Adli Sosyal Hizmet Ünite -2 (2024)

Ayrıntılı Akademik Yazı: Türkiye Adalet Sistemi

Giriş

Türkiye’nin adalet sistemi, uluslararası normlara uygun olarak yapılandırılmış ve sürekli olarak geliştirilen kompleks bir yapıdır. Bu yapı, adli yargı, idari yargı ve askeri yargı olmak üzere üç ana dalı kapsar. Bu yazı, Türkiye Adalet Sistemi’nin işleyişi, yapısal özellikleri ve önemli kurumlarına dair kapsamlı bir bilgilendirme sunmayı amaçlamaktadır.

Türkiye’de Adalet Sisteminin Yapısı

Türkiye’de adalet sistemi, genel olarak üç ana dalda incelenebilir:

Adli Yargı:

Türkiye’de adli yargı, hem ceza davalarını hem de hukuk davalarını kapsar. Yargı sisteminin bu kolu, vatandaşların günlük yaşamlarında karşılaştıkları hukuki sorunlarla ilgilenir. Adli yargının en üst düzey mahkemesi Yargıtay’dır.

İdari Yargı:

İdari yargı, kamu yönetimi işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkları çözümlemekle yükümlüdür. İdari yargı içerisinde yer alan Danıştay, idari davalara bakar ve kamu kurumları tarafından alınan kararların yasalara uygunluğunu denetler.

Askeri Yargı:

Askeri yargı, Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin işlediği suçlarla ilgili davaları görür. Askeri Yargıtay, bu alandaki en üst mahkeme olarak hizmet vermektedir.

Yargı Sisteminin Temel Kurumları

Türkiye’de yargı sistemi, çeşitli kurumlar aracılığıyla işler:

Yargıtay:

Adli yargının en üst mahkemesi olarak, yerel mahkemeler tarafından verilen kararların temyiz incelemesini yapar.

Danıştay:

İdari yargının en üst mahkemesi olarak, kamu idaresinin işlemleri ve kararları üzerinde yargısal denetim sağlar.

Anayasa Mahkemesi:

Anayasa’ya uygunluk denetimi yapar ve bireysel başvuruları değerlendirir.

Uyuşmazlık Mahkemesi:

Yasama, yürütme ve yargı arasındaki yetki anlaşmazlıklarını çözer.

Adalet Bakanlığı ve Organizasyon Yapısı

Adalet Bakanlığı, Türkiye’deki yargı sisteminin yönetiminden sorumludur. Bakanlık, merkezi yönetim yanında taşra teşkilatları ile de faaliyet gösterir. Ayrıca, Adalet Akademisi aracılığıyla yargı mensuplarına eğitimler sunar ve onların profesyonel gelişimini destekler.

Sonuç

Türkiye’nin adalet sistemi, yargının bağımsız ve tarafsız işleyişini garantileyen kuvvetler ayrılığı ilkesine dayanır. Sistemin etkinliği, yargı reformları ve hukukun üstünlüğüne olan bağlılıkla sürekli olarak artırılmaktadır. Bu yapı, yurttaşların haklarını koruma altına alırken, devletin de hukuk çerçevesinde hareket etmesini sağlar. Türkiye’nin adalet sistemi, hem ulusal hem de uluslararası alanda saygınlık kazanmış bir yapı olarak önemini korumaktadır.

@lolonolo_com

1- Aşağıdakilerden hangisi Adalet Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlardan değildir?

a) Türkiye Adalet Akademisi
b) Adli Tıp
c) Jandarma Genel Komutanlığı
d) Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
e) Kişisel Verileri Koruma Kurumu

Cevap : c) Jandarma Genel Komutanlığı

Açıklama : andarma Genel Komutanlığı, İçişleri Bakanlığına bağlı bir askeri kurumdur ve Adalet Bakanlığına bağlı değildir. Bu kurum, özellikle kırsal alanlarda asayiş ve güvenlik hizmetlerini sağlamakla yükümlüdür.

