Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
1) “Teorileri sorgulamadan bağlılık gösteren bilim adamları olduğu gibi teorileri sorgulayan bilim adamları da vardır. Nitekim teorilerde yaşanan çoğalmayı başka türlü açıklamak mümkün değildir.” Thomas Kuhn’a yöneltilen bu eleştiri aşağıdaki düşünürlerden hangisi tarafından yapılmıştır?
Paul Feyerabend
K. R. Popper
Einstein
J. Freud
H. Reichenbach
Cevap: Paul Feyerabend
2) “Lazer teknolojisi elektronların düşük enerji seviyelerine geçmeleri ile ilgili bir teoriye dayanır. Bu teoriden yola çıkılarak geliştirilen teknolojik aletler gözümüzdeki görme kusurlarının giderilmesinde kullanıldığı gibi daha iyi füzelerin yapımında da iş görürler. Eğer bazı rölativistlerin ya da konvansiyonalistlerin iddia ettiği gibi elektronlar gerçekten yoksa -veya kimimiz için var kimimiz için yoksa- bu durumda elektronlara dayanan bir teoriden yola çıkarak yapılmış aletlerin bu başarısı nasıl açıklanabilir?” Yukarıdaki paragrafta dile getirilen görüşü savunan bir kişi aşağıdaki seçeneklerde belirtilen hususlardan hangisine dikkat çekmektedir?
Mucizeye yer yok argümanına
Pozitivizme
Kuram yüklülüğe
Tümdengelime
Tümevarıma
Cevap: Mucizeye yer yok argümanına
3) “Doğa yasaları dediğimiz şeyler bizim yarattığımız, icat ettiğimiz, doğada olmamasına rağmen karar verip var ettiğimiz yasalardır. Doğa bilimleri de bu yüzden doğanın resmi olarak görülmemelidir. Onlar, bizim oluşturduğumuz zihinsel inşalardır.” Yukarıdaki paragrafta dile getirilen görüşü savunan bir kişi için en uygun tanımlama aşağıdakilerden hangisidir?
Mucit
Sosyalist
Bilim adamı
Konvansiyonalist
Felsefeci
Cevap: Konvansiyonalist
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
4) ——-tezine göre teoriler hiçbir zaman tek başlarına değildir, belli yardımcı hipotezlere sahiptirler. Bu yüzden elimizdeki hiçbir veri, teorinin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemeye yetmez. Ampirik veriler birden fazla teoriyi de destekleyebilir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Kuhn’un
Aristo’nun
Feyerabend’in
Batlamyus’un
Duhem-Quine’nın
Cevap: Duhem-Quine’nın
5) Bilim adamlarının eş zamanlı yaptıkları buluşlar, aşağıdakilerden hangisinin keşif üzerindeki etkisine örnektir?
Üniversitelerin
Sermaye çevrelerinin
Bağlamın
Doğanın
Uluslararası şirketlerin
Cevap: Bağlamın
6) Reichenbach, Ayer, Tarski, Hempel gibi ———-göre bilimsel teorilerin değerlendirme sürecinde, bilim içi etkenler rol oynar. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Rölativistlere
Bilim adamlarına
Materyalistlere
Konvansiyonalistlere
Mantıksal pozitivistlere
Cevap: Mantıksal pozitivistlere
7)Bu dönemlerde evcilleştirilebilir hayvanlar kadar evcilleştirilemeyenlerin de; ilaç olarak kullanılabilecek bitkiler kadar kullanılmayanların da toplandığı ve incelendiği bilinmektedir. Bu görüşü savunan bir kişi bilimin amacı ile ilgili olarak aşağıdaki görüşlerden hangisini dile getirmektedir?
Bilim zor olanı amaçlar
Bilimin en önemli amacı doğadan faydalanmaktır.
Bilim adamları meraklarının esiri olmazlar.
Bilim her dönem hayvan ve bitkileri incelemeyi amaçlar.
Bilimin amacı sadece fayda değildir.
Cevap: Bilimin amacı sadece fayda değildir.
8) Mannheim, —————negatif bir anlam yükleyen ve onu aşılması gereken bir engel olarak gören çalışmalardan farklı olarak, çıkar gruplarının kasıtlı aldatmalarına, manipülasyonlarına odaklanmaz.
Doğa bilimlerine
Doğaya
Siyasete
Sosyal bilimlere
İdeolojiye
Cevap: İdeolojiye
9) Durkheim’a göre zaman, sınıf, nedensellik gibi kavramların kökeninde aşağıdakilerin hangisi bulunmaktadır?
Çıkarlar
Duygular
Doğa
Toplum
Alışkanlıklar
Cevap: Toplum
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
10)Bulaşıcı hastalıklarla ilgili çalışmalar yapan Semmelweis’ in doktor/bilim adamları tarafından dışlanmasından çıkarılabilecek anlam aşağıdakilerden hangisidir?
Bilimde sosyal ve psikolojik unsurların rolü azımsanamaz.
Semmelweis doktorluktan bilim adamlığa terfi etmiştir.
Semmelweis’ın buluşu ile bulaşıcı hastalıklara çare bulunmuştur.
Tıp zor bir disiplindir.
Bilim adamlarının arasındaki kavgalar geçicidir.
Cevap:
11) ———–doğanın gelişigüzel keşfedilemeyeceğine inanır. Doğa buna izin vermeyecek kadar karmaşıktır. Bilim adamı kendisine nereye bakması ve ne araması gerektiğini söyleyecek bir ————-ihtiyaç duyar. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Kuhn – paradigmaya
Bacon – rehbere
Popper – hipoteze
Hobbes – güce
Merton – ilkelere
Cevap: Kuhn – paradigmaya
12) Aşağıdakilerden hangisi modern bilimlerin doğuşu ile eş zamanlıdır?
Felsefi düşüncenin yaygınlaşması
Ampirik metotların yaygın kullanımı
“Bilim” kelimesinin ilk kez kullanılması
Dogmalarla ilk kez mücadele edilmesi
İlk üniversitelerin kurulması
Cevap: Ampirik metotların yaygın kullanımı
13) Weber, bilim adamlarının objektif olup olmadıklarını tartışırken hangi alanlar arasında bir ayrıma gitmeyi önerir?
