Adli Sosyal Hizmet Ünite -1(2024)

Ünite için bir akademik yazı oluşturarak, bu konuda gelecek sorulara öğrencilerin cevap verebileceği bir içerik sağlamak istiyorum. İçerik, “Adli Sosyal Hizmet” başlıklı ünitenin önemli konularını kapsayacak ve aşağıdaki başlıklara yer verecektir:

Adli Sosyal Hizmetin Tanımı ve Kapsamı:

Adli sosyal hizmetin ne olduğu, hangi alanlarda uygulandığı ve temel prensipleri hakkında bilgi verilir. Bu, sosyal hizmetin hukuki ve cezai adalet sistemleri içinde nasıl bir role sahip olduğunu açıklar.

Adli Sosyal Hizmetin Tarihsel Gelişimi:

Dünya genelinde ve Türkiye’de adli sosyal hizmetin tarihçesine kısaca değinilir. Bu tarihçe, sosyal hizmetin evrimini ve toplumdaki yeri hakkında fikir verir.

Adli Sosyal Hizmetin Temel Kavramları:

Hak, hukuk, adalet, suç, mağdur, hükümlü, soruşturma, kovuşturma, vesayet gibi adli sosyal hizmetle ilgili temel kavramlar açıklanır. Bu kavramların tanımları ve adli süreçlerdeki rolleri hakkında bilgi verilir.

Adli Sosyal Hizmet Uygulamaları:

Çocuk gözetimi, boşanma, velayet, vesayet, çocuk suçluluğu, çocuğun hakları, zorunlu tedavi programları gibi konularda adli sosyal hizmetin nasıl işlediği detaylandırılır.

Sosyal Hizmet Uzmanlarının Rol ve Görevleri:

Adli sosyal hizmet uzmanlarının yasal düzenlemeler, adli sistem, işleyiş ve sosyal hizmet uygulamaları bağlamında üstlendikleri roller ve görevler ele alınır.

Bu yazı, öğrencilere adli sosyal hizmetin ana hatlarını öğretmeyi ve bu alanda gelebilecek sorulara hazırlıklı olmalarını sağlamayı amaçlar. Öğrencilerin adli sosyal hizmetin temel kavramlarını, tarihçesini ve uygulamalarını anlamalarına yardımcı olacak şekilde kapsamlı bir özet sunulur.

Giriş

Adli sosyal hizmet, sosyal hizmet mesleğinin adalet sistemi ile kesişen bir dalı olarak, bireylerin, ailelerin ve toplumun refahını korumayı ve suça karışma ya da mağduriyet durumlarında destek olmayı amaçlar. Bu yazı, adli sosyal hizmetin tanımı, tarihsel gelişimi, temel kavramları ve uygulama alanlarına odaklanarak, bu alandaki uzmanların rol ve görevlerini ele alacaktır.

Adli Sosyal Hizmetin Tanımı ve Kapsamı

Adli sosyal hizmet, hukuki ve cezai adalet sistemlerinin içinde yer alan, kanunlara ve adli konulara odaklanan sosyal hizmet uygulamalarını ifade eder. Bu uygulama, çocuk gözetimi, boşanma, velayet, çocuk suçluluğu ve zorunlu tedavi programları gibi çeşitli alanları kapsar.

Adli Sosyal Hizmetin Tarihsel Gelişimi

Adli sosyal hizmetin kökeni, 1800’lü yılların başlarına, özellikle İngiltere ve Amerika’da sosyal hizmet uygulamalarının kurumsallaşmaya başladığı döneme dayanır. Türkiye’de ise adli sosyal hizmet daha yeni bir alan olup, çeşitli sosyal hizmet uygulamalarının adalet sistemi ile entegrasyonunu ifade eder.

Adli Sosyal Hizmetin Temel Kavramları

Hak ve Hukuk:

Hak, bireylerin yasal olarak tanınan ve korunan menfaatlerini; hukuk ise toplumu düzenleyen yasa ve kuralları ifade eder.

Adalet:

Adalet, herkese hakkı olanın verilmesi ve hukuk kurallarına uygunluk durumunu belirtir.

