Türkiye’nin Toplumsal Yapısı Ünite 4

Türkiyenin Toplumsal Yapısı Ünite 4

Osmanlı Modernleşmesinin Mirası

Anahtar Kavramlar

Reform,

Islahat,

Modern devlet,

Batılılaşma,

Sanayi Devrimi,

Kapitülasyon,

Fransız Devrimi,

Kamusal alan,

Türkçülük,

Osmanlıcılık,

İslamcılık

Osmanlı Modernleşmesinin Mirası

Bölüm Soruları

1) Tanzimat’la birlikte Osmanlı, uluslararası ekonomik işbölümü içinde giderek yarı-sömürge bir ülkeye dönüşmüştür. Öte yandan bu süreçte Osmanlı’nın kimi bölgelerinde giderek modern kapitalist ekonomik kurumlar ve modern bir altyapı ortaya çıkmış; bu ise belli sektörlerin gelişmesine ve bazı liman kentlerinin modern bir çehreye dönüşmesine yol açmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu yeni kurumlar ve altyapı arasında sayılamaz? a) Modern liman tesisleri b) İlk demiryolu hattının inşası c) Modern ticarethanelerin açılması d) İlk modern bankaların kurulması e) Düyun-u Umumiye’nin kurulması Cevap : e) Düyun-u Umumiye’nin kurulması

2) Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde, modern anlamda merkezîleşme eğilimini gösteren bir kanıttır? a) Çeşitli eyaletlere özerklik verilmesi b) Ekonomik kalkınmaya önem verilmesi c) Vergi ve ulaşım sistemlerinin düzeltilmeye çalışılması d) Küçük üreticiliğin desteklenmesi e) Ayanlarla işbirliğine gidilmesi Cevap : c) Vergi ve ulaşım sistemlerinin düzeltilmeye çalışılması

3) Osmanlı reform hareketlerinin başlangıçtaki amacı aşağıdakilerden hangisiydi? a) Kişilere siyasal özgürlükleri tanımak b) Bilim ve eğitim düzeyini yükseltmek c) Halkın daha çağdaş bir yaşam düzeyini yakalamasını sağlamak d) Modern ordu oluşturmak yoluyla merkezî yönetimi güçlendirmek e) Siyasal katılımı artırmak Cevap : d) Modern ordu oluşturmak yoluyla merkezî yönetimi güçlendirmek

4) Modernleşme yönündeki Tanzimat reformlarını takip eden yıllarda Osmanlı’da modern romanın ilk örnekleri de karşımıza çıkar. Bu romanlar Osmanlı kentlerinin sokaklarında, Batılı giyim ve alışkanlıklara sahip yeni tiplemelerin görülmesi ile beraber Batılılaşırken özünü kaybeden, taklitçi ‘züppe’ karakterini konu edinmişlerdir. Bu ifade, aşağıdakiler yargılardan hangisini içermez? a) Tanzimat yılları Batılılaşma açısından bir kesintidir. b) Tanzimat dönemi yeni anlatı biçimlerinin doğuşuna da tanık olmuştur. c) Tanzimat döneminde Batılılaşma, gündelik yaşamı etkilemeye başlamıştır. d) Tanzimat dönemi yeni kentlilerin ortaya çıkmasına vesile olmuştur. e) Tanzimat’la birlikte hem Batılılaşma isteği hem de Batılılaşmanın doğuracağı kimlik kaybından duyulan endişe, anlam dünyamıza girmiş olur. Cevap : a) Tanzimat yılları Batılılaşma açısından bir kesintidir.

5) Aşağıdakilerden hangisi, tüm Osmanlı tebaasını yasa önünde eşitlik ve modern vatandaşlık esasına göre birleştirmeyi hedefleyen bir fikir akımıdır? a) Pantürkizm b) Osmanlıcılık c) Batıcılık d) Sosyalizm e) İslamcılık Cevap : b) Osmanlıcılık

Osmanlı Modernleşmesinin Mirası

Osmanlı Modernleşmesinin Mirası