Osmanlı Sosyal Tarihi 2020 Final Soruları -2

1. Aşağıdakilerden hangisi muhtesib in yardımcılarından birisi değildir?

a) Mahalle mukayyidleri
b) Taşoğlanlari
c) Arabacıbaşi *
d) Koloğlanları
e) Terazicibaşi

Cevap : c) Arabacıbaşi

2. istanbul’da narh tespiti işi hangi vazifelinin göreviydi?

a) Galata kadısı
b) Üsküdar kadısı
c) Şehremini
d) İstanbul kadısı
e) Sadrazam

Cevap : d) İstanbul kadısı
NOT: Narh, bir mal veya hizmet için ilgili resmi makamların tespit ettiği fiyattır . Günümde ancak ekmek , et, şeker, tekel maddeleri petrol gibi muayyen bazı tüketim mallarına narh konulduğu halde, Osmanlı ‘da her türlü mal ve hizmet narha tabi idi . Bazı hallerde beyaz üzerine hatt-ı hümayünlarla padişahlar narh verilmesini doğrudan ferman ettikleri halde aslında narhın tespit ve tanzimi ile kadılar vazifeli idiler

3. Tatarların Ocağı hangi padişah döneminde teşkil edilmiştir?

a) Abdülaziz
b) IV. Mehmed
c) I1. Mahmud
d) I. Abdülhamid
e) II. Abdülhamid

Cevap : d) I. Abdülhamid.
NOT: Devletin haberleşme sisteminde yer alan ulaklar ; iffet sahibi namuslu ata binmeyi bilen kişilerden seçilmesine özen gösterilirdi. Devamlı kontrol altında lüzumu ve herkesin bu işe intisap etmemesi için I. Abdülhamit zamanında Tataran ocağı teşkil edilmiştir

4. Saray ve kasirlarin porselen ihtiyacini karşilamak üzere Il. Abdulhamid döneminde kurulmuş olan fabrika aşağıdakilerden hangisidir?

a) Yildiz Porselen Fabrikasi
b) Eser-i istanbul Fabrikası
c) Beykoz Cam Fabrikasi
d) Zeytinburnu Demir Fabrikasi

Cevap : a) Yildiz Porselen Fabrikasi
NOT: II. Abdulhamit dönemindeki sanayileşme hareketlerinden biri olan Yıldız porselen fabrikası 1894 yılında faaliyete başlamıştır. Fabrikanın kurulma amacı sarayın porselen ihtiyacını karşılamaktır. Daha da önemlisi bu eşyaların dünya da Abdülhamit kimliği ile tanıtılmasıdır.

5. Aşağıdakilerden hangisi ihtisap ağalarının dinī hayatla ilgili görevleri arasinda yer alir?

a) Alenen oruç yiyenleri uyarmak
b) Mürur tezkirelerine bakmak
c) Flyat tespit etmek
d) Ölçü aletlerini kontrol etmek
e) Istifçi ve karaborsacilari takip etmek

Cevap : a) Alenen oruç yiyenleri uyarmak.
NOT: Osmanlıda vazifesi büyük ölçüde iktisadi hayatla ilgili bulunmasına rağmen muhtesib aynı zamanda dini ve adli vazifeleride bulunan bir yetkili idi . Muhtesibin bu vazife ve selahiyetine açıklık getirmek için “ve Ramazan ayında oruç dutmayanun gerektir ki halkından gelüp teşhir edeler ve namaz kılmayana kıl deye . Namaz kılmayanı mahelle imamından teftiş edip hakkindan geline “ demesi , muhtesibin bu olaylarda görevi olduğuna işaret eder

6. …….. ……. ile memurlar genel bir sınıflandırmaya tabi tutulmuş. derecelerine göre maaşlarinin tespiti yapilmiştir
Yukarıdaki cümlede boş birakilan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

a) Kalem Harç Nizamnameleri
b) Muharrem Kararnamesi
c) 1880 Maaş Kararnamesi
d) I. Meşrutiyetin ilan
e) Duyun- Umumiyenin Kurulmasi

Cevap : c) 1880 Maaş Kararnamesi

7. Osmanlı Devletinde aşagidaki hangi rıhtımın inşasi için Türk sermayesiyle girişimde bulunulmuştur?

a) Beyrut
b) Galata
c) Selanik
d) Derince
e) İzmir

Cevap : c) Selanik
NOT: Selanik – Serez karayollarının inşası sırasında Selanikte vali olan Sabri paşa Selanik rıhtımı nin inşasına başlamıştır ve bu rıhtımın yapımı Türk sermayesi ile girişilen bir teşebbüstür. 1874 te sermaye yetersizliği nedeniyle durdurulan rıhtım inşası 1896 yılında Fransızların katkılarıyla tekrar başlasada Yunan ile çıkan ihtilaf nedeniyle yapımı gecikmiştir.