Suç ve Mağdur:

Suç, yasaların ihlali sonucu işlenen eylemlerdir; mağdur ise bu eylemlerden zarar gören kişilere denir.

Soruşturma ve Kovuşturma:

Adli süreçlerin başlangıcı olan soruşturma, suç iddialarının araştırılması aşamasını; kovuşturma ise mahkeme sürecini ifade eder.

Adli Sosyal Hizmet Uygulamaları

Adli sosyal hizmet uygulamaları, özellikle çocuklar, aileler ve suça sürüklenmiş bireyler olmak üzere çeşitli gruplara yöneliktir. Bu uygulamalar, mağdurların rehabilite edilmesi, suçluların topluma yeniden kazandırılması ve çocukların korunması gibi geniş bir yelpazede hizmet verir.

Sosyal Hizmet Uzmanlarının Rol ve Görevleri

Adli sosyal hizmet uzmanları, çeşitli adli süreçlerde birey ve ailelerle çalışır. Bu uzmanlar, mağdur destek hizmetleri, ceza infaz kurumlarında rehabilitasyon programları, aile içi şiddet vakalarına müdahale ve çocukların korunması gibi alanlarda aktif rol alır

Sonuç

Adli sosyal hizmet, sosyal adalet ve bireysel hakların korunması adına kritik bir rol oynar. Bu alanda çalışan sosyal hizmet uzmanları, adli süreçlerin insan odaklı ve etik standartlara uygun şekilde yürütülmesini sağlamak için önemli bir görev üstlenmektedir. Eğitim ve sürekli profesyonel gelişim, bu alandaki uzmanların toplum üzerindeki olumlu etkilerini artırarak, daha adil ve duyarlı bir adalet sisteminin oluşmasına katkıda bulunur.

1 -“Hukuk düzeni tarafından şahıslara tanınmış olan yetkiler; Dava veya iddiada gerçeğe uygunluk, doğruluk” aşağıdaki kavramlardan hangisini tanımlamaktadır?

a) Adalet
b) Hukuk
c) Hak
d) Sosyal adalet Mahkeme

Cevap : Hak

Açıklama : Hak kavramı, hukuk düzeni tarafından bireylere tanınan yetkileri ifade eder. Bu yetkiler, bir davanın ya da iddianın doğruluk ve gerçeğe uygunluk prensipleri çerçevesinde ele alınır. Haklar, bireylerin yasal olarak korunmasını ve yasal sınırlar içinde hareket etme özgürlüğünü garanti altına alır

2 – “Küçük veya kısıtlıların haklarının korunması amacıyla özel hukuk tarafından düzenlenen ve bir kamu hizmeti niteliğini taşıyan kurumsal sistemdir.” aşağıdaki kavramlardan hangisini tanımlamaktadır?

a) Vukuat
b) Vasiyet
c) Veraset
d) Velayet
e) Vesayet

Cevap 2 : Vesayet

Açıklama : Vesayet, özellikle reşit olmayan çocuklar veya akıl sağlığı yerinde olmayan yetişkinler gibi kısıtlı ya da küçük bireylerin haklarını korumayı amaçlayan bir hukuki düzenlemedir. Bu sistem, bu bireylerin yasal haklarının ve çıkarlarının korunması için bir vasi veya yasal temsilci atanmasını içerir.

3- Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk çocuk/ergen mahkemesi 1899 yılında Chicago Kadınlar Kulübü’nün çabaları ile Illinois’de açılmıştır. Bu mahkeme sayesinde suçlu çocukların korunması için yapılan hizmet aşağıdakilerden hangisidir?

a) Mağdur ailelerin hakları en iyi şekilde korunmuştur.
b) Suçlu ve mağdur arasında arabuluculuk hizmeti sağlanmaya başlanmıştır.
c) Suç karşısında en adil cezanın verilmesi sağlanmıştır.
d) Mahkemeye çıkmadan önce çocuklardan psikolojik sorunları olanları saptamak görevini yerine getirmiştir.
e) Suçlular tarafından mağdurların özel harcamalarının karşılanması kararlaştırılmıştır.