2- “Hâkim ve Cumhuriyet savcıların yetiştirilmesi, eğitim ve öğretim faaliyetleriyle ilgili strateji ve hedefleri belirlemek gibi temel görevlerinin yanında, hukuk ve adalet alanını ilgilendiren konularda uzmanlık ve sertifika programları ile kurs, seminer, sempozyum, konferans ve benzeri etkinlikleri düzenlemek, bilgi bankası ve kütüphane kurmak, yayınlar yapmak” gibi görevleri olan kurum aşağıdakilerden hangisidir?

a) Türkiye Adalet Akademisi
b) Adli Tıp
c) Jandarma Genel Komutanlığı
d) Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu
e) Kişisel Verileri Koruma Kurumu

Cevap : a) Türkiye Adalet Akademisi

Açıklama : Türkiye Adalet Akademisi, hâkim ve savcıların mesleki eğitim ve gelişimini sağlamakla görevli bir kurumdur. Bu akademi, yargı mensuplarına yönelik eğitim programları düzenler ve hukuki bilgiye erişimi kolaylaştıracak kaynaklar sunar

3- Kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasa’ya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetleme yetkisi aşağıdaki kurumlardan hangisine aittir? Bu mahkeme sayesinde suçlu çocukların korunması için yapılan hizmet aşağıdakilerden hangisidir?

a) Hakimler ve Savcılar Yüksek kurulu
b) Sayıştay
c) Danıştay
d) Yargıtay
e) Anayasa Mahkemesi

Cevap : e) Anayasa Mahkemesi

Açıklama : Anayasa Mahkemesi, Türkiye’nin en üst düzey yargı organlarından biridir ve Anayasa’ya aykırılık iddialarını incelemekle görevlidir. Bu mahkeme, yasaların ve kanun hükmünde kararnamelerin Anayasa’ya uygunluğunu denetler

4- Aşağıdaki mahkemelerden hangisi tek hakimli mahkemelerden değildir?

a) Sulh Hukuk
b) Sulh Ceza
c) Asliye Hukuk
d) Ağır Ceza Mahkemesi
e) Tüketici Mahkemeleri

Cevap : d) Ağır Ceza Mahkemesi

Açıklama : Ağır Ceza Mahkemeleri, genellikle üç hakimli paneller tarafından yürütülen mahkemelerdir ve ciddi suçlarla ilgili davaları ele alır. Bu mahkemeler, daha büyük ve karmaşık davalar için kurulmuştur.

5- Yağma, irtikâp, resmî belgede sahtecilik, nitelikli dolandırıcılık, hileli iflas suçları, devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, millî savunmaya, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları gibi dava ve işlere bakmakla görevli mahkeme aşağıdakilerden hangisidir?

a) Sulh Hukuk Mahkemesi
b) Ağır Ceza Mahkemesi
c) Asliye Hukuk Mahkemesi
d) Sulh Ceza Mahkemesi
e) Tüketici Mahkemeleri

Cevap : b) Ağır Ceza Mahkemesi

Açıklama : Ağır Ceza Mahkemeleri, özellikle yüksek ceza gerektiren ve toplum için ciddi tehdit oluşturan suçlarla ilgili davaları görür. Bu mahkemeler, suçun ağırlığına göre farklılaşan kararlar verebilir.

6- ————- dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın, kiralanan taşınmazlara ilişkin kira ilişkisinden doğan alacak davaları, taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davaları, çekişmesiz yargı işleri ile arabuluculuk faaliyetine ilişkin birtakım işleri çözmekle görevli genel mahkemelerdir. Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

a) Sulh Hukuk Mahkemesi
b) Ağır Ceza Mahkemesi
c) Asliye Hukuk Mahkemesi
d) Sulh Ceza mahkemesi
e) Tüketici Mahkemesi

Cevap : a) Sulh Hukuk Mahkemesi

Açıklama : Sulh Hukuk Mahkemeleri, daha az maddi değere sahip ve genellikle daha basit hukuki uyuşmazlıklarla ilgilenir. Kiralama, mal paylaşımı ve benzeri konular bu mahkemelerin görev alanına girer.

