Osmanlı Diplomasi Tarihi

1) Diplomasi kavramı ilk olarak aşağıdakilerden hangi manada kullanılmıştır?

a) Uluslararası ilişkiler
b) Belgeleri inceleme
c) Sefarethane
d) Coğrafi değerlendirme
e) Elçi özellikleri

Cevap : b) Belgeleri inceleme

2) Arapça “sefir” kelimesi aşağıdaki hangi anlamda kullanılır?

a) Elçi
b) Merasim
c) Protokol
d) Divan üyesi
e) Kâtip

Cevap : a) Elçi

3) Diplomasi bilimine dair algı hangi İngiliz yazar ve devlet adamı ile 1796’da köklü bir değişime uğramıştır?

a) Hans J. Morgenthau
b) Charles-Maurice de Talleyran c
) Keith Hamilton
d) Ambrose Bierce
e) Edmund Burke

Cevap : e) Edmund Burke

4) Tarihin bilinen ilk yazılı antlaşması aşağıdakilerden hangisidir?

a) Hudeybiye
b) Vestfalya
c) Kadeş
d) Viyana
e) Amarna

Cevap : c) Kadeş

5) Eski Türklerde diplomatik ilişkiler aşağıda gösterilen hangi sebeple kurulmazdı?

a) Siyasî ittifak gerçekleştirebilmek
b) Dini telkinde bulunmak
c) Antlaşmalar yapmak
d) Siyasî evliliklerde aracı olmak
e) Yas törenlerinde bulunmak

Cevap : b) Dini telkinde bulunmak

6) İslam dini gerek insanlar arası, gerekse toplumlar arası ilişkilerde aşağıdaki hangi ilkelere önem vermekteydi?

a) Adalet ve ahde vefa
b) Hile ve huda
c) Savaş ve üstünlük
d) Münakaşa ve münazara
e) Çok ve tek taraflı diplomasi

Cevap : a) Adalet ve ahde vefa

7) Hz. Muhammet’in Medineli Müşrikler, Yahudiler ve Müslümanlar arasında yaptığı Medine Vesikası denilen antlaşmayla hangi tarihi taşımaktadır?

a) 1622
b) 422
c) 622
d) 1422
e) 220

Cevap : c) 622

8) Selçuklu diplomasi anlayışını gösteren ünlü vezir Nizamülmülk’ün eseri aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tevarih-i Âl-i Selçuk
b) Nizamname
c) Kutadgu Bilig
d) Divan-ı Lugati’t-Türk
e) Siyasetname

Cevap : e) Siyasetname

9) Karahanlılar döneminde elçilerin kabulü ve her türlü ihtiyaçlarının giderilmesinden kimler sorumluydu?

a) Hâcibler
b) Divan memurları
c) Kâtipler
d) Vezirler
e) Sultanlar

Cevap : a) Hâcibler

10) Türkiye (Anadolu) Selçuklu Devleti Sultanları aşağıdaki devletlerden hangisi ile diplomatik ilişki kurup elçi teatisi yapmışlardır?

a) Hitit
b) Urartu
c) Grek
d) Çin
e) Bizans

Cevap : e) Bizans

1) “Ad hoc” tabiri aşağıdaki hangi diplomasi türünü ifade eder?

a) Sürekli
b) Zirve
c) Konferans
d) Geçici
e) Parlamenter

Cevap : d) Geçici

2) Sürekli diplomasi ilk defa nerede uygulanmıştır?

a) İtalya
b) Rusya
c) Almanya
d) Osmanlı
e) Fransa

Cevap : a) İtalya

3) Aşağıdakilerden hangisi 1818 tarihinde Aix-La Chappelle Protokolü ile belirlenen diplomatik temsilciler grubuna dâhil değildir?

a) Büyük Elçi
b) Ortaelçi
c) Mukim elçi
d) Maslahatgüzarlar
e) Yalavaç

Cevap : e) Yalavaç

4) Avrupa diplomasi tarihinde önemli yeri olan 1815 Viyana Kongresi’ni aşağıdaki hangi devlet adamı yönetmiştir?

a) Napolyon Bonapart
b) Henry Kissenger
c) Otto von Bismark
d) Klemens von Metternich
e) Stradford Canning

Cevap : d) Klemens von Metternich

5) Avrupa’da 17. Yüzyıl sonuna kadar kaleme alınan eserlerde büyükelçiler nasıl tanımlanırdı?