Cevap : Mahkemeye çıkmadan önce çocuklardan psikolojik sorunları olanları saptamak görevini yerine getirmiştir.

Açıklama : Bu mahkeme, suçla ilişkilendirilen çocukların durumlarını değerlendirirken, onların psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmuş ve suç işlemelerine neden olabilecek temel sorunları saptama amacı gütmüştür. Bu yaklaşım, çocukların rehabilite edilmesine ve topluma yeniden kazandırılmasına olanak tanımıştır

4- Çocuk Koruma Kanununda belirtilen “Sosyal Çalışma Görevlisi” başlığı altında aşağıdaki meslek gruplarından hangisi yer almamaktadır?

a) Sosyal hizmet uzmanı
b) Dil ve konuşma terapisti
c) Psikolog
d) Sosyolog
PDR

Cevap : Dil ve konuşma terapisti

Açıklama : “Sosyal Çalışma Görevlisi” tanımı altında genellikle sosyal hizmet uzmanı, psikolog, ve sosyolog gibi profesyoneller yer alır. Dil ve konuşma terapistleri ise bu kapsamda değerlendirilmez çünkü onların uzmanlık alanı daha çok dil ve konuşma bozukluklarının tedavisi üzerinedir.

5- Kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuk olarak tanımlanmaktadır. Bu durumdaki çocuklar için aşağıdakilerden hangi kavram kullanılmaktadır?

a) Korunmaya muhtaç çocuk
b) Hükümlü çocuk
c) İhmal edilmiş çocuk
d) Suçlu çocuk
e) Suça sürüklenen çocuk

Cevap : Suça sürüklenen çocuk

Açıklama : “Suça sürüklenen çocuk” ifadesi, suç işlediği iddia edilen ve bu sebeple yasal işlemlere tabi tutulan çocukları ifade eder. Bu tanım, çocukların hem korunma ihtiyacını hem de suç işleme potansiyelini göz önünde bulundurur

6- Hapis cezasına hükmolunan kişi, ceza infaz kurumunda “iyi halli” olur ve topluma adapte olacağı ve uyum sağlayacağı yönünde kanaat uyandırırsa, cezasının kalan kısmını cezaevi dışında infaz edebilir. Kanunda öngörülen şartların da karşılanmasıyla birlikte buna imkan tanıyan infaz kurumuna “———” denir. Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

a) Şartlı tahliye
b) Şartlı destek
c) Şartlı yardım
d) Denetimli serbestlik
e) Tahliye

Cevap : Şartlı tahliye

Açıklama : Şartlı tahliye, mahkumların cezalarının kalan kısmını belirli şartlar altında toplum içinde geçirmelerine olanak tanıyan bir yargı uygulamasıdır. Bu uygulama, mahkumun topluma yeniden entegrasyonunu kolaylaştırır ve iyi hali göz önünde bulundurularak verilir.

7- Dünyada ilk defa ABD’de Çocuklara Zulmü (İşkenceyi) Önleme Derneği kurulmuştur. Bu dernek hangi yılda kurulmuştur?

a) 1875
b) 1876
c) 1890
d) 1891
e) 1936

Cevap : 1875

Açıklama : Çocuklara Zulmü Önleme Derneği, çocukların korunması ve kötü muamele görmelerinin önlenmesi amacıyla kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur. Bu dernek, çocuk haklarının savunulmasında önemli bir rol oynamıştır

8- 1931 yılında sosyal hizmet uzmanı olan ve insanlığa yaptığı katkılar nedeniyle kendisine Nobel Barış Ödülü verilmiştir. Sözkonusu sosyal hizmet uzmanı aşağıdakilerden hangisidir?

a) Richard Cabot
b) Miss Pelton
c) Mary Richmond
d) Martin Luther King
e) Jane Addams

Cevap : Jane Addams

Açıklama : Jane Addams, sosyal hizmet alanında yaptığı çalışmalarla tanınır ve modern sosyal çalışmanın kurucularından biri olarak kabul edilir. Addams, toplumsal reformlar ve barışçıl çözümler üzerine yaptığı çalışmalarla Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmüştür.

