Anne Çocuk Sağlığı 2023-2024 Vize Soruları

Anne Çocuk Sağlığı ve Doğum Sonrası Bakım: Temel Bilgiler ve Uygulamalar

Giriş:

Anne çocuk sağlığı, doğumdan itibaren başlayan bir süreci kapsar ve bu dönemde bebeklerin, annelerin ve ailelerin sağlığını korumayı hedefler. Doğumdan sonraki ilk 28 gün, yenidoğan dönemi olarak adlandırılır ve bu süreçte özel bir bakım ve dikkat gereklidir. Bu makalede, anne çocuk sağlığıyla ilgili temel konuları ele alarak, doğum öncesinden doğum sonrasına kadar olan önemli aşamaları inceleyeceğiz.

Yenidoğan Bakımı:

Doğumdan itibaren ilk 28 günü tamamlamamış bebeklere verilen ad, “yenidoğan”dır. Bu dönemde bebekler, özel bir bakıma ve dikkate ihtiyaç duyarlar. Apgar Değerlendirmesi, bebeklerin sağlık durumunu değerlendirmek için kullanılan bir yöntemdir. Bu değerlendirmede solunum, kalp hızı, renk, kas tonüsü ve uyaranlara yanıt gibi altı ana unsur değerlendirilir.

Sağlık Modelleri ve İyilik Modeli:

Sağlık, farklı modellerle ele alınabilir. Tıbbi Model, hastalığı temel alırken, Holistik Model, sağlığı fiziksel, duygusal, sosyal, entelektüel, spiritüel ve mesleki boyutlarıyla ele alır. İyilik Modeli, sağlığı sadece hastalığın olmaması olarak değil, tüm boyutlarda tam bir iyilik hali olarak tanımlar.

Üreme Sağlığı ve Doğum Sonrası Bakım:

Üreme sağlığı, sadece hastalık ve sakatlık olmamasını değil, üreme sistemi ile ilgili tüm süreçlerin fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan tam bir iyilik hali içinde olmasını kapsar. Doğum sonrası bakımın önemli bir parçası, annenin fiziksel ve duygusal iyiliğini desteklemek, emzirmeyi teşvik etmek ve doğum sonrası komplikasyonları izlemektir.

Yenidoğan Tarama Testleri:

Yenidoğan tarama testleri, genetik veya metabolik bozuklukları erken dönemde tespit etmek için kullanılır. Bu testler arasında fenilketonüri, biyotidinaz eksikliği ve hipotiroidi gibi hastalıkların taraması yapılır. Ancak, talasemi genellikle standart bir tarama testi olarak kabul edilmez.

Sağlık İzlemi ve Çocuk Sağlığı:

Sağlıklı çocuk izlemi, çocuğun büyüme ve gelişiminin takibini içerir. İzleme adımları arasında öykü alma, beslenmenin değerlendirilmesi, aşılamaların kontrolü ve taramalar bulunur. İlaç yazma, genellikle izleme sürecinin temel bir adımı olarak kabul edilmez.

Sonuç:

Anne çocuk sağlığı, doğum öncesinden doğum sonrasına kadar olan süreçte önemli bir konudur. Bu makalede, yenidoğan bakımından üreme sağlığına, sağlık modellerinden tarama testlerine kadar çeşitli konuları ele aldık. Sağlıklı çocuk izleminin temel adımları da vurgulanarak, anne çocuk sağlığına yönelik bütünlüklü bir bakış sunuldu.

1. Doğumdan itibaren ilk 28 günü tamamlamamış bebeklere verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yenidoğan
B) Postmatür
C) Sürmatür
D) Prematüre
E) İmmatür

Cevap : A) Yenidoğan

Doğumdan itibaren ilk 28 günü tamamlamamış bebeklere “yenidoğan” adı verilir. Bu durum, bebeğin doğum sonrası ilk dönemidir ve genellikle bu süreçte bebeklerin daha fazla bakıma ve özel ilgiye ihtiyaçları olabilir. Bu nedenle, cevap A) Yenidoğan’dır.

