İktisat Sosyolojisi Ünite-7

1- Aşağıdakilerden hangisi Veblen’e göre üretken sınıf mensubu değildir?

A) Esnaf-Kurye
B) İşçi
C) Mühendis
D) Oto galeri sahibi
E) Hiçbiri üretken sınıf mensubu değildir

Cevap : D) Oto galeri sahibi

2- “Ülkemizdeki ve dünyadaki şirketleri incelediğimizde, büyük çoğunluğunun aile şirketlerinden oluştuğu görülmektedir. Ülkemizdeki iki milyonu aşkın şirket vardır ve aile şirketlerinin oranı, devlet kurumları hariç %99 dur. Genelde de şirket sahipleri, şirketi ilk kuran ve bugünlere getiren kişiler olarak uzun yıllar yönetimden ayrılmamakta, aktif olarak icra görevine devam etmekte ve profesyonel yönetime geçmeyi (her ne kadar söylem olarak geçmeyi ister gibi görünseler de) istememektedirler. Bu durum, özellikle küçük ölçekli aile şirketlerinde daha fazla öne çıkmaktadır”.
Yukarıdaki alıntıda ileri sürülen durum Veblen’in kapitalizmin 20. yüzyılın başında aylaklar sınıfı ile faal sınıf arasında ortaya çıktığını söylediği çelişkiyle uyumlu mudur?

A) Kesinlikle uyumludur. Aile şirketleri verimsiz işletmelere dönüşerek aylaklıkla faal kesimler arasında çatışma yaratırlar.
B) Kesinlikle uyumludur. Aile şirketleri giderek daha fazla ekonomiye hâkim hale gelerek aylaklıkla çatışma içine girerler.
C) Kesinlikle uyumsuzdur. Veblen aile şirketlerinin giderek kurumsallaşacağını ve icra kurullarında hissedarlarla profesyonellerin ayrışacağını öngörmekteydi.
D) Kesinlikle uyumsuzdur. Veblen aile şirketlerinde faalliğin giderek önemsizleşeceğini ve aylaklar sınıfını baskılayacağını öngörmekteydi.
E) Ne uyumludur, ne de uyumsuzdur.

Cevap : C) Kesinlikle uyumsuzdur. Veblen aile şirketlerinin giderek kurumsallaşacağını ve icra kurullarında hissedarlarla profesyonellerin ayrışacağını öngörmekteydi.

3- Aşağıdakilerden hangisi gösterişçi tüketime örnek olarak gösterilebilir?

A) Bir TOKİ konutu satın almak
B) Fiyat performans olanağı sağlayan bir akıllı telefon satın almak
C) E ve üstü segmentlerden bir araç satın almak
D) İşiyle ilgili yazılımları çalıştırabilen bir dizüstü bilgisayar almak.
E) Hiçbiri

Cevap : C) E ve üstü segmentlerden bir araç satın almak

4- Veblen’e göre ekonomideki parasal kurumlar uzun vadeli kâr peşinde koşarken endüstriyel kurumlar kısa vadeli performans artışına odaklanırlar.

A) Doğru
B) Yanlış

Cevap : B) Yanlış

5- Veblen açık biçimde (i) ……’a karşı (ii) ……’i, (iii)…… kurumların önceliği yerine (iv) …… kurumların önceliğini savunmakta ve ekonominin rasyonalitesinin de bu ikincisine göre belirlenmesini önermektedir
Noktalı yerlere aşağıdakilerden hangileri gelmelidir?

A) (i) İsraf, (ii) üretim (iii), endüstriyel, (iv) parasal
B) (i) İstihdam, (ii) işsizlik, (iii) parasal, (iv) mali
C) (i) Yalan, (ii) samimiyeti, (iii) ekonomik, (iv) siyasi
D) (i) Homoekonomikus, (ii) homoLudens, (iii) endüstriyel, (iv) mali
E) (i) Homoekonomikus, (ii) homoFaber (iii), parasal, (iv) endüstriyel

Cevap : E) (i) Homoekonomikus, (ii) homoFaber (iii), parasal, (iv) endüstriyel

6- Aşağıdakilerden hangisi Karl Polanyi’ye göre 19. yüzyıl uygarlığının dayandığı kurumlardan değildir?

A) Sosyal devlet
B) Güç dengeleri sistemi
C) Altın standardı
D) Kendi kendini düzenleyen piyasa
E) Liberal devlet

Cevap : A) Sosyal devlet

7- Karl Polanyi’ye bütünleşme biçimlerine göre ekonomiler 20. yüzyıla gelene dek tarihsel olarak hangi sırayla gelişmişlerdir?

A) Karşılıklılık => Piyasa Mübadelesi => Yeniden Bölüşüm
B) Piyasa Mübadelesi => Yeniden Bölüşüm => Karşılıklılık
C) Yeniden Bölüşüm => Piyasa Mübadelesi => Karşılıklılık
D) Karşılıklılık => Yeniden Bölüşüm => Piyasa Mübadelesi
E) Piyasa Mübadelesi => Karşılıklılık => Yeniden Bölüşüm

Cevap : D) Karşılıklılık => Yeniden Bölüşüm => Piyasa Mübadelesi

8- Karl Polanyi’ye göre piyasa mübadelesinin “doğal”mış gibi algılanmasının nedeni üretim araçlarının (sermaye, emek, toprak) özel mülkiyeti, ücretli emek, tüm üretken faktörlerin metalaşmasıdır.

A) Doğru
B) Yanlış

Cevap : A) Doğru

9- Türkiye’de büyük ölçekli özelleştirmelerin 2000’lere gelene kadar yargı kurumları tarafından engellenebilirken, 2012’de çıkarılan 6300 sayılı yasada yapılan düzenlemeyle yürütmeye bu konuda alınmış yargı kararlarını uygulamama yetkisi getirmesini Karl Polanyi görseydi nasıl değerlendirirdi?

A) Yargı vesayetinin ortadan kaldırılması olarak değerlendirirdi
B) Ekonominin toplumsal ilişkilere gömülü olmaktan çıkarılmasına dönük bir adım olarak değerlendirirdi
C) Yargı bürokrasisi karşısında sivil toplumun geliştirilmesi olarak değerlendirirdi
D) Demokratikleşme yönünde atılmış cesur bir adım olarak değerlendirirdi
E) Hiçbiri

Cevap : B) Ekonominin toplumsal ilişkilere gömülü olmaktan çıkarılmasına dönük bir adım olarak değerlendirirdi

10- Aşağıdakilerden hangisi Karl Polanyi’nin “çifte hareket” kavramıyla tamamen ilgisizdir?

A) İngiltere’de Brexit hareketinin gelişmesi
B) Avrupa genelinde AB bürokrasisine karşı gelişen sağcı popülist tepki
C) ABD’de Bernie Sanders’ın sosyal politikaları esas alan siyasi çizgisine olan göreli destek
D) COVID-19 pandemisinin Çin’den tüm dünyaya yayılması
E) Hiçbiri ilgili değildir

Cevap : D) COVID-19 pandemisinin Çin’den tüm dünyaya yayılması