9- 1983 yılında 2828 sayılı kanunla kurulan ve Türkiye’deki Sosyal Hizmet uygulamalarını bünyesinde ağırlıklı olarak toplayan kurum aşağıdakilerden hangisidir?

a) Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı
b) Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı
c) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu
d) Yükseköğretim Kurumu (YÖK)
e) Hacettepe Üniversitesi

Cevap : Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu

Açıklama : Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Türkiye’deki sosyal hizmet politikalarının ve uygulamalarının merkezi olarak görev yapmıştır. Bu kurum, çocukların korunması ve sosyal hizmetlerin sunulması konusunda önemli bir role sahiptir.

10- 0-18 yaş grubu cinsel istismar mağduru çocukların ikincil örselenmesini önlemek amacıyla, Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir hastane çatısı altında, ilgili kurumların koordinasyon içinde çalışacağı, dışarıdan hastanenin diğer kliniklerinden ayırt edilemeyecek fiziksel özelliklerde, bütün adli ve tıbbi işlemlerin tek merkezde, tek seferde yapılmasına imkân verecek koşullarda, çocuk dostu bir ortamdır. Adli sosyal hizmet kapsamındaki bu kurum aşağıdakilerden hangisidir?

a) Çocuk koruma merkezi
b) Çocuk izlem merkezi
c) Çocuk sığınmaevi
d) Emniyet çocuk şubesi çocuk tedavi merkezi

Cevap : Çocuk izlem merkezi

Açıklama : Çocuk İzlem Merkezleri, cinsel istismar mağduru çocukların ikincil örselenmelerini önlemek amacıyla tasarlanmıştır. Bu merkezlerde çocuklara yönelik tüm adli ve tıbbi işlemler, çocuk dostu ve koruyucu bir ortamda gerçekleştirilir.

Cevap: Hak

Açıklama: Hak kavramı, hukuk düzeni tarafından bireylere tanınan yetkileri ifade eder. Bu yetkiler, bir davanın ya da iddianın doğruluk ve gerçeğe uygunluk prensipleri çerçevesinde ele alınır. Haklar, bireylerin yasal olarak korunmasını ve yasal sınırlar içinde hareket etme özgürlüğünü garanti altına alır.

2- Soru: “Küçük veya kısıtlıların haklarının korunması amacıyla özel hukuk tarafından düzenlenen ve bir kamu hizmeti niteliğini taşıyan kurumsal sistemdir.” aşağıdaki kavramlardan hangisini tanımlamaktadır?

Cevap: Vesayet

Açıklama: Vesayet, özellikle reşit olmayan çocuklar veya akıl sağlığı yerinde olmayan yetişkinler gibi kısıtlı ya da küçük bireylerin haklarını korumayı amaçlayan bir hukuki düzenlemedir. Bu sistem, bu bireylerin yasal haklarının ve çıkarlarının korunması için bir vasi veya yasal temsilci atanmasını içerir.

3- Soru: Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk çocuk/ergen mahkemesi 1899 yılında Chicago Kadınlar Kulübü’nün çabaları ile Illinois’de açılmıştır. Bu mahkeme sayesinde suçlu çocukların korunması için yapılan hizmet aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: Mahkemeye çıkmadan önce çocuklardan psikolojik sorunları olanları saptamak görevini yerine getirmiştir.

Açıklama: Bu mahkeme, suçla ilişkilendirilen çocukların durumlarını değerlendirirken, onların psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmuş ve suç işlemelerine neden olabilecek temel sorunları saptama amacı gütmüştür. Bu yaklaşım, çocukların rehabilite edilmesine ve topluma yeniden kazandırılmasına olanak tanımıştır.

4- Soru: Çocuk Koruma Kanununda belirtilen “Sosyal Çalışma Görevlisi” başlığı altında aşağıdaki meslek gruplarından hangisi yer almamaktadır?

Cevap: Dil ve konuşma terapisti

Açıklama: “Sosyal Çalışma Görevlisi” tanımı altında genellikle sosyal hizmet uzmanı, psikolog, ve sosyolog gibi profesyoneller yer alır. Dil ve konuşma terapistleri ise bu kapsamda değerlendirilmez çünkü onların uzmanlık alanı daha çok dil ve konuşma bozukluklarının tedavisi üzerinedir.

