Auzef Sosyal Hizmet Etiği Vize Deneme Sınavı -1

Cevap : a) Deontolojik teori

“Deontolojik teori”ye işaret etmektedir. Deontolojik teoriler, belirli eylemlerin doğaları gereği doğru ya da yanlış, iyi ya da kötü olduğunu iddia eder ve sonuçlarına bakmaksızın bu eylemleri değerlendirir. Bu teorik yaklaşım, kuralların, hakların ve ilkelerin dokunulmaz ve kutsal olduğunu savunur ve amacın her türlü aracı meşrulaştırmadığına inanır. Örneğin, deontolojiye göre, gerçeği söylemek doğası gereği doğru bir eylemdir ve bu nedenle, sosyal çalışmacılar, yalan söylemek daha faydalı gibi görünse bile, müracaatçılarına asla yalan söylememelidir.

Cevap : d) Erdem etiği

Yukarıda açıklanan teori, “Erdem etiği”dir. Erdem etiği, etik uygulamanın ‘iyi’ sosyal çalışmacılar tarafından geliştirilmesi gerektiğini ve bu gelişimin sosyal çalışmacının karakterine odaklanması gerektiğini öne sürer. Bu yaklaşım, sosyal çalışmacının ahlaki kararlarını ve davranışlarını, kişisel erdemlerine ve karakter özelliklerine dayandırır. Örneğin, dezavantajlı gruplara karşı kişisel önyargıları olan bir sosyal çalışmacı, bu önyargılarını meslek hayatına da taşıyabilir. Erdem etiği, bu tür durumları ele alır ve sosyal çalışmacıların erdemli karakter özelliklerini geliştirmelerini teşvik eder.

Cevap : a) Faydacılık

“Faydacılık” yaklaşımını tanımlamaktadır. Faydacılık, bir eylemin veya kararın, en büyük toplam iyiliği veya faydayı teşvik etmesi durumunda etik olarak doğru olduğunu savunur. Bu yaklaşım, çeşitli eylemlerin sonuçlarını değerlendirerek, en fazla pozitif sonucu veya en az zararı üretecek olanı seçmeyi önerir. Sosyal hizmet pratiğinde, faydacılık, sosyal çalışmacıların karşılaştıkları çatışan görevler ve kararlar arasında en fazla genel faydayı sağlayacak olanı seçmelerini gerektirir.

Cevap : d) Kant

Bu etik yaklaşım, Immanuel Kant’ın düşünceleriyle örtüşmektedir. Kant’ın etik anlayışı, “kişiye saygı” ve “biri için iyi olan herkes için iyidir” ilkeleri ile tanımlanabilir. Kant, her bireyin kendi başına bir amaç olduğunu ve hiçbir zaman sadece bir araç olarak kullanılmaması gerektiğini savunur. Bu, kişiye saygı ilkesini yansıtır. Ayrıca, Kant’ın “kategorik buyruk” kavramı, bir eylemin ahlaki olup olmadığını belirlemek için evrensellik ilkesine dayanır, yani bir eylem herkes için iyi ise ahlaki olarak kabul edilir. Bu nedenle, soruda bahsedilen etik yaklaşımın temsilcisi olarak en uygun seçenek “d) Kant”tır​​.

Cevap : 71

4857 sayılı İş Kanunu’nda çalıştırma çağı ve çocukların çalıştırılma yasağı, Kanun’un 71. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, on beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır, ancak on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar belirli şartlar altında çalıştırılabilir.

Cevap : e) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumları

Aldatıcı reklamlara başvurulması, iş etiğine aykırı uygulamalar kapsamında değerlendirilir ve “İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumları” başlığı altında yer alır​​. Dolayısıyla, sorunun doğru cevabı:

e) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumlarıdır.

Cevap : c) Mesleğin Bütünlüğü

Sosyal hizmet uzmanlarının sosyal hizmet mesleğine ilişkin etik sorumluluklarından biri, belgenizde belirtildiği gibi, “Mesleğin Bütünlüğü” ile ilgilidir. Bu, sosyal hizmet uzmanlarının, mesleğin değerlerine ve standartlarına uygun davranışlar sergilemelerini, mesleğin saygınlığını ve bütünlüğünü korumalarını gerektirir​​.

Cevap: c) Mesleğin Bütünlüğü

Cevap : b) Yönetim – Çalışan Uyuşmazlıkları

Yukarıdaki açıklama, sosyal hizmet uzmanlarının müracaatçılara verilen hizmetleri ve çalışma koşullarını iyileştirmek adına örgütlü eylemlerde bulunmaları ve bu eylemlerin müracaatçılar üzerindeki olası etkilerini dikkatlice incelemeleri gerektiğini ifade ediyor. Bu durum, özellikle çalışma koşulları ve yönetim ile ilgili konuları içeriyor. Bu nedenle, bu açıklama en çok “Yönetim – Çalışan Uyuşmazlıkları” seçeneği ile uyumlu görünüyor.