Bilgi ve ahlaki normlar
Araştırma problemi ve araştırma süreci
Doğa bilimleri ve edebiyat
Bilim ve teknoloji
Fizik ve biyoloji bilim dalları
Cevap: Araştırma problemi ve araştırma süreci
14) Bilim sosyolojisindeki rölativist görüşe göre aşağıdakilerden hangisi iddia edilebilir?
Bilim, modern bir uğraş değildir.
Bilim güçtür.
Bilim çoğunluğun faydasını gözetmelidir.
Evrensel, her dönemde ve durumda geçerli bilimsel doğruluk kriterlerinden söz edilemez.
Bilim objektiftir.
Cevap:
15) Bu dönemlerde evcilleştirilebilir hayvanlar kadar evcilleştirilemeyenlerin de; ilaç olarak kullanılabilecek bitkiler kadar kullanılmayanların da toplandığı ve incelendiği bilinmektedir. Bu görüşü savunan bir kişi bilimin amacı ile ilgili olarak aşağıdaki görüşlerden hangisini dile getirmektedir?
Bilim zor olanı amaçlar
Bilimin en önemli amacı doğadan faydalanmaktır.
Bilim adamları meraklarının esiri olmazlar.
Bilim her dönem hayvan ve bitkileri incelemeyi amaçlar.
Bilimin amacı sadece fayda değildir.
Cevap: Bilimin amacı sadece fayda değildir.
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
16) Galileo teleskopunu Venedik Senatosuna sunarken onlara bu icadın savaşta düşmanı erken görmeyi sağlayacağını anlatmıştır. Bu görüşü savunan kişi aşağıdakilerden hangisine yakın bir pozisyonda bulunmaktadır?
Bilime sağlanan desteğin ardında, temel olarak pratik fayda beklentisi yatar.
Bilimsel Devrim Galileo ile başlamıştır.
Bilimsel merak bilime destek için yeterlidir.
Galileo Bacon’dan etkilenmiştir.
Bilimsel merak astronomide de kendini gösterir.
Cevap: Bilime sağlanan desteğin ardında, temel olarak pratik fayda beklentisi yatar.
17) —————-Göre, buluşların ve devrimlerin yaşanması için öncelikle ————–ortaya çıkmalıdır. Onlar teori için önem taşıyan yerlerde bulunmalı ve onun açıklama kabiliyetine darbe vurmalıdır. Ancak bu durumda bir bunalımdan söz edilebilir.
Feyerabend – deneyler
Kuhn’a – anomaliler
Kuhn’a – eleştiriler
Popper’a – hipotezler
Bacon’a – gözlemler
Cevap: Kuhn’a – anomaliler
18)Aşağıdaki isimlerden hangisi, teorileriyle uyumsuz bir gözlemle karşılaşmaları durumunda, bilim adamlarının teorilerini hemen terk etme eğiliminde olmadıkları görüşündedir?
I.Lakatos
K.R. Popper
R. Descartes
Erasmus Darwin
Aristo
Cevap: I.Lakatos
19)————-.ile kast edilen, elimizdeki kanıtın sahip olmamız gereken bilimsel inançlar konusunda yeterli olmaması durumudur.
Tümevarım
Ampirisizm
Düşük belirlenme
Tümdengelim
Pozitivizm
Cevap: Düşük belirlenme
20) Aşağıdaki görüşlerden Feyerabend in bilimsel özgürlükle ilgili görüşünü yansıtmaktadır?
Bilim insanı özgürleştirir –
Galileo acımasızca yargılanmıştır
Bilim birçok mücadele sonucunda bugüne gelmiştir
Bilimle ilgili tartışmalarda özgürlüklerin kısıtlanması sadece geçmişe has bir durum değildir.
Eski dönemlerde uygulanan cezalar şimdikinden hafiftir.
Cevap: Bilimle ilgili tartışmalarda özgürlüklerin kısıtlanması sadece geçmişe has bir durum değildir.
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
21) Thomas Kuhn, temel olarak doğa bilimlerinin hangi özelliğine dikkat çekmek istemiştir?
Hayatımızdaki merkezi rolüne
Objektif olmadığına
Hedeflerine
Doğa bilimlerinin teknolojik sonuçlarına
Sokaktaki insan tarafından anlaşılmazlığın
Cevap: Objektif olmadığına
22-Weber, kültürün …………….. belirlenmesindeki rolüne rağmen bilimsel araştırmanın tümden …………… olduğunu düşünmez. Araştırmacı bu seçiminden sonra bilimsel düşünmenin normlarından ayrılmayarak gerçeğe ulaşabilir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Araştırma Konusunun – Subjektif
Araştırma Metodunun – Subjektif
Araştırma Konusunun – Başarılı
Araştırma Metodunun – Faydalı
Araştırma Metodunun – Başarılı
Cevap: Araştırma Konusunun – Subjektif
23-“Eğer Kuhn’un dediği gibi her dönem sadece bir tek paradigmanın hâkimiyeti söz konusuysa, bir paradigmanın diğerinin yerini alması, Kuhn’un Gestalt Değişimi adını verdiği şekilde gerçekleşiyorsa; o zaman yeni paradigmanın bir anda yaratılması gerekir. Ancak bu bir anda yaratılan paradigma öyle bir paradigmadır ki; eski, yerleşik paradigmayı yerinden edecek güce sahiptir. Oysa bir anda yaratılan bir paradigmanın eskisini yerinden etmesi sağduyuya aykırıdır.” Yukarıdaki paragrafta ifade edilen görüşü savunan bir kişi, aşağıdaki seçeneklerde sunulan hususlardan hangisini sorgulamaktadır?
Bilimdeki çatışmayı
Doğayı
Yeni paradigmanın eskisinin yerini alışını
Kuhn’un tarafsızlığını
Bilimdeki ilerlemeyi
Cevap: Yeni paradigmanın eskisinin yerini alışını
24-Kekulé’nin benzen halkasının altıgen şeklini rüyasında gördüğü bir yılandan esinlenerek bulduğunu iddia eden birisi yöntemle ilgili hangi noktayı vurguluyor olabilir?