2. Emosyonel, entelektüel, spiritüel, mesleki, sosyal ve fiziksel olmak üzere altı boyuttan oluşan sağlık modeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tıbbi Model (The Medical Model)
B) Tedavi Modeli (Therapotic Model)
C) Çevre Modeli (The Environment Model)
D) Holistik Model (The Holistic Model)
E) İyilik Modeli (The Wellness Model)

Cevap : E) İyilik Modeli (The Wellness Model)

3. Doğum sonrası Apgar Değerlendirmesi önemlidir. Bu değerlendirme ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

A) Apgar skorunda altı ana unsur değerlendirilir.
B) Puanla 0-1 ve 2 olarak yapılır.
C) Bebekte solunum, kalp hızı, renk, kas tonüsü ve uyaranlara yanıt incelenir.
D) Apgar skoru doğumdan sonra 1 ve 5. dakikada bakılır.
E) Apgar skorunun en doğru sonucu doğumdan 10 dakika sonra elde edilir.

Cevap : A) Apgar skorunda altı ana unsur değerlendirilir.

4. Sağlık farklı modellerle ele alınmıştır. Bu modellerden hangisi hastalığın olmamasını sağlık olarak değerlendirmektedir?

A) Tedavi Modeli (Therapotic Model)
B) Çevre Modeli (The Environment Model)
C) Tıbbi Model (The Medical Model)
D) İyilik Modeli (The Wellness Model)
E) Holistik Model (The Holistic Model)

Cevap : C) Tıbbi Model (The Medical Model)

5. Aşağıdakilerden hangisi sağlığın belirleyicileri arasında bulunmaz?

A) Sağlık hizmetlerine ulaşım
B) Çevre
C) Genler
D) Biyoloji
E) Optimal sağlık seviyesi

Cevap : E) Optimal sağlık seviyesi

6. Metabolik, endokrinolojik veya genetik bozuklukların tanınması için doğumdan sonra 36-72. saatte her bebekten topuktan alınan kapiller kuru kan ile aşağıdaki hastalıklardan hangisinin taraması yapılmaz?

A) Fenilketonüri
B) Biyotidinaz eksikliği
C) Hipotiroidi
D) Kistik fibroz
E) Talasemi

Cevap : E) Talasemi

Doğumdan sonra 36-72 saat arasında yapılan topuktan alınan kapiller kuru kan testi genellikle Yenidoğan Tarama Testi (YTT) olarak bilinir. Bu test, belirli genetik veya metabolik bozuklukları erken dönemde tespit etmek için kullanılır. Verilen seçenekler arasında E) Talasemi, genellikle bu tarama testinin standart bir parçası değildir. Yenidoğan tarama testleri genellikle fenilketonüri, biyotidinaz eksikliği, hipotiroidi ve kistik fibroz gibi durumları taramak için yapılırken, talasemi taraması bazı bölgelerde özel durumlarda yapılabilir ancak genel olarak rutin bir tarama testi olarak kabul edilmez. Dolayısıyla, talasemi genellikle bu standart tarama testlerinin içinde yer almaz.

7. Türkiye’deki anne sağlık durumunu ölçme ve değerlendirmede kullanılan sağlık ölçütleri aşağıdakilerden hangisi değildir?

A) Genel doğurganlık hızı
B) Kaba doğurganlık hızı
C) Toplam düşük hızı
D) Yaşa özel doğurganlık hızı
E) Obstetrik komplikasyonların olmaması

Cevap : E) Obstetrik komplikasyonların olmaması

Türkiye’deki anne sağlık durumunu ölçme ve değerlendirmede kullanılan sağlık ölçütleri arasında “E) Obstetrik komplikasyonların olmaması” yer almaz. Obstetrik komplikasyonlar, gebelik ve doğum sürecinde ortaya çıkabilen farklı sağlık sorunlarını ifade eder ve bu komplikasyonların olmaması arzulanan bir durum olsa da bir sağlık ölçütü olarak kullanılmaz.

