Göktürkler Final Deneme Sınavı -11

Cevap : b) 567-568 Yıllaırnda, Göktürkler Döneminde
NOT:  İstemi Yabgu tarihte ilk defa olarak Orta Asya’dan bir elçilik heyetini Bizans’a yolladı. Bu Bizans-Göktürk menfaatlerinin birleşmesi, Sasanilerin ortadan kaldırılacağı bir siyasetin başlangıcı idi. Nitekim ileride İran’ın Araplar tarafından kolaylıkla ortadan kaldırılmasında başlıca amil bu ittifakın neticesi olacaktır. Türk elçilik heyeti yine Maniakh‘ın başkanlığında olup, 567’de yola çıkmıştır. 568’de İstanbul’a vararak hediye olarak da bol miktarda ipek getirmişlerdir.

Cevap : c) İpek Yolu’nun Göktürklerin Ellerine Geçmesi
NOT: Bu eski dünyanın belli başlı ticaret yolu olup öteden beri Türk-Çin savaşlarının da başlıca  sebebidir. Zira büyük kazançlar sağlayan bu yol şimdi de Göktürklerin eline geçmiş oluyordu. Göktürkler Eftalitlerin yıkılmaları ile şu iki gayeye ulaşmışlardır:
1-Siyasi yönden memleket tabii sınırlarına ulaşmıştı.
2-İpek Yolu’na el koymak suretiyle ilkenin iktisadi vaziyetini kuvvetlendirmiştir.

Cevap : a) Ölüm

Cevap : a) Tengri, Türk ve Kül Tigin
NOT: Danimarkalı Türkolog Wilhem Thomsen 1893 yılında yazılarda çok geçen “Tengri, Türk ve Kül Tigin” kelimelerini çözdükten sonra kitabelerin tamamını okumayı başarmıştır.

Cevap : c) Kuca

Cevap : c) Chie-shih-shuai

Cevap : d) Sağdan Sola, Yukarıdan Aşağıya
NOT: Göktürk yazısında harfler birbirleri ile birleştirilmez, kelimeler de birbirinden üst üste konmuş iki nokta ile ayrılırdı. Yazı sağdan sola, istenirse yukarıdan aşağıya doğru yazılırdı.

Cevap : b) 1893, Wilhem Thomsen
NOT: 1890 yılında Heickel başkanlığında bir fen ilim heyeti, 1891’de de bir Rus ilim heyeti abidelerin
bulunduğu bölgeye giderek incelemelerde bulunmuşlar ve ilim dünyasına tanıtmışlardır. Danimarkalı Türkolog Wilhem Thomsen 1893 yılında yazılarda çok geçen “Tengri, Türk ve Kül Tigin” kelimelerini çözdükten sonra kitabelerin tamamını okumayı başarmıştır.

Cevap : e) Sogdlular
NOT:  Göktürkler Orta Asya’da ipek ticareti yolunun mühim kısmına da hâkim oldular. İpek ticareti yapan Sogdlular olup bunlar da Göktürk. hâkimiyetine girmişlerdi. İran şehinşahlarının direnmesi ve ticarete engel olması üzerine Sogd ipek ticareti geriledi. Zira Anuşirvan Türk tabiiyetinde olanlar İranlar sahasında ticaret yapamaz, yapanların mal ve canlarının emniyette olmayacağı haberi yolluyordu. Bu durumdan Sogdlular son derece mustarip oldular.

Cevap : c) Hüdavengidar

Cevap : d) Hükümdarın En Küçük Oğlu

Cevap : b) 16

Cevap : d) Kabil
NOT: Asya’nın bu meşhur kervan yolundan başlıca İpek olmak üzere aynı zamanda Çin mamulâtı porselen ve lak denilen bir boya maddesi de naklediliyordu. İpek Çin’den batıya iki yolla gidiyordu. Çin’deki Kansu bölgesinden başlayan İpek Yolu küçük krallıkların bulunduğu İç Asya’ya geliyor, burada kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayrılıyordu. Kuzey yolu Maveraünnehir’den Ceyhun’a ve İran içlerine sonra da Bağdat üzerinden Suriye limanlarına ulaşıyordu. Burada mühim limanlar Hayfa, Sayda ve İskenderun limanlarıdır.

Cevap : e) Göktürk Abideleri

Cevap : d) Kut

Cevap : a) Bilgisiz ve Dirayetsiz Kişilerin Kağan Olması

Cevap : a) Tarih ül-Ümem ve’l-Mülûk
NOT: Göktürklerden bahseden İslam kaynaklarından ilki Taberȋ’dir. Tarih ül-Ümem ve’l-Mülûk eserinde İslam öncesi devrini yazdığı Peygamberler Tarihi kısmında Göktürklerle ilgili bilgi vardır.

Cevap : e) Araplar

Cevap : c) Pederî

Cevap : b) Hi-şu-fu ve Fi-nian Tarafından