Hayal etmenin önemini
Tümevarımın önemini
Bilimsel hipotezlerin tümevarım yerine hayal gücüne dayanabileceğini
Tümdengelimin zorluğunu
Bilimin zekâyla ilişkisini
Cevap: Bilimsel hipotezlerin tümevarım yerine hayal gücüne dayanabileceğini
25-Mauss, Durkheim ve Lévy-Bruhl haklıysa en temel saydığımız bilgiler, hatta insan zihninin olmazsa olmazı olarak gördüğümüz kategori ve kavramlar bile …………………………. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur? (2018 Vize)
Toplumdan etkileniyor demektir.
Yanlışlanabilir.
Hatalıdır.
Kesindir.
Toplumu şekillendirmektedir.
Cevap: Toplumdan etkileniyor demektir.
26-Aşağıdakilerden hangisi bilimin otoritesinin sorgulanmamasına neden olan en önemli etkendir?
Modern dönemde bilime ayrılan bütçe
Aristo’nun evren anlayışının Kilise tarafından benimsenmesi
Bilimin Newton’dan itibaren insanların hayatında meydana getirdiği gözle görülür değişiklikler
Modern üniversitelerin açılması
Astronominin astrolojiden ayrılması
Cevap: Bilimin Newton’dan itibaren insanların hayatında meydana getirdiği gözle görülür değişiklikler
27-Aşağıdaki ifadelerden hangisi bir keşfin ortaya çıkmasında sosyal ve psikolojik faktörlerin etkisine dikkat çekmektedir?
Keşif bağlamı
Bilimsel metot
Gerekçelendirme bağlamı
Keşfin yılı
Demarkasyon
Cevap: Keşif bağlamı
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
28-……………………; Bacon, Reichenbach, Merton ve ortodoks bilim sosyologlarının yaptığı ayrımı reddeder ve sosyal etkenlerin …………………… içeriğine, doğruluk/yanlışlık kriterlerine de etki ettiği iddiasında bulunur. Ayrıca o, bilimdeki psikolojik ve sosyolojik ögelere dikkat çekerken, bir bilim adamı için diğer profesyonel bilim adamlarının takdirini kazanmanın buluşun …………………… daha önemli olduğuna dikkat çeker. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Kuhn – doğa bilimlerinin – pratik değerinden
Feyerabend – hukukun – içeriğinden
Lakatos – katı çekirdeğin – sahibinden
Hessen – tarihin – patentinden
Popper – siyasetin – tarihinden
Cevap: Kuhn – doğa bilimlerinin – pratik değerinden
29-Popper’a göre Marx’ın tarih teorisi, Adler’in psikolojisi ve Freud’un psikanalizi …………………………… Yukarıdaki cümleyi tamamlayabilecek en uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?
Yanlışlanamayacağı için bilimsel değildir.
Sosyal bilimlerde dönüm noktasıdır.
Modern dönemin önemli teorileridir.
Yanlışlanmıştır.
Verilerle desteklenmez.
Cevap: Yanlışlanamayacağı için bilimsel değildir.
30-“Modern bilim, ortaya çıktığı ilk günden itibaren…………..ile ilişkilendirilmiştir.” Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Din
Üniversite
Güç
Siyaset
Sosyal bilimler
Cevap: Güç
31-Weber, bilim adamlarının objektif olup olmadıklarını tartışırken hangi alanlar arasında bir ayrıma gitmeyi önerir? (2018 Vize)
Bilgi ve ahlaki normlar
Araştırma problemi ve araştırma süreci
Doğa bilimleri ve edebiyat
Bilim ve teknoloji
Fizik ve biyoloji bilim dalları
Cevap: Araştırma problemi ve araştırma süreci
32-…………………….., bilim dışı unsurların –özellikle sosyolojik ve psikolojik unsurların- herhangi bir disipline yaptığı etkiyi incelerken o güne dek kabul edilen …………………….. keşif bağlamı- gerekçelendirme bağlamı ayrımını bilinçli bir şekilde ihlal etmiştir. Ona göre, bir keşfin ortaya çıkmasında sosyal ve psikolojik faktörlerin etkilerine dikkat çekmek yeterli değildir. Aynı unsurlar bir teorinin kabulünde ve reddinde de etkindir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur? (2018 Vize)
Feyerabend – Poppercı
Popper – Lakatosçu
Reichenbach – Aristocu
Kuhn – Baconcı
Kuhn – Reichenbachçı
Cevap: Kuhn – Reichenbachçı
33-……., doğanın gelişigüzel keşfedilemeyeceğine inanır. Doğa buna izin vermeyecek kadar karmaşıktır. Bilim adamı kendisine nereye bakması ve ne araması gerektiğini söyleyecek bir ………………… ihtiyaç duyar. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Bacon – rehbere
Kuhn – paradigmaya
Popper – hipoteze
Merton – ilkelere
Hobbes – güce
Cevap: Kuhn – paradigmaya
34-“Lazer teknolojisi elektronların düşük enerji seviyelerine geçmeleri ile ilgili bir teoriye dayanır. Bu teoriden yola çıkılarak geliştirilen teknolojik aletler gözümüzdeki görme kusurlarının giderilmesinde kullanıldığı gibi daha iyi füzelerin yapımında da iş görürler. Eğer bazı rölativistlerin ya da konvansiyonalistlerin iddia ettiği gibi elektronlar gerçekten yoksa -veya kimimiz için var kimimiz için yoksa- bu durumda elektronlara dayanan bir teoriden yola çıkarak yapılmış aletlerin bu başarısı nasıl açıklanabilir?” Yukarıdaki paragrafta dile getirilen görüşü savunan bir kişi aşağıdaki seçeneklerde belirtilen hususlardan hangisine dikkat çekmektedir?
Tümdengelime
Kuram yüklülüğe
Pozitivizme
Mucizeye yer yok argümanına
Tümevarıma
Cevap: Mucizeye yer yok argümanına
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
35-Bilim sosyolojisindeki rölativist görüşe göre aşağıdakilerden hangisi iddia edilebilir?
Bilim, modern bir uğraş değildir.
Bilim güçtür.
Bilim çoğunluğun faydasını gözetmelidir.
Evrensel, her dönemde ve durumda geçerli bilimsel doğruluk kriterlerinden söz edilemez.
Bilim objektiftir.
Cevap: Evrensel, her dönemde ve durumda geçerli bilimsel doğruluk kriterlerinden söz edilemez.