8. Üreme sistemi, işlevleri ve süreci ile ilgili sadece hastalık ve sakatlığın olmamasını değil, tüm bunlara ilişkin fiziksel, zihinsel ve sosyal yönden tam bir iyilik hâlinin ifadesine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sosyal sağlık
B) Üreme sağlığı
C) Kadın sağlığı
D) Ana sağlığı
E) İnfertilite

Cevap : B) Üreme sağlığı

Bu durumu en iyi ifade eden terim, B) Üreme sağlığıdır. Üreme sağlığı, sadece hastalık ve sakatlık olmamasını değil, üreme sistemiyle ilgili tüm süreçlerin fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan tam bir iyilik hâlinde olmasını kapsar. Bu kapsamda üreme sağlığı, bireylerin üreme sistemiyle ilgili konularda sağlıklı olmalarını ve bu konuda bilinçli bir şekilde karar vermelerini hedefler.

9. Aşağıdaki aşılardan hangisi 6. ayın sonunda yapılmaz?

A) Hep A
B) DaBT
C) OPA
D) İPA
E) Hib

Cevap : A) Hep A

10. Hamileliğin oluşması için aşağıdakilerden hangisinin mutlaka olması gerekir?

A) Fallot tüplerinde yumurtanın yerleşmesi
B) Cinsel ilişki sonrası vajinal duş alınması
C) Fallot tüplerinin kapalı olması
D) Yumurtlamadan sonraki 36 saat içinde korumasız cinsel ilişki yaşanması
E) İlk bölünme sonrası hücrelerin rahim duvarına yerleşmesi

Cevap : D) Yumurtlamadan sonraki 36 saat içinde korumasız cinsel ilişki yaşanması

Hamilelik, genellikle yumurtanın fallop tüplerinde spermle döllenmesi ve döllenmiş yumurtanın rahim duvarına implante olmasıyla başlar. Bu süreçte, yumurtlama olmuş olmalı ve bu yumurta spermlerle birleşmelidir. Dolayısıyla, hamileliğin gerçekleşebilmesi için genellikle D seçeneğinde belirtilen yumurtlama döneminde korumasız cinsel ilişkinin yaşanmış olması gereklidir.

11. Bir olayın başka bir olaya göre durumunu yansıtır. A / B şeklinde ifade edilir. Pay, paydadan tamamen farklıdır.
Yukarıda açıklaması verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hız
B) Oran
C) Süre
D) Orantı
E) Zaman

Cevap : B) Oran

12. Aşağıdakilerden hangisi doğum sonrası yapılması gerekenlerden biri değildir?

A) Apgar değerlendirmesi yapılmalıdır.
B) Hemen emzirme başlatılmalıdır.
C) Bebeğe 1 mg K vitamini yapılmalıdır.
D) İşitme testi uygulanmalıdır.
E) Radyant ısıtıcı altında tutulmalıdır.

Cevap : D) İşitme testi uygulanmalıdır.

13. Doğum sonrası dönemde anne de birtakım değişiklikler ortaya çıkmaktadır. Bu süreç için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Duygusal dalgalanmalar ve ağlama görülebilir.
B) Lohusalık dönemi bitiminde adet kanaması olmalıdır.
C) Rahim doğumdan sonra büyüktür ve karın üzerinde ele gelir.
D) Doğum sonrası adet kanamasına benzer bir kanama görülür.
E) Doğum sonrası kanamanın rengi zamanla değişim göstermektedir.

Cevap : B) Lohusalık dönemi bitiminde adet kanaması olmalıdır.

B) Lohusalık dönemi bitiminde adet kanaması olmalıdır ifadesi yanlıştır. Lohusalık dönemi (lohusalık) genellikle doğumdan sonra yaklaşık altı hafta sürer ve bu süreçte adet kanaması beklenmez. Adet kanaması, lohusalık dönemi sonrasında vücutta hormonel değişikliklerin bir sonucu olarak başlayacaktır. Dolayısıyla, lohusalık dönemi bitiminde adet kanaması beklenmez, bu süreçte normal bir adet döngüsü başlamaz.

14. Tuba uterinalar (tüpler): Bir çifttir ve uterusun üst yan köşelerine açılan uzun ince tüp şeklinde oluşumlardır. 3 kısımda incelenir. Aşağıdakilerden hangisi overlere en yakın kısımdır?