7- ———- Anayasa ile görevlendirilmiş belirli idari davalara ilk derece mahkemesi olarak bakan ve diğer idari davalar açısından ise temyiz mercii işlevi gören yüksek bir mahkemedir. Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

a) Danıştay
b) Sayıştay
c) Yargıtay
d) HSYK
e) Anayasa Mahkemesi

Cevap: a) Danıştay

Açıklama : Danıştay, idari yargı sisteminin en üst mahkemesidir ve idari işlemlerin yasallığını denetler. Ayrıca, idari davalarda temyiz mahkemesi olarak da görev yapar

8- Bu mahkeme, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararlara karşı yapılan itiraz ve istinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak yanında yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını karara bağlamakla da görevlidir. Bu mahkeme aşağıdakilerden hangisidir?

a) Danıştay
b) Sayıştay
c) Yargıtay
d) Bölge İdare Mahkemesi
e) Anayasa Mahkemesi

Cevap : d) Bölge İdare Mahkemesi

Açıklama : Bölge İdare Mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin verdiği kararlar üzerine yapılan istinaf başvurularını değerlendirir. Bu mahkemeler aynı zamanda idari yargı içinde yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözer

9- ——- adliye mahkemeleri tarafından verilen ve kanunların başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümleri temyiz mercii olarak inceleyip karara bağlamakla görevlidir. Boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

a) Danıştay
b) Sayıştay
c) Yargıtay
d) HSYK
e) Anayasa Mahkemesi

Cevap: c) Yargıtay

Açıklama : Yargıtay, Türkiye’nin adli yargı sisteminin en üst mahkemesidir ve adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz incelemesini yapar. Bu mahkeme, hukuki süreçlerin son denetim noktasını oluşturur

10- Bu mahkemeler, özel hukuk uyuşmazlıklarından doğan ve özellikle malvarlığı haklarına ilişkin davalar ile şahıs varlığına ilişkin davalara bakmakla görevli genel mahkemelerdir. Adli sosyal hizmet kapsamındaki bu kurum aşağıdakilerden hangisidir?

a) Sulh Hukuk Mahkemesi
b) Ağır Ceza Mahkemesi
c) Asliye Hukuk Mahkemesi
d) Sulh Ceza mahkemesi
e) Tüketici Mahkemesi

Cevap: c) Asliye Hukuk Mahkemesi

Açıklama : Asliye Hukuk Mahkemeleri, malvarlığı ve kişisel haklar gibi özel hukuk konularında dava işlerine bakar. Bu mahkemeler, bireyler arası hukuki uyuşmazlıkları çözümlemekle yükümlüdür

Cevap: c) Jandarma Genel Komutanlığı

Açıklama: Jandarma Genel Komutanlığı, İçişleri Bakanlığına bağlı bir askeri kurumdur ve Adalet Bakanlığına bağlı değildir. Bu kurum, özellikle kırsal alanlarda asayiş ve güvenlik hizmetlerini sağlamakla yükümlüdür.

Soru: “Hâkim ve Cumhuriyet savcılarının yetiştirilmesi, eğitim ve öğretim faaliyetleriyle ilgili strateji ve hedefleri belirlemek gibi temel görevlerinin yanında, hukuk ve adalet alanını ilgilendiren konularda uzmanlık ve sertifika programları ile kurs, seminer, sempozyum, konferans ve benzeri etkinlikleri düzenlemek, bilgi bankası ve kütüphane kurmak, yayınlar yapmak” gibi görevleri olan kurum aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: a) Türkiye Adalet Akademisi

Açıklama: Türkiye Adalet Akademisi, hâkim ve savcıların mesleki eğitim ve gelişimini sağlamakla görevli bir kurumdur. Bu akademi, yargı mensuplarına yönelik eğitim programları düzenler ve hukuki bilgiye erişimi kolaylaştıracak kaynaklar sunar.

Soru: Kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Anayasa’ya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetleme yetkisi aşağıdaki kurumlardan hangisine aittir?