36-Bilim tarihinin önemli dönüm noktalarından birisi, Francis Bacon’ın Aristocu ………………….. yöntemine karşı çıkması ve onun yerine ………………. önermesidir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur? (2018 Vize)
Tümdengelim / tümevarımı
Tümevarım / yöntemsizliği
Tümevarım / tümdengelimi
Tümevarım / hipotetik tümdengelimi
Tümdengelim / yöntemsizliği
Cevap: Tümdengelim / tümevarımı
37-Francis Bacon, “bilgi güçtür” sözü ile aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir?
Güçlüler bilgi edinmek isterler
Bilgi, erdemli olmak için yeterli değildir
Bilgi bireyin, toplumun ve insanlığın iyiliği için kullanılabilir, kullanılmalıdır
İnsanlara hükmetmenin tek yolu bilgi sahibi olmaktır
Bilgi, en nihayetinde insanların birbirine zarar vermesine yol açar
Cevap: Bilgi bireyin, toplumun ve insanlığın iyiliği için kullanılabilir, kullanılmalıdır
38-“Doğa yasaları dediğimiz şeyler bizim yarattığımız, icat ettiğimiz, doğada olmamasına rağmen karar verip var ettiğimiz yasalardır. Doğa bilimleri de bu yüzden doğanın resmi olarak görülmemelidir. Onlar, bizim oluşturduğumuz zihinsel inşalardır.” Yukarıdaki paragrafta dile getirilen görüşü savunan bir kişi için en uygun niteleme aşağıdakilerden hangisidir?
Bilim adamı
Mucit
Konvansiyonalist
Felsefeci
Sosyalist
Cevap: Konvansiyonalist
39-Thomas Kuhn, temel olarak doğa bilimlerinin hangi özelliğine dikkat çekmek istemiştir?
Sokaktaki insan tarafından anlaşılmazlığına
Hayatımızdaki merkezî rolüne
Hedeflerine
Doğa bilimlerinin teknolojik sonuçlarına
Objektif olmadığına
Cevap: Objektif olmadığına
40-Büyü hakkındaki yorumlar ışığında, aşağıdakilerden hangisi Ortodoks bilim anlayışını eleştiren bir sosyoloğun ifadesi olabilir?
Büyücüler insanları sömürür.
Büyü ile bilim arasında hiçbir benzerlik yoktur.
Büyücünün kehanetlerinin gerçekleşmesi büyüyü bilim kılmaya yetmeyecektir.
Büyü, bilimsel devrimle beraber yerinden edilmiştir.
Büyücü de bilim adamı gibi iki doğa olayı arasında nedensel bir ilişkinin varlığına inanır.
Cevap: Büyücü de bilim adamı gibi iki doğa olayı arasında nedensel bir ilişkinin varlığına inanır.
41-………………. keşif bağlamı ile gerekçelendirme bağlamı arasındaki sınırı reddederek aldığı pozisyon ona bugünkü ününü kazandırmıştır. Artık psikolojik ve sosyolojik faktörler sadece keşfe değil, ………………. de etki edebiliyordu. Bir bilim adamını keşfe iten faktörler gibi, bilim adamını o keşfin doğruluğuna inandıran faktörler de sosyolojik ve psikolojik kökenli olabilirdi. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur? (2018 Vize)
Popper’ın – teknolojiye
Kuhn’un – gerekçelendirmeye
Lakatos’un – bilimsel devrime
Popper’ın – gerekçelendirmeye
Kuhn’un – teknolojiye
Cevap: Kuhn’un – gerekçelendirmeye
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
42-Mannheim”a göre bilgimizin şekillenmesinde toplum ana etkendir; öte yandan ………. Ve ……….. benzer bir etkide kaldığı iddia edilemez. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Matematiğin-Edebiyatın
Edebiyatın-Sosyal Bilimlerin
Doğa Bilimlerinin-Sosyal Bilimlerin
Hukukun-İlahiyatın
Doğa Bilimlerinin-Matematiğin
Cevap: Doğa Bilimlerinin-Matematiğin
43-Aşağıdakilerden hangisi modern bilimlerin doğuşu ile eş zamanlıdır?
Felsefi düşüncenin yaygınlaşması
Ampirik metotların yaygın kullanımı
“Bilim” kelimesinin ilk kez kullanılması
Dogmalarla ilk kez mücadele edilmesi
İlk üniversitelerin kurulması
Cevap: Ampirik metotların yaygın kullanımı
44-………….. rakip …………….. hangisinin seçileceği tercihinin de bir paradigma içinde yapıldığını hatırlatarak, bu tercih yapılırken kullanılan kriterlerin o paradigma içinde şekillendiğine dikkat çeker. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Kuhn’un –Paradigmalardan
Bacon – Tümevarımlardan
Lakatos – Soruların
Popper – Hipotezlerden
Freud – Yorumlardan
Cevap: Kuhn’un –Paradigmalardan
45-………………. tezine göre teoriler hiçbir zaman tek başlarına değildir, belli yardımcı hipotezlere sahiptirler. Bu yüzden elimizdeki hiçbir veri, teorinin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemeye yetmez. Ampirik veriler birden fazla teoriyi de destekleyebilir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Kuhn’un
Aristo’nun
Feyerabend’in
Batlamyus’un
Duhem-Quine’nın
Cevap: Duhem-Quine’nın
46-Lakatos, bilimsel araştırma programlarının sorgulanmaktan kaçınılan, test edilmeyen kısmını adlandırmak için aşağıdaki ifadelerden hangisini tercih etmektedir?
Tümdengelim
Koruyucu kuşak
Katı çekirdek
Yardımcı hipotez
Tümevarım
Cevap: Katı çekirdek
47-Newton, “devlerin omuzunda yükseliyorum” sözüyle aşağıdakilerden hangisini söylemek istemiş olabilir?
