ÇEK206U İş Sağliği ve Güvenliği Ünite -5

Ünite 5, “İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarında İşçinin Hakları” konusunu ayrıntılı bir şekilde ele alır. Bu ünite, işçilerin iş kazaları ve meslek hastalıkları durumunda karşılaştıkları hukuki durumları, sahip oldukları hakları ve bu hakları nasıl kullanabileceklerini kapsamlı bir şekilde inceler. Bu bağlamda, işçilerin bilmesi gereken temel konular ve haklar aşağıda detaylandırılmıştır.

İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarında İşçinin Hakları

Sağlık Hizmetlerine Erişim:

İş kazası veya meslek hastalığı geçiren işçilerin, gerekli sağlık hizmetlerine hızla erişim hakları vardır. Bu, tedavinin başlangıcından itibaren işçinin sağlığının korunması ve iyileştirilmesi için kritik bir öneme sahiptir.

Maddi Tazminat:

İşçiler, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meydana gelen geçici veya kalıcı iş göremezlik durumlarında maddi tazminat hakkına sahiptirler. Bu tazminat, işçinin ve ailesinin yaşam standartlarının korunmasına yardımcı olur.

Manevi Tazminat:

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ciddi bir sağlık sorunu yaşayan işçiler, yaşadıkları fiziksel ve psikolojik acılar için manevi tazminat talep edebilirler.

İşe İade:

Bazı durumlarda, iş kazası veya meslek hastalığı geçiren işçilerin işlerine geri dönme hakları olabilir. Bu, özellikle işçinin çalışma yeteneğini kısmen veya tamamen kaybetmediği durumlarda geçerlidir.

Sosyal Güvenlik Hakları:

İş kazası veya meslek hastalığı geçiren işçiler, sosyal güvenlik haklarından yararlanabilirler. Bu haklar, sağlık hizmetlerinden geçici iş göremezlik ödeneklerine kadar çeşitlilik gösterir.

Hukuki Yardım ve Danışmanlık:

İşçiler, haklarını aramak ve tazminat taleplerinde bulunmak için hukuki yardım ve danışmanlık hizmetlerinden faydalanabilirler. Bu hizmetler, işçilerin haklarını etkili bir şekilde kullanmalarına yardımcı olur.

Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Yolları

İş kazaları ve meslek hastalıklarında işçilerin haklarını kullanmaları sürecinde karşılaşılabilecek sorunlar arasında bilgi eksikliği, hukuki süreçlerin karmaşıklığı ve tazminat taleplerinin reddedilmesi yer alabilir. Bu tür durumlarla karşılaşan işçilerin, konusunda uzman avukatlar ve hukuki danışmanlık hizmetleri aracılığıyla destek alması, haklarını daha etkin bir şekilde koruyabilmelerini sağlar.

Ünite 5’in detaylı incelemesi, iş kazaları ve meslek hastalıklarında işçilerin sahip olduğu hakların yanı sıra bu hakları nasıl kullanabileceklerine dair önemli bilgiler sunar. İşçilerin haklarını bilmesi ve bu hakları korumak için gerekli adımları atması, iş sağlığı ve güvenliği alanındaki genel bilincin artırılmasına katkıda bulunur.

1. Maddi tazminat aşağıdakilerden hangisinin karşılanmasına yönelik değildir?

a. Kazanç kaybı
b. İşçinin tedavi giderleri
c. İşçinin çektiği acı ve sıkıntılar
d. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar
e. Çalışma gücünün azalması ya da yitirilmesinden doğan kayıplar

Cevap : c. İşçinin çektiği acı ve sıkıntılar

Maddi Tazminat ve Amaçları:

Maddi tazminat, iş kazası veya meslek hastalığı sonucunda işçinin karşılaştığı kazanç kaybı, tedavi giderleri, ekonomik geleceğin sarsılması gibi maddi zararların karşılanmasına yöneliktir. İşçinin çektiği acı ve sıkıntılar ise manevi tazminat kapsamında değerlendirilir

2. Aşağıdakilerden hangisi maddi zararın belirlenmesinde kullanılan unsurlardan biri değildir?

a. Ücret
b. Cinsiyet
c. Tarafların kusuru
d. Meslekte kazanma gücü kaybı
e. İşgörebilme çağı ve yaşam süresi

Cevap : b. Cinsiyet

Maddi Zararın Belirlenmesi:

Maddi zararın belirlenmesinde cinsiyet, tarafların kusuru, ücret, meslekte kazanma gücü kaybı, işgörebilme çağı ve yaşam süresi gibi unsurlar göz önünde bulundurulur. Cinsiyet, maddi zararın hesaplanmasında kullanılan bir unsur değildir