a) Hükümdarın aynası
b) Savaşçı ve dirayetli
c) Kurnaz ve entrikacı
d) Münakaşacı ve ikna edici
e) Centilmen ve alımlı

Cevap : a) Hükümdarın aynası

6) Niccolo Machiavelli’nin diplomasi alanındaki ünlü eseri aşağıdakilerden hangisidir?

a) Siyasetname
b) Kutadgu Bilig
c) Prens
d) Diplomatica
e) Mare Liberum

Cevap : c) Prens

7) Diplomasiyi “bağımsız devletler arasında resmi ilişkilerin yürütülmesinde uygulanan zekâ ve inceliktir” şeklinde tanımlayan İngiliz yazar aşağıdakilerden hangisidir?

a) Harold Nicolson
b) François de Callières
c) Abraham de Wicquefort
d) Armand Jean du Plessis de Richelieu
e) Ernest Satow

Cevap : e) Ernest Satow

8) Aşağıdakilerden hangisi Amerikalı diplomat Henry Kissenger’ın damgasını taşıyan diplomasi türlerinden değildir?

a) Sessiz diplomasi
b) Tek taraflı/geçici diplomasi
c) Çift kanallı diplomasi
d) Mekik diplomasisi
e) Zirve toplantısı diplomasisi

Cevap : b) Tek taraflı/geçici diplomasi

9) Diplomaside bir düşünce sisteminden çok, bir amaç için her yolu mubah gören politikacı tutumunu anlatan ve suçlayıcı bir sıfat haline gelen terimi aşağıdakilerden hangisidir?

a) İdealizm
b) Oportünizm
c) Feminizm
d) Makyavelizm
e) Liberalizm

Cevap : d) Makyavelizm

10) Avrupa diplomasi geleneğinin şekillendiği süreçte ortaya çıkan Vestfalya (Westphalıa) Antlaşması hangi tarihte imzalanmıştır?

a) 1918
b) 1815
c) 1648
d) 1948
e) 1878

Cevap : c) 1648

1) Aşağıdaki kavramlardan hangisi Osmanlı diplomasi anlayışında yer almaz?

a) Darülharp
b) Temettüat
c) Darülislam
d) Eman
e) Ahidname

Cevap : b) Temettüat

2) Osmanlı ticari ahidnamelerinin en önemli özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tek taraflı oluşu
b) Dua kısmı
c) Kısa oluşu
d) Dibace kısmı
e) Elkap kısmı

Cevap : a) Tek taraflı oluşu

3) Orhan Gazi’nin büyük oğlu Süleyman Paşa Rumeli’de diplomasi hangi kaleyi ele geçirmiştir?

a) Vidin
b) Belgrad
c) Çimpe
d) Gelibolu
e) Mora

Cevap : c) Çimpe

4) İstanbul’daki Venedik elçileri aşağıdaki hangi isimle anılırdı?

a) Katip
b) Çavuş
c) Sefir
d) Murahhas
e) Balyos

Cevap : e) Balyos

5) 1492’de İspanya’dan kovulan Yahudileri 1492’de kabul eden Padişah hangisidir?

a) Yıldırım Bayezit
b) I. Murat
c) Osman Gazi
d) II. Bayezit
e) Fatih Sultan Mehmet

Cevap : d) II. Bayezit

6) III. Murat döneminde hangi ülke ile diplomatik temaslar gelişmiştir?

a) Habsburg
b) Venedik
c) İran
d) Ceneviz
e) İngiltere

Cevap : e) İngiltere

7) II. Selim dönemi politikalarının belirlenmesinde aşağıdaki hangi devlet adamı etkili olmuştur?

a) Sokollu Mehmet Paşa
b) Çandarlı Halil Paşa
c) Mustafa Reşit Paşa
d) Kavalalı Mehmet Ali Paşa
e) Melek Ahmet Paşa

Cevap : a) Sokollu Mehmet Paşa

8) Taht kavgasından yenik ayrılan Şehzade Cem nereye sığınmıştır?

a) Girit Adası
b) Santorin Adası
c) Sakız Adası
d) Meis Adası
e) Rodos Adası

Cevap : e) Rodos Adası

9) Osmanlı diplomasi geleneğinin oluşumunda şer’i hukuk yanında aşağıdakilerden hangisi de etkili olmuştur?

a) Ticaret hukuku
b) Amme hukuku
c) Örfi hukuk
d) Ahidname
e) Kanunnname

Cevap : c) Örfi hukuk

10) Fransa kapitülasyonları aşağıda verilen hangi tarihte başlamıştır?