Bilim adamları kendilerinden önceki meslektaşlarının fikirlerinden faydalanırlar
Bilim tarihi iniş ve çıkışlarla doludur
Bilim köklü kurumlarda yapılır
Bilim adamları duygulardan da beslenir
Bilim adamlarının dev bütçeli destekçileri olmalıdır
Cevap: Bilim adamları kendilerinden önceki meslektaşlarının fikirlerinden faydalanırlar
48-İlk dönem sosyologlarının hedeflerinden birisi de ……………………… ile ………………………….. arasındaki farkı kapatmaktı. Fiziksel dünyada şahitlik ettikleri yasaların benzerlerini kendi disiplinlerinde de aradılar. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Sosyal bilimler – doğa bilimleri
Bilim – teknik
Sanat – ilahiyat
Siyaset – hukuk
Teknoloji – sanat
Cevap: Sosyal bilimler – doğa bilimleri
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
49-Bilim adamlarının eş zamanlı yaptıkları buluşlar aşağıdakilerden hangisinin keşif üzerindeki etkisine örnektir?
Uluslararası şirketlerin
Bağlamın
Üniversitelerin
Sermaye çevrelerinin
Doğanın
Cevap: Bağlamın
50-………….. bilimi eleştirel düşünce ile gelişen bir bilgi çeşidi olarak görmesi de ……..tarafından eleştirilir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Merton”ın-Popper
Marx”ın Popper
Aristo”nun-Feyerabend
Ariston”nun-Kuhn
Popper”ın-Kuhn
Cevap: Popper”ın-Kuhn
51-Tümevarımı teorisinde kullanmayan bilim adamına göre bilimin metodu deneme ve yanılmadır. Ona göre yanlışlanan teoriler elenirken, yanlışlanmayanlar ayakta kalır. Yukarıdaki paragrafta açıklanan yaklaşım aşağıdaki bilim felsefecilerinden hangisine aittir?
Thomas Kuhn
K. R. Popper
Francis Bacon
Paul Feyerabend
Aristo
Cevap: K. R. Popper
52-Aşağıdakilerden hangisi Feyerabend’e göre bilimin belli bir metodu olduğuna inananların temel problemlerinden birisidir? (2018 Vize)
Sosyal bilimlerde de metot aramaları
Hayal gücüne, rüyaya, dinlere ve diğer ilham vericilere kapıyı kapamaları
Belli bir metodu savunmayanların dışlanması
Zamanla metotsuzluğa sempati duymaları
Tümevarımın önemini yadsımaları
Cevap: Hayal gücüne, rüyaya, dinlere ve diğer ilham vericilere kapıyı kapamaları
53-Reichenbach, Ayer, Tarski, Hempel gibi …………………… göre bilimsel teorilerin değerlendirme sürecinde, bilim içi etkenler rol oynar. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Rölativistlere
Bilim adamlarına
Materyalistlere
Konvansiyonalistlere
Mantıksal pozitivistlere
Cevap: Mantıksal pozitivistlere
54-Bu dönemlerde evcilleştirilebilir hayvanlar kadar evcilleştirilemeyenlerin de; ilaç olarak kullanılabilecek bitkiler kadar kullanılmayanların da toplandığı ve incelendiği bilinmektedir. Bu görüşü savunan bir kişi bilimin amacı ile ilgili olarak aşağıdaki görüşlerden hangisini dile getirmektedir?
Bilim zor olanı amaçlar.
Bilimin en önemli amacı doğadan faydalanmaktır.
Bilim adamları meraklarının esiri olmazlar.
Bilim her dönem hayvan ve bitkileri incelemeyi amaçlar.
Bilimin amacı sadece fayda değildir.
Cevap: Bilimin amacı sadece fayda değildir.
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
55-Galileo teleskopunu Venedik Senatosuna sunarken onlara bu icadın savaşta düşmanı erken görmeyi sağlayacağını anlatmıştır. Bu görüşü savunan kişi aşağıdakilerden hangisine yakın bir pozisyonda bulunmaktadır? (2018 Vize)
Bilime sağlanan desteğin ardında, temel olarak pratik fayda beklentisi yatar.
Bilimsel Devrim Galileo ile başlamıştır.
Bilimsel merak bilime destek için yeterlidir.
Galileo Bacon’dan etkilenmiştir.
Bilimsel merak astronomide de kendini gösterir.
Cevap: Bilime sağlanan desteğin ardında, temel olarak pratik fayda beklentisi yatar.
56-………………… göre, buluşların ve devrimlerin yaşanması için öncelikle ………………… ortaya çıkmalıdır. Onlar teori için önem taşıyan yerlerde bulunmalı ve teorinin açıklama kabiliyetine darbe vurmalıdır. Ancak bu durumda bir bunalımdan söz edilebilir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Feyerabend’e – deneyler
Popper’a – hipotezler
Kuhn’a – eleştiriler
Bacon’a – gözlemler
Kuhn’a – anomaliler
Cevap: Kuhn’a – anomaliler
57-………….….. tezine göre teori, gözlemlerimizi şekillendirir ve sınırlar. Gözlemlerimiz tek başlarına, bir tecrübenin sonucu ortaya çıkmış olarak görülemez. Onlar bir teori ile yönlendirilir, anlam kazanır ve var olurlar. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Kuram yüklülük
Tümevarım
Tümdengelim
Pozitivizm
Popper’ın
Cevap: Kuram yüklülük
58-……………………….. , …………………………. bilimde objektif ve rasyonel kriterlerin var olmadığı görüşüne katılmamıştır. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Popper – Aristo’nun
Lakatos – Kuhn’un
Feyerabend – Lakatos’un
Feyerabend – Popper’ın
Kuhn – Popper’ın
Cevap: Lakatos – Kuhn’un
59-……………. ile kast edilen, elimizdeki kanıtın sahip olmamız gereken bilimsel inançlar konusunda yeterli olmaması durumudur. (2018 Vize)
Tümevarım
Ampirisizm
Düşük belirlenme
Tümdengelim
Pozitivizm
Cevap: Düşük belirlenme
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
60-Karl Mannheim, ……………….. negatif bir anlam yükleyen ve onu aşılması gereken bir engel olarak gören çalışmalardan farklı olarak, çıkar gruplarının kasıtlı aldatmalarına, manipülasyonlarına odaklanmaz.