3. Yargıtay işgörebilme çağının sonu olarak aşağıdakilerden hangisini kabul etmektedir?

a. Emeklilik yaşı
b. 50
c. 55
d. 60
e. 65

Cevap : d. 60

Yargıtay’ın İşgörebilme Çağı Kabulü:

Yargıtay, işgörebilme çağının sonu olarak genellikle 60 yaşını kabul etmektedir. Bu, tazminat hesaplamalarında dikkate alınan standart bir yaş sınırıdır

4. Aşağıdakilerden hangisine göre kişilerin ortalama yaşam süresi belirlenmektedir?

a. PMF cetveli
b. Yargıtay kararları
c. Ailenin ortalama yaşam süresi
d. SGK ortalama yaşam süresi cetveli
e. ÇSGB ortalama yaşam süresi endeksi

Cevap : a. PMF cetveli

Ortalama Yaşam Süresinin Belirlenmesi:

Kişilerin ortalama yaşam süresi, PMF (Probable Mortality Table – Muhtemel Ölümlülük Tablosu) cetveli kullanılarak belirlenmektedir. Bu cetvel, tazminat hesaplamalarında yaygın olarak kullanılır.

5. Aşağıdakilerden hangisi işçinin kaza olmasaydı kaza anından tazminata esas alınan bilirkişi raporu tarihine kadar çalışarak elde edeceği ücrettir?

a. Cari ücret
b. Pasif ücret
c. Objektif ücret
d. Bilinemeyen ücret
e. Belirlenebilen ücret

Cevap : e. Belirlenebilen ücret

Belirlenebilen Ücret:

Belirlenebilen ücret, işçinin kaza olmasaydı kaza anından tazminata esas alınan bilirkişi raporu tarihine kadar çalışarak elde edeceği ücrettir. Bu, maddi tazminat hesaplamalarında dikkate alınan bir kavramdır.

6. Anne ve baba, çocukları için nasıl bir destektir?

a. Farazi destek
b. Gerçek destek
c. Zorunlu destek
d. Kanuni destek
e. Mutlak destek

Cevap : b. Gerçek destek

Anne ve Baba Desteği:

Anne ve baba, çocukları için gerçek destektir. Bu destek, çocukların yaşamı boyunca anne ve babadan aldıkları manevi ve maddi yardımları ifade eder

7. İşçinin kazancından kendi ihtiyaçlarını karşılayıp hayatın olağan akışına uygun bir tasarruf yaptıktan sonra diğer kişilere yardımda bulunabilecek pay ayırmasına ne ad verilir?

a. Bakım ihtiyacında olmak
b. Bakım gücüne sahip olmak
c. Bakım yükümlülüğü olmak
d. Bakım tazmini içinde olmak
e. Bakım mecburiyetinde olmak

Cevap : b. Bakım gücüne sahip olmak

Bakım Gücü:

İşçinin kazancından kendi ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra diğer kişilere yardımda bulunabilecek pay ayırmasına bakım gücüne sahip olmak denir. Bu, destekten yoksun kalma tazminatı hesaplamalarında önemli bir faktördür.

8. Aşağıdakilerden hangisi manevi tazminat talebinde bulunamaz?

a. Eş
b. Çocuk
c. Anne
d. Baba
e. Görüşülmeyen kardeş

Cevap : e. Görüşülmeyen kardeş

Manevi Tazminat Talebinde Bulunma:

Manevi tazminat talebinde, eş, çocuk, anne ve baba gibi yakın aile bireyleri bulunabilir. Görüşülmeyen kardeş gibi duygusal yakınlığı olmayan kişiler manevi tazminat talebinde bulunamaz

9. Aşağıdakilerden hangisi manevi tazminat talebinde gözönünde bulundurulur?

a. Yaş
b. Cinsiyet
c. Meslek
d. Gelir düzeyi
e. Duygusal yakınlık

Cevap : e. Duygusal yakınlık

Manevi Tazminatın Gözönünde Bulundurulan Unsurları:

Manevi tazminat talebinde, yaş, cinsiyet, meslek, gelir düzeyi gibi unsurlar yerine duygusal yakınlık göz önünde bulundurulur. Bu, zarar gören ile zarara uğratan arasındaki duygusal bağın derinliğine işaret eder

10. Aşağıdakilerden hangisinde destekten yoksun kalma tazminat hakkı düzenlenmiştir?

a. İş Kanunu
b. Medeni Kanun
c. Türk Ceza Kanunu
d. Türk Borçlar Kanunu
e. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu

Cevap : d. Türk Borçlar Kanunu

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı:

Destekten yoksun kalma tazminat hakkı, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. Bu hüküm, bir kişinin ölümü veya kalıcı iş göremezliği nedeniyle bakmakla yükümlü olduğu kişilerin maddi destekten yoksun kalması durumunda uygulanır