Cevap: e) Anayasa Mahkemesi

Açıklama: Anayasa Mahkemesi, Türkiye’nin en üst düzey yargı organlarından biridir ve Anayasa’ya aykırılık iddialarını incelemekle görevlidir. Bu mahkeme, yasaların ve kanun hükmünde kararnamelerin Anayasa’ya uygunluğunu denetler.

Soru: Aşağıdaki mahkemelerden hangisi tek hakimli mahkemelerden değildir?

Cevap: d) Ağır Ceza Mahkemesi

Açıklama: Ağır Ceza Mahkemeleri, genellikle üç hakimli paneller tarafından yürütülen mahkemelerdir ve ciddi suçlarla ilgili davaları ele alır. Bu mahkemeler, daha büyük ve karmaşık davalar için kurulmuştur.

Soru: Yağma, irtikâp, resmî belgede sahtecilik, nitelikli dolandırıcılık, hileli iflas suçları, devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine, millî savunmaya, devlet sırlarına karşı suçlar, casusluk suçları gibi dava ve işlere bakmakla görevli mahkeme aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: b) Ağır Ceza Mahkemesi

Açıklama: Ağır Ceza Mahkemeleri, özellikle yüksek ceza gerektiren ve toplum için ciddi tehdit oluşturan suçlarla ilgili davaları görür. Bu mahkemeler, suçun ağırlığına göre farklılaşan kararlar verebilir.

Soru: ————- dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın, kiralanan taşınmazlara ilişkin kira ilişkisinden doğan alacak davaları, taşınır ve taşınmaz mal veya hakkın paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin davaları, çekişmesiz yargı işleri ile arabuluculuk faaliyetine ilişkin birtakım işleri çözmekle görevli genel mahkemelerdir.

Cevap: a) Sulh Hukuk Mahkemesi

Açıklama: Sulh Hukuk Mahkemeleri, daha az maddi değere sahip ve genellikle daha basit hukuki uyuşmazlıklarla ilgilenir. Kiralama, mal paylaşımı ve benzeri konular bu mahkemelerin görev alanına girer.

Soru: ———- Anayasa ile görevlendirilmiş belirli idari davalara ilk derece mahkemesi olarak bakan ve diğer idari davalar açısından ise temyiz mercii işlevi gören yüksek bir mahkemedir.

Cevap: a) Danıştay

Açıklama: Danıştay, idari yargı sisteminin en üst mahkemesidir ve idari işlemlerin yasallığını denetler. Ayrıca, idari davalarda temyiz mahkemesi olarak da görev yapar.

Soru: Bu mahkeme, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararlara karşı yapılan itiraz ve istinaf başvurularını inceleyip karara bağlamak yanında yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını karara bağlamakla da görevlidir.

Cevap: d) Bölge İdare Mahkemesi

Açıklama: Bölge İdare Mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin verdiği kararlar üzerine yapılan istinaf başvurularını değerlendirir. Bu mahkemeler aynı zamanda idari yargı içinde yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözer.

Soru: ——- adliye mahkemeleri tarafından verilen ve kanunların başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümleri temyiz mercii olarak inceleyip karara bağlamakla görevlidir.

Cevap: c) Yargıtay

Açıklama: Yargıtay, Türkiye’nin adli yargı sisteminin en üst mahkemesidir ve adliye mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz incelemesini yapar. Bu mahkeme, hukuki süreçlerin son denetim noktasını oluşturur.

Soru: Bu mahkemeler, özel hukuk uyuşmazlıklarından doğan ve özellikle malvarlığı haklarına ilişkin davalar ile şahıs varlığına ilişkin davalara bakmakla görevli genel mahkemelerdir.

Cevap: c) Asliye Hukuk Mahkemesi

Açıklama: Asliye Hukuk Mahkemeleri, malvarlığı ve kişisel haklar gibi özel hukuk konularında dava işlerine bakar. Bu mahkemeler, bireyler arası hukuki uyuşmazlıkları çözümlemekle yükümlüdür