Cevap: b) Yönetim – Çalışan Uyuşmazlıkları

Cevap : 6284

Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un numarası 6284’tür.

Cevap : 300

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 285. maddesinde, babalık karinesi şu şekilde düzenlenmiştir: “Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır.” Bu bilgiye göre, doğru cevap “c) 300” olacaktır.

Cevap : b) Yetkinlik

Boşluğa uygun olarak gelmesi gereken ifade “Yetkinlik” ilkesidir. Yetkinlik ilkesi, sosyal hizmet uzmanlarının istihdam edilirken gerekli yeterliliğe sahip olmalarını ve bu yeterliliği kazanma niyetlerini ifade eder. Bu ilke, mesleki uygulamaları yerine getirirken yetkin ve kalifiye olmayı, eleştirel bir bakış açısına sahip olmayı, literatürü düzenli takip etmeyi ve meslek ile ilgili sürekli eğitimi gerektirir.

Cevap: b) Yetkinlik

Cevap : a) Meslektaşların yetersizliği

Sosyal hizmet uzmanlarının meslek elemanı olarak etik sorumluluklarından biri olmayan” seçeneği ile ilgili sorunuzun cevabı, belgenize göre “Meslektaşların yetersizliği” seçeneğidir.

Cevap: a) Meslektaşların yetersizliği

Cevap : 7

Anayasa’nın 32. maddesi kapsamında düzeltme ve cevap hakkı ile ilgili olarak, “Düzeltme ve cevap hakkı ancak kişilerin haysiyet ve şereflerine dokunulması veya kendileriyle ilgili gerçeğe aykırı yayınlar yapılması hallerinde tanınır ve kanunla düzenlenir. Düzeltme ve cevap yayımlanmazsa, yayımlanmasının gerekip gerekmediğine hakim tarafından ilgilinin müracaat tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde karar verilir.” Bu bilgiye göre, doğru cevap “d) 7” gün olacaktır.

Cevap : c) Jeffrey Brackett

Brackett’tir. O, ABD’de Simmons Sosyal Hizmet Yüksekokulu’nun ilk Müdürü olarak tanınmaktadır ve sosyal hizmet kavramının gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

c) Jeffrey Brackett.

Cevap : c) CEDAW

Kadın haklarının savunulması ve etik karar alma sürecinde, sosyal hizmet uzmanlarına yol gösteren uluslararası sözleşmeler önemlidir. Bu bağlamda, kadınlara yönelik her türlü ayrımcılığın önlenmesini temel amaç olarak belirleyen Birleşmiş Milletler Sözleşmesi “c) CEDAW” (Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi) olarak bilinir. CEDAW, kadın haklarını koruma ve teşvik etme konusunda rehberlik sağlayan temel bir uluslararası yasal çerçevedir.

Cevap : b) Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu

Ünlü sosyolog Max Weber’in iş ahlakı ile ilgili yayınladığı meşhur kitabının adı “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu” dur​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

b) Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu.

Cevap : c) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeler.

“Meslek etiği”nin tanımı, bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeleri (codes of conduct) ifade eder. Örneğin, doktorluk mesleği gibi en eski mesleklerden birinde, doktorlar mesleklerini icra ederken Hipokrat Yemini ile belirtilen meslek etik ilkelerine bağlıdırlar. Bu tanıma göre, “Meslek etiği”nin doğru tanımı şu seçenekte yer almaktadır​​:

c) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeler.

Cevap : d) Aileye ilişkin etik sorumluluklar

“Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlkeleri ve Sorumlulukları” belgesinin ana başlıklarından biri olmayan seçenek “Aileye ilişkin etik sorumluluklar” olarak belirtilmiştir.

Cevap: d) Aileye ilişkin etik sorumluluklar​​

Cevap : e) Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği – SHUDER

“Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlkeleri ve Sorumlulukları” adlı rehber/kitapçık, 2004 yılında Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu’nun kabul ettiği bir belge olarak, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği tarafından gözden geçirilerek yayınlanmıştır​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

e) Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği – SHUDER.

Cevap : e) Dini veya manevi etik

“Dini veya manevi etik” ile ilişkilendirilebilir. Dini veya manevi etik yaklaşımları, genellikle bireyi bir bütün olarak ele almayı ve onların kendi gerçeklikleri içinde anlaşılmalarını gerektiren bir vurgu yapar. Bu yaklaşımlar, bireylerin manevi, etik ve ahlaki boyutlarını dikkate alarak, kişisel değerler, inançlar ve yaşam anlayışlarına saygı göstermeyi içerir. Bu tür etik yaklaşımlar, bireyin sadece fiziksel veya sosyal ihtiyaçlarını değil, aynı zamanda manevi ve duygusal ihtiyaçlarını da kapsamlı bir şekilde ele almayı hedefler​​.