a) 1835
b) 1536
c) 1355
d) 1453
e) 1299

Cevap : b) 1536

1) Osmanlı’nın kuruluş döneminde diplomasi hangi Divan görevlisi tarafından yürütülmekteydi?

a) Çavuşbaşı
b) Şeyhülislam
c) Sadrazam
d) Nişancı
e) Tercüman

Cevap : d) Nişancı

2) Aşağıdaki Divan kalemlerinden hangisi Nişancının emri altında değildir?

a) Defterdar
b) Beylik
c) Tahvil
d) Amedi
e) Ruus

Cevap : a) Defterdar

3) Aşağıdakilerden hangisi Reisülküttabın görevlerinden biri değildir?

a) Elçiler için Name-i Hümayun hazırlamak
b) Şeyhülislam mihmandarlığı
c) Kırım Hanları kapıkethüdalığı
d) Gayrimüslimlerin hukuki meseleleri
e) Divanda güvenliği sağlamak

Cevap : e) Divanda güvenliği sağlamak

4) Mükâleme Mazbatası aşağıdaki hangi manada kullanılır?

a) Yabancı elçilik itimatnamesi
b) Reisülküttap emri
c) Yabancı elçiler ile resmi görüşme kayıtları
d) Elçi protokol kuralları
e) Elçilik görev yazısı

Cevap : c) Yabancı elçiler ile resmi görüşme kayıtları

5) 16. Yüzyıldan itibaren Divan’a tercüman yetiştiren Kuruçeşme’deki okul hangi kurumun yönetimindeydi?

a) Fransız Elçiliği
b) Reisülküttap
c) Nişancı
d) Rum Patrikhanesi
e) Divan-ı Hümayun

Cevap : d) Rum Patrikhanesi

6) Teşrifat Kalemi, 18. Yüzyıl sonlarına kadar aşağıdaki hangi Deftarlığa bağlı olmuştur?

a) Anadolu
b) Şıkkıevvel
c) Rumeli
d) İrad-ı Cedid
e) Tersane

Cevap : b) Şıkkıevvel

7) Aşağıdakilerden hangisi Teşrifatçının yardımcılarından biri değildir?

a) Reisülküttap
b) Teşrifat Kesedarı
c) Teşrifat Halifesi
d) Kaftancıbaşı
e) Teşrifat Kesedarı Yamağı

Cevap : a) Reisülküttap

8) Nailî Abdullah Paşa’nın kaleme aldığı eserin ismi hangisidir?

a) Nişancı Kanunnamesi
b) Defter-i Muhasebat
c) Mukaddime-i Kavanin-i Teşrifat
d) Ruus Defteri
e) Tahvil Defteri

Cevap : c) Mukaddime-i Kavanin-i Teşrifat

9) Tevkiî Abdurrahman Paşa Kanunnamesi aşağıdaki hangi Sadrazamın emriyle kaleme alınmıştır?

a) Sokollu Mehmet Paşa
b) Fazıl Ahmet Paşa
c) Mustafa Reşit Paşa
d) Keçecizade Fuat Paşa
e) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa

Cevap : e) Merzifonlu Kara Mustafa Paşa

10) Reisülküttap Sadrazamla birlikte sefere gittiği zaman başkentte Padişahın yanına aşağıdaki hangi görevli kaymakam tayin edilirdi?

a) Tezkireci
b) Tercüman
c) Nişancı
d) Rikap Reisi
e) Kavas

Cevap : d) Rikap Reisi

1) Klasik dönemde ülke dışına görevlendirilen ilk Osmanlı elçileri daha ziyade hangi zümre mensupları arasından tercih edilmekteydi?

a) Çavuş
b) Katip
c) Yeniçeri
d) Dil Oğlanı
e) Tercüman

Cevap : a) Çavuş

2) İran’a gönderilen Osmanlı elçilerine hangi paye/unvan verilirdi?

a) Defterdarlık
b) Çavuşbaşılık
c) Anadolu Kadıaskerliği
d) Hacegan
e) Rumeli Kadıaskerliği

Cevap : c) Anadolu Kadıaskerliği

3) Osmanlı elçilerine görev için verilen değerli eşyalar ve hediyeler aşağıdaki hangi hazinede muhafaza edilirdi?

a) Elçi Hazinesi
b) Enderun Hazinesi
c) Maliye Hazinesi
d) İç Hazine
e) Tersane Hazinesi