A) İnfindibulum
B) İsthmus
C) Perine
D) Serviks
E) Ampulla

Cevap : A) İnfindibulum

15. Bir olayın topluluk (risk altındaki toplum) içindeki görülme sıklığını veya oluşma riskini bulmak için kullanılır. A/A+N şeklinde ifade edilir.
Yukarıda açıklaması verilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

A) Süre
B) Hız
C) Oran
D) Zaman
E) Orantı

Cevap : B) Hız

16. Bir yılda meydana gelen canlı doğum sayısının aynı toplumun yıl ortası nüfusuna oranını veren ve bir toplumun doğurganlık düzeyini belirten, çok duyarlı olmayan ölçüte verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Yaşa göre doğurganlık hızı
B) Çocuk kadın oranı
C) Pariteye özel doğurganlık hızları
D) Kaba doğum hızı
E) Genel doğurganlık hızı

Cevap : D) Kaba doğum hızı

17. Sağlığın tanımı iki farklı bakış açısıyla ifade edilmektedir. Bunlardan öznel bakış açısı ele alındığında aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Kişinin kendini iyi hissetmesi sağlık göstergesidir.
B) Bireyin kendini canlı hissetmesi öznel bakış açısını ifade eder.
C) Öznel bakış açısında bireyin laboratuvar sonuçları önemlidir.
D) Bireyin kendini nasıl hissettiği sağlık için önemlidir.
E) Kişinin enerjik hissetmesi sağlık göstergesidir.

Cevap : C) Öznel bakış açısında bireyin laboratuvar sonuçları önemlidir.

Öznel bakış açısında, bireyin laboratuvar sonuçları gibi somut ölçütler yerine kişisel deneyimleri ve duyguları önemlidir. Bu nedenle C seçeneği olan “Öznel bakış açısında bireyin laboratuvar sonuçları önemlidir” ifadesi doğru değildir. Öznel bakış açısında, bireyin kendi algıladığı fiziksel, duygusal ve zihinsel durumu sağlığın bir göstergesi olarak kabul edilir. Bu durumda, geri kalan seçenekler öznel bakış açısına uygun ifadeler içerir.

18. Anne sütü ile beslenen bebeklerde tamamlayıcı beslenmeye (ek gıdalara) en uygun başlama zamanı aşağıdakilerden hangisidir?

A) 12 ay
B) 9 ay
C) 1 ay
D) 6 ay
E) 4 ay

Cevap : D) 6 ay

19. Kadın üreme organları iç ve dış üreme organları şeklinde iki bölümde incelenir. Dış üreme organlarının hepsine verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Klitoris
B) Mons pubis
C) Vulva
D) Labia minör
E) Labia majör

Cevap : C) Vulva

Kadın üreme organlarının dış kısmı, “Vulva” olarak adlandırılır. Vulva, klitoris, mons pubis, labia minör ve labia majör gibi dış cinsel organları içerir. Bu organlar bir arada, kadın üreme organlarının dış kısmını oluşturur. Dolayısıyla, cevap C) Vulva’dır.

20. Aşağıdakilerden hangisi sağlıklı çocuk izleminin basamaklarından biri değildir?

A) Öykü alma
B) Aşılama
C) İlaç yazma
D) Beslenmenin değerlendirilmesi
E) Taramalar

Cevap : C) İlaç yazma

Sağlıklı çocuk izleminin basamakları arasında “C) İlaç yazma” yer almaz. Çocuk izlemi genellikle çocuğun büyüme ve gelişiminin takibi, beslenme durumunun değerlendirilmesi, taramaların yapılması, aşılamaların kontrolü, öykü alınması gibi adımları içerir. İlaç yazma, çocuğun sağlıklı izlenmesinin temel adımlarından biri olarak kabul edilmez çünkü izlem genellikle çocuğun genel sağlık durumunun değerlendirilmesi ve önleyici sağlık önlemlerinin alınmasıyla ilgilidir, belirli bir tedaviyi içermez. Bu nedenle, İlaç yazma (C) doğru bir sağlıklı çocuk izlemi adımı olarak kabul edilmez.