8. Daha ziyade sarık sarmada kullanılan pamuklu kumaş cinsi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Alaca
b) Bez
c) çuha
d) Bogasi
e) Tülbent

Cevap : e) Tülbent

9. 1826 yılında ihtisad nazirina her bakimdan Inzibati sağlamak gayesiyie yayinlanan ……… Belirtlidiğine göre, Bostancibaşi, mimarbași, hamam ve hamallar yazıcısı gibi vazifelilerle, mahallelerin nüfus kayıt ve yoklamasını yapan mahalle mukayyidleri ile mahalle imamlari yardımci olarak tayin edilmişlerdir.
Yukarıdaki cümlede boş birakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

a) İhtisâb Ağalığı Nizamnâmesi’nde
b) ihtisab kanunnamelerinde
c) Narh defterlerinde
d) Esnaf nizamnamelerinde
e) Seriyye sicillerinde

Cevap : a) İhtisâb Ağalığı Nizamnâmesi’nde

10. Bir zimmi ile bir Muslümanin hukuki ihtilāfinda yetkili kaza mercii aşagidakilerden hangisidir?

a) Süra-yi Devlet
b) Cemaat mahkemeleri
c) Divan-i Ahkâm-1 Adliye
d) Seriyye Mahkemeleri
e) Nizamiye Mahkemeleri

Cevap : d) Seriyye Mahkemeleri

11. Osmanlı Devleti’nde toprak zemine taş döşemek suretiyle yapilan yollara……… adı verilmiştir.
Yukarıdaki cümlede boş birakilan yere aşağidakilerden hangisi getirilmelidir?

a) Kaldırım
b) Araba yolu
c) Demir yolu
d) Asfalt
e) Baliksırt

Cevap : a) Kaldırım

12. Abdulhamid doneminde masraflari yerli sermayeden karşılanarak yapilan ve amaçlarindan biri hacca gideceklere kolaylik sağlamak olan demiryolu aşağıdakilerden hangisidir?

a) Bağdat Demiryolu
b) Beyrut-Hayta Demiryolu
c) Sivas-Erzurum Demiryolu
d) Rumeli Demiryolu
e) Şam-Hicaz Demiryolu

Cevap : e) Şam-Hicaz Demiryolu

13. İngiliz sermayesiyle yapimina 1856’da başlanan ve 1860 tarihinde tamamlanan demir yolu hattı aşağıdakilerden hangisidir?

a) izmir-Kasaba
b) Köstence-Çernavo
c) Ruscuk-Varna
d) Selanik-Manastır
e) İzmir-Aydin

Cevap : b) Köstence-Çernavo

14. ………. bir mal veya hizmet için, ilgili resmî makamların tespit ettiği fiyattır.
Yukarıdaki cümlede boş birakilan yere aşağidakilerden hangisi getirilmelidir?

a) Cari
b) ihtisap
c) Narh. *
d) Rayiç
e) Gedik

Cevap : c) Narh

15. Gayrimüslimlerin ahväl-i şahsiyyeleriyle ilgili ihtilāflarina isteğe bağlı olarak bakan ve kilise ile sinagoglar bünyesinde kurulan yapılar aşağidakilerden hangisidir?

a) Kazasker Divânı
b) Seriyye Mahkemeleri
c) Beylerbeyi Divani
d) Galebe Divanı
e) Cemaat mahkemeleri

Cevap : e) Cemaat mahkemeleri
NOT: Osmanlı Mahkelmelri listesine gayri müslimlerin avhal’i şahsiyyeleriyle ilgili ihtilâflarına isteğe bağlı olarak bakan ve kilise ile sinagoglar bünyesinde kurulan Cemaat mahkemelerinide eklemek gerekir . Ancak gayri müslimler ceza , borçlar ticeret hukuku gibi diğer alanlarda ve cemaat mahkemesine gitme hususunda aralarında anlaşmazlık çıktığı takdirde Osmanlı mahkemesine başvurmak durumundadır.

16. Osmanlı şehir veya kasabasında esnaf gruplarının her birinin dukkän ve usta sayısının ihtiyaca göre tespit edilmesi biçimindeki uygulamaya ne ad verilir?

a) ihtisap
b) Mülazemet
c) Lonca
d) inhisar
e) Narh

Cevap : d) inhisar

17. Memurlar iş göremeyecek hale geldikleri zaman, durumlari………. ve çavuşbaşi tarafından kontrol edilir, raporlar, hastaligi dogruluyorsa memur emekli edilirdi
Yukarıdaki cümlede boş birakilan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

a) Seyhülislam
b) Hekimbaşı
c) Cerrahbaşı
d) Kehhalbaşı
e) Sadrazam

Cevap : b) Hekimbaşı

18. Osmanlı hukuk sisteminde savcılığın ilk olarak kabul edildigi kanun aşağidakilerden hangisidir?

a) Usúl-i Muhākeme-i Ticaret Nizamnamesi
b) Ceza Kanunnamesi
c) Mehakim-i Nizāmiyye’nin Teskilati Kanunu
d) Ticaret Kanunnāmesi
e) Vilāyet Nizâmnāmesi

Cevap : c) Mehakim-i Nizāmiyye’nin Teskilati Kanunu

19. Osmanlı esnar teşkilatinda genel olarak meslege ait uretme hakkinin kimlere ve nasil verildiği satma tekelleriyle ilgili kurallarin yer aldigi resmi nitelikli belgeler așagidakilerden hangisidir?

a) Esnaf Defterleri
b) Ticaret Nizamnameleri
c) Esnaf Nizamnameleri
d) Ehl-i Hiref Defterleri
e) Narh Defterleri

Cevap : c) Esnaf Nizamnameleri