Doğa bilimlerine
Doğaya
Siyasete
Sosyal bilimlere
İdeolojiye
Cevap: İdeolojiye
61-……………… göre gözlemlerimiz içinde bulunduğumuz paradigmadan bağımsız değillerdir. Paradigma onları şekillendirir. Bu nedenle gözleme dayalı tarafsız bir bilimin peşinden koşmak hatalıdır. Gözlemin kendisi ………… değildir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Feyerabend’e – bilimsel
Lakatos’a – ampirik
Popper’a – teoriyi yanlışlamak için yeterli
Kuhn’a – bağımsız ve tarafsız
Popper’a – tekrar edilebilir
Cevap: Kuhn’a – bağımsız ve tarafsız
62-Aşağıdaki isimlerden hangisi, teorileriyle uyumsuz bir gözlemle karşılaşmaları durumunda, bilim adamlarının teorilerini hemen terk etme eğiliminde olmadıkları görüşündedir?
I. Lakatos
K. R. Popper
R. Descartes
Erasmus, Darwin
Aristo
Cevap: I. Lakatos
63-Felsefeciler Mannheim”ı tutarsız olmakla suçlarlar, çünkü o ………………… Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Bilginin sadece bir bakış açısına göre doğru olabileceğini söylerken bir yandan da bu görüşlerine mutlak bir doğrulur atfeder
Sosyal bilimleri terk edip siyasete girmiştir
Bir sosyal bilimci olmasına rağmen, doğa bilimlerine sosyal bilimlerden fazla önem vermiştir
Bilgiyi önemsizleştirmiştir
Bilginin kesinliğini sorgulamıştır
Cevap: Bilginin sadece bir bakış açısına göre doğru olabileceğini söylerken bir yandan da bu görüşlerine mutlak bir doğrulur atfeder
64-…………….. bilimsel değişim rasyonel iken………… onu, sosyolojik-psikolojik faktörlerle açıklar. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Lakatos”ta-Popper
Popper”da-Kuhn
Kuhn”da-Feyerabend
Kuhn”da-Lakatos
Bacon”da-Popperda”da
Cevap: Popper”da-Kuhn
65-Popper’a göre bilimselliğin önemli bir ölçütü ………………………………………….. Yukarıdaki cümleyi tamamlayabilecek en uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?
Tümevarıma dayanmasıdır.
Sosyal bilimlerle aynı amaca hizmet etmesidir.
İnsanlığa fayda sunmasıdır.
İddiaların yanlışlanma potansiyelini barındırmasıdır.
Herhangi bir metodun benimsenmemesidir.
Cevap: İddiaların yanlışlanma potansiyelini barındırmasıdır.
66-Bilimi yenilikleri arayan bir uğraş; bilim adamlarını yeniliklerden memnun olan, onlara sevinen, şaşıran insanlar olarak görme eğilimine karşıdır. Yukarıdaki cümlede tasvir edilen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
I. Newton
G. Berkeley
K. R. Popper
T. Kuhn
C. Darwin
Cevap: T. Kuhn
67-Bilim adamlarının gözlemler neticesinde bir genellemeye ulaşmasını aşağıdaki kavramlardan hangisi daha iyi açıklamaktadır?
Tümdengelim
Tümevarım
Demarkasyon
Yanlışlama
Felsefe
Cevap: Tümevarım
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
68-Bilginin sosyal faktörlerden etkilendiği görüşü ilk dönem sosyologlarınca paylaşılır. Ancak aynı sosyologlar, doğa bilimlerinin benzer bir etkide kaldığını düşünmez. Yukarıdaki görüşün nedeni aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
Doğa bilimlerinin karmaşıklığı
Doğa bilimlerinin modern insanın hayatında yaptığı değişiklikler
Sosyologların toplumun sınırlarını bilmesi
Toplumun bilim adamlarına duyduğu saygı
İlk modern üniversitelerin kurulması
Cevap: Doğa bilimlerinin modern insanın hayatında yaptığı değişiklikler
69-………………… bilimi eleştirel düşünce ile gelişen bir bilgi çeşidi olarak görmesi …………………. tarafından eleştirilir. Ortodoks bilim görüşünün aksine ona göre bilim adamları eleştirel düşünceyi sadece rekabet hâlindeki teorileri seçmek zorunda olduklarında benimserler. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Aristo’nun – Bacon
Popper’ın – Kuhn
Feyerabend’in – Lakatos
Kuhn’un – Popper
Bacon’ın – Feyerabend
Cevap: Popper’ın – Kuhn
70-………………… , ………………. aksine bilimde anlık rasyonelliğin olmadığını savunur. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Bacon – Aristo’nun
Kuhn – Feyerabend’in
Darwin – Bacon’ın
Lakatos – Popper’ın
Lakatos – Kuhn’un
Cevap: Lakatos – Popper’ın
71-“Bilim ile bilim olmayan arasında sınır çizme” eylemi için aşağıdaki ifadelerden hangisi kullanılmaktadır?
Ampirisizm
Demarkasyon
Ortodoks
Konvansiyonalizm
Rölativizm
Cevap: Demarkasyon
72-……………………… , …………………….. teorilerin değerlendirilmesinde değişmez standartların varlığını redderder. Paradigmanın değişimiyle beraber değerlendirme kriterlerimiz de değişecektir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Kuhn’un – eş ölçülemezlik kavramı
Feyerabend’in – metoda ilişkin görüşü
Popper’ın – pekiştirilme ile ilgili görüşü
Bacon’ın – tümevarım görüşü
Lakatos’un – Popper eleştirisi
Cevap: Kuhn’un – eş ölçülemezlik kavramı
73-……………., normal bilim döneminde eleştirinin ne kadar arzulansa da mümkün olmadığını belirtmiştir. Oysa ………….. göre her ne kadar sosyal unsurların üzerimizdeki baskısından söz edebilsek de bu etkiyi aşmak ve eleştirel gözlüklerle teorileri değerlendirmek mümkündür. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Lakatos – Popper’a
Feyerabend – Kuhn’a
Kuhn – Popper’a
Popper – Feyerabend’e
Kuhn – Feyerabend’e
Cevap: Kuhn – Popper’a
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
74-Aşağıdakilerden isimlerden hangisi “deneyimciliğin” kurucusu olarak anılır?
Newton
Aristo
Böyle
F.Bacon
Descartes
Cevap: F.Bacon
75-Aşağıdaki görüşlerden hangisi bilimsel, mantıksal veya matematiksel doğruların, dünyanın insan varlıklarına dikte ettiği veya zorla kabul ettirdiği hakikatler olmayıp, insani tercihlerin sonucu olduğunu iddia eder?
