Sosyoloji Tarihi-2 2022-2023 Final Soruları
Sosyoloji Tarihi-2 2022-2023 Final Soruları
#1. Weber, modern kapitalizmin doğuşunda dini inancın etksini vurgulamıştır. Yukardaki açıklamadan hareketle Weber'in aşağıdakilerden hangisini reddettiği sonucuna ulaşılabilir?
Cevap : D) Ekonomik Determinizim
Max Weber, *Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu* adlı eserinde, modern kapitalizmin gelişiminde Protestan ahlakı ve etik anlayışlarının, özellikle de Kalvinizmin, önemli bir rol oynadığını savunur. Weber’in bu tezinde vurguladığı, dini inançların ve etik değerlerin ekonomik davranışlar ve kurumsal yapılar üzerinde belirleyici bir etkiye sahip olabileceği fikridir. Bu yaklaşım, ekonomik yapıların ve koşulların toplumsal değişimi ve toplumsal yapıları tamamen belirlediği fikrine, yani ekonomik determinizme meydan okur.
Ekonomik determinizm, özellikle Karl Marx’ın çalışmalarında görülen bir yaklaşımdır ve ekonomik faktörlerin toplumsal değişim, sınıf mücadelesi ve toplumsal yapılar üzerindeki belirleyici rolünü vurgular. Weber’in dini inançların ekonomik davranış ve toplumsal yapılar üzerindeki etkisine dair tezleri, bu ekonomik determinist görüşü reddetmesine yol açar. Bu nedenle, Weber’in reddettiği sonucuna ulaşılabilecek seçenek:
D) Ekonomik Determinizim
#2. Simmel evrensel toplumsal yasalar fikrini kategorik olarak reddetmeyerek çağdaşı olan hangi sosyologdan farklılaşır?
Cevap : C) Durkheim
#3. Durkheim'a göre toplumsal olgu nun iki temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap : C) Bireyin dışında ortaya çıkması ve tekil bilinçler üzerinden zorlayıcı bir etki icra etmesi
Émile Durkheim, toplumsal olguları analiz ederken, bu olguların bireylerin dışında, bağımsız varlıklar olarak ortaya çıktığını ve toplumun bireyler üzerinde zorlayıcı bir etki yarattığını vurgular. Durkheim’a göre, toplumsal olguların temel özellikleri, bireylerin dışında var olmaları ve bireylerin eylemleri üzerinde zorlayıcı bir etki icra etmeleridir. Bu, toplumsal kuralların, normların ve değerlerin bireyler tarafından içselleştirilmesi ve bu kuralların, bireylerin davranışları üzerinde bir yaptırım gücüne sahip olması anlamına gelir. Bu bakış açısı, Durkheim’ın metodolojisinin ve toplumsal düşüncesinin temel taşlarından biridir.
Bu nedenle, Durkheim’a göre toplumsal olgunun iki temel özelliği, şu şekilde özetlenebilir:
C) Bireyin dışında ortaya çıkması ve tekil bilinçler üzerinden zorlayıcı bir etki icra etmesi
#4. Aşağıdakilerden hangisi Durkheim'in intiharla ilgili araştırmasında başvurduğu değişkenlerden biri değildir?
Cevap : A) Politik tutum
Émile Durkheim’in klasik eseri *İntihar*da, intihar oranları üzerindeki sosyal faktörleri analiz ettiği araştırmasında, birçok değişkeni dikkate almıştır. Durkheim, intihar oranlarını etkileyen faktörler olarak medeni durum, dinsel inanç, yaş ve cinsiyet gibi sosyolojik değişkenleri inceler. Bunlar arasında, medeni durum (evli bireylerin intihar oranının bekâr ya da dul bireylere göre daha düşük olduğunu bulmuştur), dinsel inanç (katoliklerin intihar oranının protestanlara göre daha düşük olduğunu belirtmiştir), yaş ve cinsiyet (erkeklerin ve yaşlı bireylerin daha yüksek intihar oranlarına sahip olduğunu gözlemlemiştir) gibi faktörler yer alır.
