Risk Altında Bulunan Çocuklar Ve Eğitimleri Ünite-12 (2024)

1- Aşağıdaki seçeneklerden hangisi “risk altındaki birey olma” terimini en iyi şekilde açıklamaktadır?

A) Yetersizliğin bireyin çevresinden kaynaklanmasıdır.
B) Bireyselleştirilmiş özel eğitim programına gereksinim duyulmasıdır.
C) İleride yetersizlik gösterme olasılığının fazla olmasıdır.
D) Halen bir veya birkaç gelişim alanında yetersizlik gösterilmesidir.
E) Gelişim alanlarında güçlük yaşamış olmasıdır.

Cevap : C) İleride yetersizlik gösterme olasılığının fazla olmasıdır.

*Risk altındaki birey olma* terimi, ileride bir veya birden fazla gelişim alanında yetersizlik gösterme olasılığının yüksek olmasını ifade eder. Bu tanım, bireyin şu an bir yetersizlik gösterip göstermediğinden bağımsız olarak, gelecekte yetersizlik gösterme riskinin olması durumunu kapsar. Bu nedenle, sunulan seçenekler arasında bu tanımı en iyi şekilde açıklayan seçenek:
C) İleride yetersizlik gösterme olasılığının fazla olmasıdır.
Bu seçenek, risk altındaki bireyin tanımının özünü yansıtan, gelecekteki potansiyel yetersizliklere odaklanan bir açıklamadır. Diğer seçenekler ya mevcut durumu (D ve E), özel eğitim programına gereksinimi (B), veya yetersizliğin çevresel kaynakları (A) ele alırken, seçenek C risk altında olma durumunun geleceğe yönelik bir öngörü olduğunu belirtir.

2- Özel gereksinimli bireyin toplumsal yaşamın gereklerini yerine getirmede karşılaştığı sınırlılıklara ne ad verilir?

A) Yetersizlik
B) Özür
C) Bozukluk
D) Risk Taşıma
E) Engel

Cevap : B) Özür

3- Aşağıdakilerden hangisi özel eğitimin temel ilkelerinden birisi değildir?

A) Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden ayrı olarak planlanmalı ve yürütülmelidir.
B) Özel eğitim gerektiren tüm bireyler, ilgi, istek, yeterlik ve yetenekleri doğrultusunda ve ölçüsünde özel eğitim hizmetlerinden yararlandırılır.
C) Özel eğitime erken başlamak esastır.
D) Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireylerin toplumla etkileşim ve karşılıklı uyum sağlama sürecini kapsayacak şekilde planlanır.
E) Özel gereksinimli bireylere özel eğitim hizmetleri sunumunda bireye eğitim verecek uzmanlarla iş birliğine girmek gerekli değildir.

Cevap : A) Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden ayrı olarak planlanmalı ve yürütülmelidir.

Özel eğitimin temel ilkeleri, bireyin ihtiyaçlarına uygun, erişilebilir, bireyselleştirilmiş ve kapsayıcı bir eğitim ortamı sağlamayı amaçlar. Bu ilkeler arasında bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden izole etmek yerine, onların topluma entegrasyonunu ve katılımını teşvik etmek önemli bir yer tutar. Ayrıca, özel eğitim hizmetlerinin erken yaşta başlaması, bireyin ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda planlanması, ve bu süreçte uzmanlarla iş birliği yapılması gerektiği vurgulanır.
Bu doğrultuda, özel eğitimin temel ilkelerinden birisi olmayan seçenek:
A) Özel eğitim hizmetleri, özel eğitim gerektiren bireyleri sosyal ve fiziksel çevrelerinden ayrı olarak planlanmalı ve yürütülmelidir.

4- Aşağıdakilerden hangisi zihinsel yetersizliğin doğum öncesi nedenlerinden değildir?