Cevap : a) Elçi Hazinesi

4) Osmanlı’ya gelen elçilere Çemberlitaş’ta tahsis edilen binaya ne ad verilmekteydi?

a) Elçi Hanı
b) Çemberlitaş Hamamı
c) Pera Oteli
d ) Sefarethane
e) Kasr

Cevap : a) Elçi Hanı

5) I. Murat’ın Kosova’da şehit edilmesinden sonra Saraya elçi kabulünde aşağıdaki hangi kural uygulanmaya başlanmıştır?

a) İtimatname takdimi
b) Ziyafet verilmesi
c) Hediye takdimi
d) Yere halı döşenmesi
e) Silah araması yapılması

Cevap : e) Silah araması yapılması

6) Yavuz Sultan Selim Çaldıran Seferi sonrasında Amasya’da iken hangi ülke elçisini huzura kabul etmemiştir?

a) Venedik
b) Avusturya
c) Memluk
d) İran
e) Ceneviz

Cevap : d) İran

7) Elçiler, Divan-ı Hümayun’a geldiklerinde vezirler kanuna göre hangi davranışı gösterirdi?

a) Ayağa kalkmaları
b) Hediye takdim etmeleri
c) Geri çekilmeleri
d) Alkışlamaları
e) Dua etmeleri

Cevap : a) Ayağa kalkmaları

8) Savaş durumu ortaya çıkarsa Osmanlı’daki yabancı elçiler geçici olarak nerede hapsedilirlerdi?

a) Baruthane
b) Davutpaşa
c) Azabhane
d) Yedikule
e) Topkapı

Cevap : d) Yedikule

9) Ülkelerinden name getiren, ancak Padişaha hitaben yazılmış mektubu olmayan yabancı elçiler kiminle görüşebilirdi?

a) Nişancı
b) Teşrifatçı
c) Sadrazam
d) Kapıkethüdası
e) Tercüman

Cevap : c) Sadrazam

10) Tevkiî Abdurrahman Paşa Kanunnamesi’nde elçilerin arz ve ulufe günlerinde Divan-ı Hümayun’a kabulleri aşağıdaki hangi başlık altında verilmişti?

a) Nişancı
b) Teşrifat Defteri
c) Divan-ı Hümayun
d) Kanun-ı Kadim
e) Kanun-ı Elçiyan

Cevap : e) Kanun-ı Elçiyan

1) Osmanlı buhran/duraklama dönemi aşağıdaki hangi antlaşma ile başlatılır?

a) Karloça

b) Pasarofça

c) Berlin

d) Vasvar

e) Zitvatorok

Cevap : e) Zitvatorok

2) Avrupalı diplomasi tarihinde önemi bulunan ve Otuz Yıl Savaşları’na son veren Vestfalya (Westphalia) Antlaşması hangi tarihte imzalandı?

a) 1648

b) 1815

c) 1699

d) 1878

e) 1774

Cevap : a) 1648

3) Osmanlı Devleti, 1639 tarihli Kasr-ı Şirin Antlaşmasını hangi ülke ile imzaladı?

a) Fransa

b) Avusturya

c) İran

d) Rusya

e) Lehistan

Cevap : c) İran

4) Osmanlı’da Lale Devri (1718-1730), aşağıdaki hangi antlaşmanın imzalanmasından sonra başlamıştır?

a) Karlofça

b) Pasarofça

c) Küçük Kaynarca

d ) Vasvar

e) Kasr-ı Şirin

Cevap : b) Pasarofça

5) Sultan III. Mustafa (1757-1774) döneminde dengeli ve tutarlı politikalar yürüterek devleti savaştan uzak tutan Sadrazam hangisidir?

a) Mustafa Reşit Paşa
b) Kara Mustafa Paşa
c) Damat İbrahim Paşa
d) Mehmet Ragıp Paşa
e) Fazıl Ahmet Paşa

Cevap : d) Mehmet Ragıp Paşa

6) Aşağıdaki devletlerden hangisinin 1699 Karlofça Antlaşmasında imzası yoktur?

a) Venedik

b) Avusturya

c) Lehistan

d) Rusya

e) İran

Cevap : e) İran

7) Sadrazam Baltacı Mehmet Paşa, 1711 tarihinde Rusya ile hangi antlaşmayı imzalamıştır?

a) Prut

b) Petersburg

c) Paris

d) Aynalıkavak

e) Vasvar

Cevap : a) Prut

8) 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması hangi Padişah döneminde imzalanmıştır?

