Sosyal Psikoloji Ders Notları Ünite-10
Sosyal Psikoloji Ders Notları Ünite-10
Otomatik Prosesleme ve İkna Etme
– Tutumlar genellikle bilinçsiz ve otomatik şekilde tetiklenir
– Otomatik prosesleme ile kişiler malumatı alır ve fazla da farkında olmadan yada bilişsel bir çaba harcamaksızın tepki verir.
– Klasik ve operant şartlanma
*Doğrudan yaşantı
*Heuristic prosesleme
İkna Süreçleri: Yale Modeli
- İkna sürecinde dört basamak tanımlanır:dikkat, anlama, kabul ve akılda tutma. Hovland ve arkadaşları (1953)
- İkna edici bir iletişimde
- dinleyici kaynağın mesajına dikkat etmeli,
- mesajın içeriğini anlamalı
-anlatılanı aklında tutulabilmeli
Ayrıntılandırma Olasılığı Modeli
- Yale modelinin genişletilmiş halidir
-
Bilişsel faktörlere odaklanış burada da devam eder. ayrıca
-
Motivasyonel faktörler ile sezgisel kısa yolların (heuristics)
kullanışına ağırlık verilmiştir.
Sosyal Psikoloji Ders Notları Ünite-10
Ayrıntılandırma Olasılığı Modeli
Bu modele göre ikna edici bir iletişimi nasıl anladığımız ve ondan nasıl etkilendiğimiz
* bu iletişime bağlanmaya ne kadar motive olduğumuza bağlıdır.
- ayrıca bu iletişimin ne kadarını anlayabileceğimize bağlıdır.
İkna olma sürecinde Çevresel rota Mesaja fazla odaklanmadan kenarından dolanmak
Bu rota kullanıldığında mesajın bilinçli bilişsel bir proseslemesi yapılmaz mesajın dışında kalan ikna edici güçler işin içine dahil olur.
İkna olma sürecinde:
Merkezi rotayı kullanma eğilimi
* mesajın içeriği kişiyi yakından ilgilendiriyorsa,
- motivasyonu yüksek ve kapasitesi (zeka, yaş, eğitim) yeterli olduğu durumlarda
Mesaj ayrıntılarıyla incelenmeye başlar Konu ile ilgili önceden öğrenilen hatırlamaya çalışılıp mesajın argümanlarıyla ilişkilendirilmeye çalışır.
Ayrıntılandırma olasılığı modelindeki üç değişkenin:
Kaynak Değişkenleri – Mesaj Değişkenleri Dinleyici Değişkenleri alıcının malumatı analiz etme motivasyonuna göre farklı sonuçlar ortaya çıkarır
Yale Modeli ve Ayrıntılandırma Olasılığı Modeli Hakkındaki Eleştiriler
Bu modellerin temelinde yatan bilişsel modele göre ikna olmak bir tür algısal süreçlerin özelliğidir kaynağı nasıl algıladığımız, mesajı nasıl okuduğumuz ne anladığımız, kendimizi nasıl anladığımız vs. Bu derece her şeyi hesap ederek mi ikna olmaktayız? - Bu modeller her bilişsel esaslı modelde olduğu gibi zihnin içinde var olduğu sosyal alanı hesaba katmaz
-
İnsana dair olmakla birlikte insanı sosyalliği içinde ele almazlar.
-
Hsiung ve Bagozzi (2003) ise çoğu sosyal etki ve ikna oluşların kişiler arası alanda gerçekleştiğini öne sürerler.
-
İkna oluş zihnin dışında sosyal etkileşim alanındaki karmaşık etkileşimler yoluyla müzakere edilen dinamik ve etkin bir süreçtir.