Durkheim’in çalışmasında politik tutum, intiharla doğrudan ilişkilendirdiği bir değişken olarak öne çıkmaz. Bu nedenle, sorudaki seçenekler arasında Durkheim’in intihar araştırmasında başvurmadığı değişken:
A) Politik tutum
#5. Aşağıdakilerden hangisi Weber'in incelediği inanç sistemlerinden değildir?
Cevap : D) Totemizm
#6. Weber e göre bir hukuk sisteminin sağladığı meşrutiyet çerçevesinde fiziki zor kullanma tekelini elinde bulunduran siyasal örgüt aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap : A) Bürokrasi
#7. Weber'e göre sosyolojik çözümlemede merkezi bir öneme sahip olan anlama (verstehen) kavramı aşağıdaki seçeneklerin hangisinin
Cevap : E) Toplumsal incelemelerde bireysel öznelliğin değil toplumsal nesnelliğin öncelenmesi
#8. Davranışın en temel birimi Mead tarafından nasıl adlandırılır?
Cevap : B) Edim
#9. Simmel bir şeyin değerinin onu üretmek için gerekli emek gücüne değil arzulanma ve ulaşılamama derecesine bağlı olduğunu iddia eder. Yukardaki açıklamaya göre simmelin aşağıdakilrden hangisine karşı çıktığı ileri sürülebiliri?
Cevap : D) Emek değer kuramı
#10. Meed'e göre aşağıdakilerden hangisi zihnin bireye sağladığı imkânlardan değildir?
Cevap : C) Bireysel dış dünyadan yalıtma
#11. Simmel'e göre .......... toplumsal farklılaşmanın ardında yatan temel itici güçlerden biridir? Yukardaki cümlede boş yere ne getirilmeli?
Cevap : A) Para
#12. Weber'in tipolojisine göre toplumsal değişime en elverişli egemenlik türü hangisidir?
Cevap : B) Karizmatik
#13. Weber'e göre bir ...... mal ve hizmete ulaşmak bakımından benzer güçlere sahip olan ve uygun bir hayat tarzı sayesinde onlara ulaşabilen insanlardan oluşur. Yukardaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Cevap : D) Toplumsal Sınıf
#14. Pareto'ya göre insan davranışlarının altında yatan sabit ve değişmez duygusal öğeleri hangi kavramla ifade eder?
Cevap : C) Tortu
Vilfredo Pareto, sosyoloji ve ekonomi teorilerinde, insan davranışlarını analiz ederken *tortular* (residues) ve *türevler* (derivations) olmak üzere iki temel kavramı kullanır. Bu kavramlar, Pareto’nun toplumsal ve bireysel davranışları anlama şeklinin merkezinde yer alır.
Tortular (Residues): Pareto’ya göre, insanların eylemlerinde ve düşüncelerinde sürekli olarak ortaya çıkan, derinlemesine yerleşmiş duygusal veya içgüdüsel öğelerdir. Bu öğeler, insanların kararlarını ve toplumsal eğilimlerini temel bir düzeyde şekillendirir ve genellikle değişmez kabul edilir.
Türevler (Derivations): Türevler ise, insanların tortularını mantıklı ve kabul edilebilir kılmak için kullandıkları mantıksal, ahlaki, dini, veya bilimsel açıklamalar ve teorilerdir. Bu, insanların eylemlerinin ve inançlarının dışa vurduğu rasyonel veya rasyonalize edilmiş gerekçelendirmeleridir.
Pareto’nun insanın derinlerinden yansıyan duyguları ifade etmek için kullandığı kavram *tortu* (residues) olacaktır. Bu, insan davranışlarının altında yatan sabit ve değişmez öğeleri vurgular.
C) Tortu
#15. Tönnies'e göre cemaatten (Gemeinschaft) cemiyete ( Gesellschaft) geçişin başlıca nedeni aşapıdakilerden hangisidir?