a) II. Abdülhamit

b) III. Selim

c) I. Abdülhamit
d) II. Mahmut

e) I. Murat

Cevap : c) I. Abdülhamit

9) Osmanlı’nın paylaşılmasını ön gören Grek Projesi ilk defa kim tarafından ortaya atılmıştır?

a) II. Katerina

b) I. Petro

c) II. Nikolay

d) I. Aleksandr

e) Anna İvanovna

Cevap : a) II. Katerina

10) Ruslarla 1779’da imzalanan Aynalıkavak Tenkihnamesi hangi Osmanlı eyaleti hakkındadır?

a) Eflak

b) Boğdan

c) Mora

d) Kırım

e) Çıldır

Cevap : d) Kırım

1) III. Selim döneminde 1789 tarihli ilk ittifak aşağıdaki ülkelerden hangisi ile imzalanmıştır?

a) Avusturya
b) İngiltere
c) İsveç
d) Venedik
e) Ceneviz

Cevap : c) İsveç

2) Avusturya’ya karşı yapılan 1790 Osmanlı-Prusya ittifakı öncesinde hangi adım atılmıştır?

a) Şeyhülislam fetvası alınmıştır
b) Seferberlik ilan edilmiştir
c) Cihat ilan edilmiştir
d) Daimi elçilik açılmıştır
e) Reisülküttap değişikliği yapılmıştır

Cevap : a) Şeyhülislam fetvası alınmıştır

3) 1791 Ziştovi Antlaşması müzakerelerindeki Osmanlı heyetinin başındaki Reisülküttap aşağıdakileri hangisidir?

a) Mustafa Reşit Paşa
b) Yusuf Agâh Efendi
c) Mehmet Namık Paşa
d) Moralı Seyyit Ali Efendi
e) Abdullah Berri Efendi

Cevap : e) Abdullah Berri Efendi

4) Osmanlı’nın ilk daimi Londra elçisi kimdir?

a) Abdullah Berri Efendi
b) Moralı Seyyit Ali Efendi
c) Mahmut Raif Efendi
d ) Yusuf Agâh Efendi
e) Amedi Galip Efendi

Cevap : d ) Yusuf Agâh Efendi

5) Avrupa’da ilk Osmanlı daimi elçiliklerinin açılmasında büyük rolü olan III. Selim’in takdirini kazanan dönemin Reisülküttabı aşağıdakilerden hangisidir?

a) Rami Mehmet Efendi
b) Abdürrezzak Efendi
c) Münip Efendi
d) Karateodori Efendi
e) Mehmet Raşit Efendi

Cevap : e) Mehmet Raşit Efendi

6) 1798’de Fransa’nın Mısır’ı işgali sonrasında Osmanlı hangi ülkelerle ittifak yaptı?

a) Venedik-Ceneviz
b) Avusturya-Rusya
c) Lehistan-İngiltere
d) İngiltere-Rusya
e) Prusya-İsveç

Cevap : d) İngiltere-Rusya

7) Avrupa’da açılan ilk daimi elçilik sekretaryasında aşağıdaki görevlilerden hangisi yer almamıştır?

a) Sırkatibi
b) Yeniçeri
c) Hazinedar
d) Rum tercüman
e) Kişizade

Cevap : b) Yeniçeri

8) Paris Sefiri olarak atanan Halet Efendi’yi diğer ilk ikamet elçilerinden ayıran en önemli özelliklerden biri aşağıdakilerden hangisidir?

a) Avrupa medeniyetini eleştirmesi
b) Yabancı dil bilmesi
c) Avrupa hayranlığı
d) Kalabalık maiyetinin olması
e) Sadrazamın ile akraba olması

Cevap : a) Avrupa medeniyetini eleştirmesi

9) Venedik Cumhuriyetini tarih sahnesinden silen 17 Ekim 1797 tarihli antlaşma aşağıdakilerden hangisidir?

a) Vesfalya
b) Berlin
c) Campo Formio
d) Amarna
e) Kadeş

Cevap : c) Campo Formio

10) Daimi elçilikler açılırken merkez teşkilatında dışişleri için 1797’de aşağıdaki kalemlerden hangisi oluşturulmuştur?

a) Teşrifat Kalemi
b) Mühimme Odası
c) Tahvil Kalemi
d) Arz Odası
e) Ruus Kalemi

Cevap : b) Mühimme Odası

Auzef Ders Kitabı