1- Aşağıdaki filozoflardan hangisi var olmayı algılanmaya indirger?
A) Spinoza
B) Descartes
C) Hume
D) Locke
E) Berkeley
Cevap : E) Berkeley
NOT: Var olmak algılanmaktır (Esse est percipi). Bu yaklaşım Berkeley açısından bir şeyin gerçek olmasının ölçütüdür.
|
2- Hume’a göre nedensellik ilkesinin kaynağı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Doğa
B) Tanrı
C) Dışsal nesneler
D) Alışkanlıklar
E) İçsel nesneler
Cevap : D) Alışkanlıklar
NOT: Hume’un deneyciliği onu nedensellik eleştirisi yapma aşamasına getirir. Hume açısından bir a olayının b olayının ardında geldiğini bir çok kere görünce bu bir alışkanlık duygusu yaratır. Bu bakımdan neden ile sonuç arasında zorunlu bir bağıntı bulunmaz. Dolayısıyla nedenselliğin kökeni alışkanlıktır.
|
3- ……….. tümellerin gerçekten var olmadığını, yalnızca tikellerin var olduğunu ileri sürer.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Adcılar
B) Gerçekçiler
C) Sofistler
D) Platoncular
E) Parmenides
Cevap : A) Adcılar
NOT: Tümellerin varoluşuyla ilgili başlıca iki öbek görülür: Gerçekçiler ve Adcılar. Gerçekçilere göre tüm var olanlar iki kümede toplanır: tikeller ve tümeller. Adcılar ise tümellerin var olmadığını yalnızca tikellerin bulunduğunu savunur.
|
4- Aşağıdakilerden hangisi kökten kuşkucu bir filozof olarak anılır?
A) Parmenides
B) Platon
C) Pyrrhon
D) Herakleitos
E) Thales
Cevap : C) Pyrrhon
NOT: Kökten kuşkucu olan Pyrrhon (İÖ. 365-270) bilgi kuramsal temellerden nasıl davranılması gerektiğine ilişkin sonuçlar çıkarır. Ona göre hiç kimse bir şey bilemez, hatta bu bile kesin değildir.
|
5- Aşağıdakilerden hangisi Sokrates’in felsefeye kattığı bir sorundur?
A) Ruh-beden ilişkisi
B) Tözsellik
C) Varlığın kökeni
D) Tanımlama zorluğu
E) Evrenin sınırları
Cevap : D) Tanımlama zorluğu
|
6- Aşağıdakilerden hangisi Sofistlerin bilgi anlayışının bir özelliğidir?
A) Genel geçer olmak
B) Değişmez olmak
C) Kuşkucu olmak
D) Zorunlu olmak
E) Mutlak olmak
Cevap : C) Kuşkucu olmak
NOT: Sofistler, bilgi anlayışları bakımından felsefe tarihinin ilk kuşkucularındandırlar. Kuşkuculuk kesin ve değişmez türde bilgilerinin olanağına şüpheyle bakan felsefi yaklaşımdır. Bu bakımdan bir sofist açısından genel geçer bir bilgiden söz edilemez. Bilgi, bilen özneye göre değişir, bundan ötürü bilgide görecelik bulunur.
|
7- Aşağıdakilerden hangisi Descartes açısından doğuştan bulunan düşüncelerden biridir?
A) Düşsel olanlar
B) Somut olanlar
C) iradi olanlar
D) Matematiksel olanlar
E) Duyusal olanlar
Cevap : D) Matematiksel olanlar
|
8- Aşağıdakilerden hangisi Locke’a göre basit idelere örnek sayılamaz?
A) Felsefi kavramlar
B) Acı
C) Haz
D) Durağanlık
E) Hareket
Cevap : A) Felsefi kavramlar
NOT: Locke ideleri kuruluşları bakımından basit ve bileşik ide olmak üzere ikiye ayırır. Basit ideler bileşenlere ayrıştırılamaz. Onlar, zihne farklı tarzlarda; tek duyumla, birden çok duyumla, düşünümle gelebilir. Bazı basit örnekleri şöyledir: katılık, uzay, uzam, biçim, durağanlık, hareket, haz acı …vb.
|
9- Sokrates’te tartışılmaya başlanan ve Platon’un bilgi öğretisi yoluyla çözmeye çalıştığı sorun aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tanımlama
B) Adalet
C) Yasalar
D) Kültür
E) Eğitim
Cevap : A) Tanımlama
NOT: Hatırlanacağı gibi Sokrates’in ‘… nedir?’ sorusunu sorarak, tanımlama sorununu felsefeye kazandırmıştır. Platon, tanımlamana sorununda değişen şeyleri tanımlamanın zorluğuna dikkat çeker. Bu zorluğun temelleri Platon’dan önce gelen Herakleitos ve Parmenides felsefelerinde ortaya çıkar.
|
10- Aşağıdakilerden hangisi Gorgias’ın kuşkuculuğuyla ilgili değildir?
A) Var olmayan var olamaz.
B) Var olan değişmeden duramaz.
C) Var olan çok olamaz.
D) Var olan ebedi olamaz.
E) Var olan yaratılmış olamaz.
Cevap : B) Var olan değişmeden duramaz.
|
11- Aristoteles açısından insanın kendine özgü işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
A) İki ayak üstünde durması
B) Hem et hem de ot yemesi
C) Pişirerek yemek yemesi
D) Aklını kullanması
E) Elini kullanması
Cevap : D) Aklını kullanması
NOT: İnsanın hareket etmesi, beslenmesi, durması, nefes alması vb. özellikler hiçbir bakımdan ona özgü değildir; çünkü bu yanlar hayvanlar ya da bitkilerle ortaktır.Diğer varlıklarda olmayan sadece insan özgü olan yan Aristoteles’e göre insanın akıl yetisidir. O zaman sorumuza geri dönecek olursak, insana özgü olan, dolayısıyla insanın işlevi, akıl sahibi unsurun eyleminden meydana gelen bir yaşamdır.
|
12- Aşağıdakilerden hangisi İslam felsefesinde maddeci bir gelenektir?
A) İşrakkiyye
B) Dehriyye
C) Meşşaiyye
D) Yeni-Platonculuk
E) İhvan-ı safa
Cevap : B) Dehriyye
|