Cevap : B) Sanayileşmeye bağlı olarak artan kentleşme
Ferdinand Tönnies’in *Gemeinschaft und Gesellschaft* (Cemaat ve Cemiyet) adlı eserinde ele aldığı, toplumsal ilişkilerin iki temel formu arasındaki geçişi inceleyişi, modernleşme sürecinin temel dinamiklerini ortaya koyar. Tönnies, cemaat (Gemeinschaft) kavramı ile, gelenek, akrabalık bağları ve komşuluk ilişkileri gibi kişisel ve duygusal bağların ön planda olduğu, bireylerin birbirleriyle yakın ve kişisel ilişkiler içinde bulunduğu toplulukları tanımlar. Cemiyet (Gesellschaft) ise, bireysel çıkarların ve anonim sözleşmelerin öne çıktığı, sosyal ilişkilerin daha çok rasyonel ve hesapçı temellere dayandığı modern toplumları ifade eder.
Tönnies’e göre cemaatten cemiyete geçişin başlıca nedeni, sanayileşme ve buna bağlı olarak artan kentleşmedir. Sanayileşme, geleneksel topluluk yapısını ve sosyal ilişkileri dönüştürürken, bireyleri geleneksel bağlamdan koparıp daha anonim, sözleşmeye dayalı ve rasyonel bir sosyal ilişkiler ağına taşır. Bu süreç, bireylerin birbirleriyle olan ilişkilerinin doğasını değiştirir ve cemiyetin ortaya çıkmasına yol açar. Bu bağlamda, doğru seçenek şudur:
B) Sanayileşmeye bağlı olarak artan kentleşme
#16. Aşağıdakilerden hangisi Weber'in sınıfsal yapı modelinde ele aldığı gruplar arasında değildir?
Cevap : A) Yöneticiler
#17. Simmel'e göre Toplum insanlar arasındaki ....... yeterince sık ve toğun olduğunda ortaya çıkar. Yukardaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
Cevap : D) etkileşim
#18. Zihin, Benlik ve Toplum adlı eseriyle tanınan ABD li sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap : E) Mead
#19. Aşağıdakilerden hangisi Pareto'nun doğrudan veya dolaylı olarak esinlendiği düşünürlerden değildir?
Cevap : C) Parsons
Vilfredo Pareto, 19. ve 20. yüzyılın başlarında yaşamış İtalyan bir ekonomist ve sosyologdu. Çalışmaları, ekonomi, sosyoloji ve siyaset bilimi alanlarında önemli katkılar sağlamıştır. Pareto’nun esinlendiği düşünülen düşünürleri ele alacak olursak:
Herbert Spencer ve Auguste Comte, sosyoloji ve pozitivist felsefenin öncülerindendir. Pareto, özellikle sosyolojik teorileri ve toplumsal fenomenleri açıklama yaklaşımları açısından bu düşünürlerden etkilenmiştir.
Niccolò Machiavelli ve Karl Marx, siyaset teorisi ve ekonomi alanında çalışmalar yapmış düşünürlerdir. Pareto’nun, özellikle toplumsal ve ekonomik güç ilişkileri üzerine yaptığı çalışmalarda bu düşünürlerden dolaylı yollarla esinlenmiş olabileceği düşünülebilir.
Ancak, Talcott Parsons, Pareto’dan sonra gelen bir sosyolog ve teorisyendir. Parsons’ın çalışmaları, Pareto’nun teorileri üzerine inşa edilmiştir ve modern sosyoloji teorisinin gelişiminde önemli bir role sahiptir. Bu nedenle, Pareto’nun esinlendiği düşünülen düşünürler arasında Parsons’ı saymak doğru olmaz. Doğru cevap:
C) Parsons
#20. Simmel'e göre sosyolojinin odaklanması gereken esas hedef aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap : A) Toplumsal bütünleşme derecesini ölçmek üzere ampirik araştırmalar yapmak
SONUÇ
HD Quiz powered by harmonic design
İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi (Auzef) Açık Öğretim Fakültesi Bölümler : Auzef Sosyoloji Lisans Ders : Sosyoloji Tarihi-2 Dönem: Bahar Dönemi |
---|
Sosyoloji Tarihi-2 2022-2023 Final Soruları
Sosyoloji Tarihi-2 Sosyoloji Tarihi-2 2022-2023 Final Soruları |
Sosyoloji Tarihi-2 2022-2023 Final Soruları