Maddecilik
Pozitivizm
Ampirisizm
Konvansiyonalizm
Spiritüalizm
Cevap: Konvansiyonalizm
76-Aşağıda isimleri verilen düşünürlerin hangisinin teorisinin merkezinde, bilim adamlarının bir topluluk olduğu ve onların bilginin üretimi ve gelişimi sürecinde diğer topluluklarda olduğu gibi sosyolojik ve psikolojik unsurların etkisi altında kaldığı fikri bulunmaktadır?
I. Newton
T. Kuhn
Darwin
Aristo
S. Jay Gould
Cevap: T. Kuhn
77-Almanya”da yaşayan orta gelirli kadın biyolog ve Katar”da yaşayan yüksek gelirli erkek biyoloğun laboratuvarlarına girdikleri anda aynı gözlemlerde bulunacakları görüşünü savunan bir kişi aşağıdaki görüşlerden hangisini savunmaktadır?
Toplumsal faktörler, bilimsel bilginin oluşumunda önemlidir
Farklı ülkeler arasındaki ekonomik eşitsizliğin giderilmesi gerekmektedir
Doğa bilimleri önemlidir
Kadın-erkek eşitliğinin sağlanması gereklidir
Sosyal etkenler, bilimsel bilginin oluşumunda etkide bulunmaz
Cevap: Sosyal etkenler, bilimsel bilginin oluşumunda etkide bulunmaz
78-Ortodoks bilim anlayışını savunan kişilere göre bilim ……………… Yukarıdaki cümlede yer alan boşluğa aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Sosyal etkenlerden etkilenmez ve objektiftir.
Politikadan bağımsız değildir.
Fizik ile sınırlıdır.
Fizikle başlar.
Sosyal etkenlerden etkilenir ve subjektiftir.
Cevap: Sosyal etkenlerden etkilenmez ve objektiftir.
79-İtalyan Bilgin Francesco Petrarch, yaşama niye geldiğimizi hatta nereleri gezmemiz gerektiğini anlamanın yanında hayvanların yaşamları hakkında bilgi toplamanın ne denli anlamsız olduğunu anlatır. Yukarıdaki paragrafta anlatılanlara göre, Petrarch’ın aşağıdaki görüşlerden hangisini benimsemesi beklenir?
Her bilim kendi içinde önemlidir.
Sanat, toplumsal bilimlerden daha önemlidir.
Sosyal bilimler doğa bilimlerinden daha önemlidir.
Fizik, biyolojiden daha önemlidir.
Doğa bilimleri sanattan daha önemlidir
Cevap: Sosyal bilimler doğa bilimlerinden daha önemlidir.
80-…………………………, “Newton’un Principia’sının Toplumsal ve Ekonomik Kökenleri” adlı çalışmasında, Newton’ın buluşunun dönemin burjuva sınıfının ihtiyaçlarıyla yakın ilişkisini gözler önüne sermeye çabalamıştır. Bu çalışma ………………………… bir örnek olarak sunulabilir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
I. Newton – otobiyografiye
G. Sarton – bilim tarihi çalışmalarına
Boris Hessen – keşfin bağlamına
F. Bacon – bilim tarihine
T. Kuhn – paradigmalara
Cevap: Boris Hessen – keşfin bağlamına
81-Durkheim’a göre zaman, sınıf, nedensellik gibi kavramların kökeninde aşağıdakilerin hangisi bulunmaktadır? (2018 Vize)
Çıkarlar
Duygular
Doğa
Toplum
Alışkanlıklar
Cevap: Toplum
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
82-…………. göre deneyim ve gözlemlerin bir teorinin seçimindeki rolü abartılmaktadır. Doğanın ……………. bir incelemeden geçmesi sonucunda kuramların yanlışlandığını iddia edenler bilim tarihini çarpıtmaktadırlar. Ona göre ………….. bir gözlem yoktur ve gözlemlerimiz mevcut teorilerimizden -veya paradigmadan- bağımsız değildir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Bacon – objektif – nötr
Kuhn’a – objektif – nötr
Feyerabend – subjektif – taraflı
Lakatos – subjektif – etkili
Popper’a – subjektif – taraflı
Cevap: Kuhn’a – objektif – nötr
83-Bulaşıcı hastalıklarla ilgili çalışmalar yapan Semmelweis’in doktor/bilim adamları tarafından dışlanmasından çıkarılabilecek anlam aşağıdakilerden hangisidir? (2018 Vize)
Bilimde sosyal ve psikolojik unsurların rolü azımsanamaz
Semmelweis doktorluktan bilim adamlığa terfi etmiştir.
Semmelweis’ın buluşu ile bulaşıcı hastalıklara çare bulunmuştur.
Tıp zor bir disiplindir.
Bilim adamlarının arasındaki kavgalar geçicidir.
Cevap: Bilimde sosyal ve psikolojik unsurların rolü azımsanamaz
84-Aşağıdaki görüşlerden Feyerabend’in bilimsel özgürlükle ilgili görüşünü yansıtmaktadır? (2018 Vize)
Bilim insanı özgürleştirir.
Galileo acımasızca yargılanmıştır.
Bilim birçok mücadele sonucunda bugüne gelmiştir
Bilimle ilgili tartışmalarda özgürlüklerin kısıtlanması sadece geçmişe has bir durum değildir.
Eski dönemlerde uygulanan cezalar şimdikinden hafiftir.
Cevap: Bilimle ilgili tartışmalarda özgürlüklerin kısıtlanması sadece geçmişe has bir durum değildir.