5- Soru: Kanunlarda suç olarak tanımlanan bir fiili işlediği iddiası ile hakkında soruşturma veya kovuşturma yapılan ya da işlediği fiilden dolayı hakkında güvenlik tedbirine karar verilen çocuk olarak tanımlanmaktadır. Bu durumdaki çocuklar için aşağıdakilerden hangi kavram kullanılmaktadır?

Cevap: Suça sürüklenen çocuk

Açıklama: “Suça sürüklenen çocuk” ifadesi, suç işlediği iddia edilen ve bu sebeple yasal işlemlere tabi tutulan çocukları ifade eder. Bu tanım, çocukların hem korunma ihtiyacını hem de suç işleme potansiyelini göz önünde bulundurur.

6- Soru: Hapis cezasına hüküm olunan kişi, ceza infaz kurumunda “iyi halli” olur ve topluma adapte olacağı ve uyum sağlayacağı yönünde kanaat uyandırırsa, cezasının kalan kısmını cezaevi dışında infaz edebilir. Kanunda öngörülen şartların da karşılanmasıyla birlikte buna imkan tanıyan infaz kurumuna “…………” denir.

Cevap: Şartlı tahliye

Açıklama: Şartlı tahliye, mahkumların cezalarının kalan kısmını belirli şartlar altında toplum içinde geçirmelerine olanak tanıyan bir yargı uygulamasıdır. Bu uygulama, mahkumun topluma yeniden entegrasyonunu kolaylaştırır ve iyi hali göz önünde bulundurularak verilir.

7- Soru: Dünyada ilk defa ABD’de Çocuklara Zulmü (İşkenceyi) Önleme Derneği kurulmuştur. Bu dernek hangi yılda kurulmuştur?

Cevap: 1875

Açıklama: Çocuklara Zulmü Önleme Derneği, çocukların korunması ve kötü muamele görmelerinin önlenmesi amacıyla kurulmuş bir sivil toplum kuruluşudur. Bu dernek, çocuk haklarının savunulmasında önemli bir rol oynamıştır.

8- Soru: 1931 yılında sosyal hizmet uzmanı olan ve insanlığa yaptığı katkılar nedeniyle kendisine Nobel Barış Ödülü verilmiştir. Söz konusu sosyal hizmet uzmanı aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: Jane Addams

Açıklama: Jane Addams, sosyal hizmet alanında yaptığı çalışmalarla tanınır ve modern sosyal çalışmanın kurucularından biri olarak kabul edilir. Addams, toplumsal reformlar ve barışçıl çözümler üzerine yaptığı çalışmalarla Nobel Barış Ödülü’ne layık görülmüştür.

9- Soru: 1983 yılında 2828 sayılı kanunla kurulan ve Türkiye’deki Sosyal Hizmet uygulamalarını bünyesinde ağırlıklı olarak toplayan kurum aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu

Açıklama: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Türkiye’deki sosyal hizmet politikalarının ve uygulamalarının merkezi olarak görev yapmıştır. Bu kurum, çocukların korunması ve sosyal hizmetlerin sunulması konusunda önemli bir role sahiptir.

10- Soru: 0-18 yaş grubu cinsel istismar mağduru çocukların ikincil örselenmesini önlemek amacıyla, Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir hastane çatısı altında, ilgili kurumların koordinasyon içinde çalışacağı, dışarıdan hastanenin diğer kliniklerinden ayırt edilemeyecek fiziksel özelliklerde, bütün adli ve tıbbi işlemlerin tek merkezde, tek seferde yapılmasına imkân verecek koşullarda, çocuk dostu bir ortamdır. Adli sosyal hizmet kapsamındaki bu kurum aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: Çocuk İzlem Merkezi

Açıklama: Çocuk İzlem Merkezleri, cinsel istismar mağduru çocukların ikincil örselenmelerini önlemek amacıyla tasarlanmıştır. Bu merkezlerde çocuklara yönelik tüm adli ve tıbbi işlemler, çocuk dostu ve koruyucu bir ortamda gerçekleştirilir.