceğimiz efsanevi rivayetler de mevcuttur.