85-“Batlamyusçu ve Kopernikçi astronomlar dünyanın veya güneşin merkeziliği konusunda anlaşamasalar da birçok konuda anlaşabilirler. Örneğin farklı paradigmalara mensup astronomlar Güneş’in “doğuş” saati, Ay ve Dünya’nın ilişkisi gibi konularda aynı sonuçlara varacaklardır.” Yukarıdaki paragrafta ifade edilen görüşü savunan bir kişi aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır? (2018 Vize)
Bilimde ilerlemeyi
Astronominin modern bilimdeki yerini
Paradigmalar arası farklılıkları
Gözlemin tamamen göreceli olduğunu
Ortak gözlem kümesinin küçümsenmemesi gerektiğini
Cevap: Ortak gözlem kümesinin küçümsenmemesi gerektiğini
86-Thomas Kuhn, doğa bilimlerinin daha iyi analiz edilmesi için aşağıdaki bilim adamları grubundan hangisini göreve çağırmıştır? (2018 Vize)
Sosyologlar
Siyasetçiler
Fizikçiler
Tıp otoriteleri
Biyologlar
Cevap: Sosyologlar
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
87-Aşağıdaki ifadelerden hangisi bilim ile bilim olmayan arasındaki çizginin muğlaklığına örnek olarak sunulabilir? (2018 Vize)
Savaşlarda bilimsel buluşlardan faydalanılmaktadır.
Bu yüzyılda sosyal bilimlere olan ilgi artmaktadır.
Bilimsel makalelerde artış gözlenmektedir.
Bazı astronomlar, benzer gerekçelerle astrolojiye ilgi duyarlar.
Toplumda büyüye duyulan ilgi artmaktadır.
Cevap: Bazı astronomlar, benzer gerekçelerle astrolojiye ilgi duyarlar.
88-“Bu normların üretimi ve eleştirel düşünceyi artırdığına inanan ……………. söz konusu normların zaman zaman terk edilebileceğini kabul eder. Bu normlar …………… ile bilim adamlarına aşılansa da sonraki dönemlerde yaptırım ve ödüllerle desteklense de hatta bilim adamlarının ulaştığını iddia ettikleri sonuçlar diğer bilim adamlarınca gözetlense de Nazi döneminde görüldüğü gibi bu normlara ihanet edilebilir ve bilim bozulabilir.” Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Platon – ahlak
F. Bacon – eğitimle
T. Kuhn – paradigma
R. K. Merton – sosyalizasyon
Aristo – baskı
Cevap: R. K. Merton – sosyalizasyon
89-Aşağıdakilerden hangisi I. Lakatos’a göre bilimsel araştırma programının iyi işleyip işlemediğini gösteren unsurların başında gelmektedir?
Teorinin uluslararası alanda takdir görmesi
Değişen yardımcı hipotezler neticesinde ampirik içeriğin artması
Bilim adamlarının teoriyi terk etmeleri
Bilim adamlarının teoriden tatmin olmaları
Bilim adamlarının teoriyi sorgulamaya başlamaları
Cevap: Değişen yardımcı hipotezler neticesinde ampirik içeriğin artması
90-Thomas Kuhn, temel olarak doğa bilimlerinin hangi özelliğine dikkat çekmek istemiştir?
Sokaktaki insan tarafından anlaşılmazlığına
Hedeflerine
Doğa bilimlerinin teknolojik sonuçlarına
Hayatımızdaki merkezi rolüne
Objektif olmadığına
Cevap: Objektif olmadığına
91-Aşağıdaki ifadelerden hangisi bir keşfin ortaya çıkmasında sosyal ve psikolojik faktörlerin etkisine dikkat çekmektedir?
Demarkasyon
Keşfin yılı
Keşif bağlamı
Gerekçelendirme bağlamı
Bilimsel metot
Cevap: Keşif bağlamı
92-Aşağıdakilerden hangisi İmre Lakato”a göre bilimsel araştırma programına iyi işleyip işlemediğini gösteren unsurların başında gelmektedir?
Teorinin uluslararası alanda takdir görmesi
Bilim adamlarının teoriden tatmin olmaları
Değişen yabancı hipotezler neticesinde ampirik içeriğin artması
Bilim adamlarının teoriyi sorgulamaya başlamaları
Bilim adamlarının teoriyi terk etmeleri
Cevap: Değişen yabancı hipotezler neticesinde ampirik içeriğin artması
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
93-Bilim adamlarının gözlemler neticesinde bir genellemeye ulaşmasını aşağıdaki kavramlardan hangisi daha iyi açıklamaktadır?
Yanlışlama
Demarkasyon
Tümdengelim
Felsefe
Tümevarım
Cevap: Tümevarım
94-……………..,…………. Aksine bilimde anlık rasyonelliğin olmadığını savunur. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklar sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Darwin-Bacon”ın
Lakatos-Popper”in
Bacon-Aristo”nun
Lakatos-Kuhn”un
Kuhn-Feyerabend”in
Cevap: Lakatos-Popper”in
95-Bilimi yenilikleri arayan bir uğraş, bilim adamlarını yeniliklerden memnun olan, onlara sevinen, şaşıran insanlar olarak görme eğilimine karşıdır. Yukarıdaki cümlede tasvir edilen düşünür aşağıdakilerden hangisidir?
C.Darwin
K.R.Popper
T.Kuhn
G.Berkeley
I.Newton
Cevap: T.Kuhn
96-Weber, kültürün……………belirlenmesinde rolüne rağmen bilimsel araştırmanın tümden……….olduğunu düşünmez. Araştırmacı bu seçimlerden sonra bilimsel düşünmenin normlarından ayrılmayarak gerçeğe ulaşabilir. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Araştırma metodunun-subjektif
Araştırma konusunun-başarılı
Araştırma konusunun-subjektif
Araştırma metodunun-faydalı
Araştırma metodunun-başarılı
Cevap: Araştırma konusunun-subjektif
97-…………bilimsel değişim rasyonel iken…………onu, sosyolojik-psikolojik faktörlerle açıklar. Yukarıdaki cümlede yer alan boşluklara sırasıyla aşağıdaki şıklardan hangisinin gelmesi uygun olur?
Bacon”da-Popper”da
Kuhn”da-Feyerabend
Kuhn”da-Lakatos
Lakatos”ta-Popper
Popper”da-Kuhn
Cevap: Lakatos”ta-Popper
98-Kekule”nin benzen halkasının altıgen şeklini rüyasında gördüğü bir yılandan esinlenerek bulduğunu iddia eden biri yöntemle ilgili hangi noktayı vurguluyor olabilir?
Hayal etmenin önemini
Tümevarımın önemini
Bilimsel hipotezlerin tümevarım yerine hayal gücüne dayanabileceğini
Tümdengelimin zorluğunu
Cevap:
Bilimsel Bilginin Sosyolojisi Vize Soruları
 |