A) Anne babanın yaşı
B) Anne ve babanın kan uyuşmazlığının olması
C) Kromozomal bozukluklar
D) Kordon dolanması
E) Annenin hamilelikte kullandığı ilaçlar

Cevap : D) Kordon dolanması

Zihinsel yetersizliğin doğum öncesi (prenatal) nedenleri genetik faktörler, annenin sağlık durumu, yaşam tarzı ve maruz kaldığı çevresel faktörler gibi birçok farklı etkenden kaynaklanabilir. Bu nedenler arasında genetik bozukluklar, annenin hamilelik sırasında maruz kaldığı zararlı maddeler veya yaşam tarzı seçimleri yer alabilir.
Kordon dolanması, genellikle doğum sırası (perinatal) sorunlara yol açabilen bir durumdur ve doğrudan zihinsel yetersizliğin bir nedeni olarak değerlendirilmez. Bu durum, bebek doğarken göbek kordonunun bebek etrafına dolanması ve potansiyel olarak oksijen akışını kısıtlayabilmesi durumudur. Ancak, bu durum doğrudan zihinsel yetersizlikle ilişkilendirilemez ve genellikle fiziksel travma veya oksijen eksikliğiyle bağlantılı akut sorunlara yol açar. Dolayısıyla, doğum öncesi nedenler arasında değildir.
Bu bilgilere dayanarak, zihinsel yetersizliğin doğum öncesi nedenlerinden değildir seçeneği:
D) Kordon dolanması

5- Aşağıdakilerden hangisi özel gereksinimli çocuklara yönelik planlanan erken müdahale ve destek programlarının ortak noktasıdır?

A) Sadece belirli yetersizlik grubuna yönelik planlanması
B) Belirli yaş grubuna yönelik planlanması
C) Müdahale ve destek programlarının gereksinim temelli olarak planlanması
D) Müdahale ve destek programlarının sadece öğrenciyi kapsaması
E) Destek programlarının sadece aileyi temel olarak planlanması

Cevap : C) Müdahale ve destek programlarının gereksinim temelli olarak planlanması

Erken müdahale ve destek programları, özel gereksinimli çocukların gelişimsel, eğitimsel ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanır. Bu programların ana hedefi, çocukların mevcut potansiyellerini en üst düzeye çıkararak, onlara mümkün olan en iyi başlangıcı sağlamaktır. Bu programlar genellikle çok yönlüdür ve çocukların yanı sıra ailelerini de desteklemeyi amaçlar. Bununla birlikte, her çocuğun ve ailenin ihtiyaçları farklı olduğundan, programların bireyselleştirilmesi ve çocuğun özgül gereksinimlerine dayandırılması esastır.
Bu bağlamda, erken müdahale ve destek programlarının ortak noktası:
C) Müdahale ve destek programlarının gereksinim temelli olarak planlanması
Bu seçenek, programların her bireyin benzersiz ihtiyaçlarını dikkate alarak tasarlandığını ve uygulandığını vurgular. Diğer seçenekler, programların kapsamı ve uygulama biçimleri açısından daha kısıtlayıcı veya spesifik durumları ifade ederken, gereksinim temelli planlama, erken müdahale ve destek programlarının evrensel bir özelliğidir.

6- Aşağıdakilerden hangisi özel eğitim süreçlerinde bulunması gereken kriterlerden değildir?

A) Özel yetiştirilmiş personel
B) Öğrenciye uygun eğitim ortamı
C) Öğrenciye yönelik eğitim proğramı hazırlama
D) Öğrenciye özel hazırlanmış eğitim proğramı
E) Öğrencinin yaşına uygun hizmetlerin sunulması

Cevap : E) Öğrencinin yaşına uygun hizmetlerin sunulması

7- Öğrenme güçlüğü olan bireyleri zihinsel yetersizliği olan bireylerden ayıran en önemli özellik nedir?

A) Dil becerilerindeki yetersizlik
B) Zeka puanı
C) Akademik beceriler
D) Fiziksel özellikleri
E) Sosyal beceriler

Cevap : B) Zeka puanı

Öğrenme güçlüğü olan bireyler ile zihinsel yetersizliği olan bireyler arasındaki en belirgin ve ayırt edici özellik genellikle zeka puanıdır.
B) Zeka puanı
Öğrenme güçlüğü olan bireyler, genellikle ortalama veya ortalamanın üstünde bir zeka puanına sahiptirler, ancak belirli akademik becerilerde (okuma, yazma, matematik gibi) önemli ölçüde zorluk yaşarlar. Bu, öğrenme güçlüğünün, zekayla değil, belirli öğrenme alanlarında bilgiyi işleme şekliyle ilgili olduğunu gösterir. Öte yandan, zihinsel yetersizliği olan bireylerde genel zeka düzeyi ve adaptif beceriler (günlük yaşam becerileri, sosyal beceriler, iş becerileri gibi) ortalama düzeyin altındadır ve bu durum genel bir öğrenme kapasitesinin sınırlılığını ifade eder.
Bu nedenle, zeka puanı, bu iki grubu ayırt etmede önemli bir kriterdir ve öğrenme güçlüğü ile zihinsel yetersizlik arasındaki temel farklardan birini temsil eder.

8- Çocuklara ve ailelere sağlanan erken müdahale programlarının kültürel inançları, gelenekleri ve uygulamaları tanıması ve bunlara dayanması erken müdahalenin hangi ilkesini içine almaktadır?

A) Programın kapsayıcılığı ilkesi
B) Programın kültüre uygun olması ilkesi
C) Gelişimin çevresel olarak sürdürülmesi ilkesi
D) Programın zamanı ve süresinin gelişimsel olarak planlanması ilkesi
E) Programın esnekliği ilkesi

Cevap : B) Programın kültüre uygun olması ilkesi

Erken müdahale programlarının çocukların ve ailelerin kültürel inançlarını, geleneklerini ve uygulamalarını tanıması ve bunlara dayanması, programların her bireyin benzersiz kültürel arka planını kabul etmesi ve ona uygun hizmetler sunması anlamına gelir. Bu yaklaşım, programların bireysel ve kültürel farklılıkları anlamasını ve bu farklılıklara saygı göstererek hizmetlerini buna göre şekillendirmesini vurgular. Bu nedenle, bu ilke:
B) Programın kültüre uygun olması ilkesi
ile ifade edilir. Kültüre uygunluk ilkesi, erken müdahale hizmetlerinin, bireylerin ve ailelerin kültürel değerleri, inançları ve uygulamaları göz önünde bulundurularak tasarlanmasını ve uygulanmasını içerir. Bu, programların daha etkili ve anlamlı olmasını sağlar çünkü hizmetler bireylerin kendi kültürel bağlamları içinde anlam kazanır.

9- 0-36 ay arasındaki gelişimsel geriliği olan çocuklara yönelik hazırlanan çocukların küçük kas, büyük kas, alıcı dil gibi genel gelişim alanlarını desteklemeye yönelik sekiz kitaptan oluşan erken eğitim programı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Anne-Çocuk Eğitim Programı
B) PORTAGE Erken Müdahale Programı
C) Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programı
D) S.O.S. Erken Müdahale Programı
E) Küçük Adımlar Erken Müdahale Programı

Cevap : E) Küçük Adımlar Erken Müdahale Programı

10- Bireyin sözel ve sözel olmayan iletişim, sosyal etkileşim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılıkları, oyun oynama gibi davranışlarını olumsuz yönde etkileyen yetersizlik aşağıdakilerden hangisidir?

A) Zihinsel yetersizlik
B) Dil ve konuşma bozukluğu
C) Öğrenme güçlüğü
D) İşitme yetersizliği
E) Otizm spektrum bozukluğu

Cevap : E) Otizm spektrum bozukluğu

Bireyin sözel ve sözel olmayan iletişim, sosyal etkileşim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılıkları, oyun oynama gibi davranışlarını olumsuz yönde etkileyen yetersizlik, Otizm spektrum bozukluğudur.
E) Otizm spektrum bozukluğu
Otizm spektrum bozukluğu, genellikle çocukluk döneminde başlayan ve bireyin sosyal etkileşim, iletişim becerileri ve davranış kalıpları üzerinde önemli etkileri olan bir gelişimsel bozukluktur. Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler, sosyal etkileşimde zorluklar, sınırlı ve tekrarlayan davranış kalıpları ve genellikle daralan ilgi alanları gösterir. Bu durum, hem sözel hem de sözel olmayan iletişimde zorluklar yaşamalarına neden olabilir.