Auzef Sosyal Hizmet Etiği Final Deneme Sınavı -1

Cevap : b) Genel Karar Verme Modeli yansıtıcı modellerdendir.

Bu seçenekler arasında yanlış olanı “b) Genel Karar Verme Modeli yansıtıcı modellerdendir.” şeklindedir. Yansıtıcı etik karar verme modelleri, genellikle daha öznel, kişisel deneyimlere ve sezgilere dayanır ve katılımcıların aktif rol oynadığı, esnek ve adaptif bir yapıya sahiptir. Genel Karar Verme Modeli ise, daha yapılandırılmış ve belirli adımları izleyen bir yaklaşım sunar, bu nedenle tipik olarak yansıtıcı modeller kategorisine girmez. Diğer seçenekler, yansıtıcı etik karar verme modellerinin karakteristik özelliklerini doğru bir şekilde yansıtır.

Cevap : c) Şeffaflık, müracaatçının tüm bilgilerini paylaşmasını ifade eder.

“Etik İlkeler Şablonu”na dayanarak, “c) Şeffaflık, müracaatçının tüm bilgilerini paylaşmasını ifade eder.” ifadesi söylenemez. Etik İlkeler Şablonu, çatışan amaç veya ilkelerin hiyerarşisini değerlendirir ve çözümleri bu değerlendirmeye göre belirler. Şeffaflık ilkesi, müracaatçının tüm bilgilerini paylaşması anlamına gelmez; daha ziyade, süreçlerin açık ve anlaşılır olmasını ve sosyal hizmet uygulamalarında dürüstlük ve açıklığı ifade eder. Diğer seçenekler, Etik İlkeler Şablonu’nun temel prensiplerine uygun ifadelerdir.

Cevap : c) Amerikan Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (NASW)

Sosyal hizmet mesleğinin etik kodlarını ortaya koyan ve kabul eden ilk profesyonel sosyal hizmet organizasyonu, Amerikan Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (NASW) olup, bu etik kodlarını 1960 tarihinde yayınlamıştır.

Cevap : b) Kötü temsil etme

Yetkinlik:

Sosyal hizmet uzmanlarının gerekli yeterliliğe sahip olmaları ve mesleki uygulamaları yerine getirirken yetkin ve kalifiye olmaları gerekmektedir. Eleştirel bakış açısına sahip olmaları, literatürü düzenli takip etmeleri ve meslek ile ilgili sürekli eğitime katılmaları beklenir.

Ayrımcılık:

Sosyal hizmet uzmanlarının ırk, etnik köken, ulusal köken, renk, cinsiyet, cinsel yönelim, yaş, medeni durum, siyasi inanç, din, göçmenlik durumu, zihinsel veya fiziksel yeteneklere göre ayrımcılık yapmamaları gerekmektedir. Ayrımcılıkla mücadele etmeleri ve ilgili plan, program, politika ve uygulamaları desteklemeleri ve yürütmeleri beklenir.

Kişisel Tutum:

Sosyal hizmet uzmanlarının kişisel tutum, davranış veya hareketlerinin mesleki uygulamalarını etkilememesi gerekmektedir. Bunun için özel hayatları ile mesleki hayatları arasındaki sınırları netleştirmeleri beklenir​​.

Bu bilgilere dayanarak, verilen seçenekler arasında “b) Kötü temsil etme” seçeneği, sosyal hizmet uzmanlarının meslek elemanı olarak etik sorumlulukları arasında yer almamaktadır. Diğer seçenekler (sosyal refah, telif hakkı ve itibarın kabulü, kişisel tutum, temsil) belirtilen etik sorumluluklar arasında bulunuyor

Cevap : c) Uzman ve grup üyeleri arasındaki duygusal ve cinsel konular

Bir grup çalışmasına başlayan sosyal hizmet uzmanının grup üyelerini bilgilendirirken etik konular arasında yer vermesi uygun olmayan konu “c) Uzman ve grup üyeleri arasındaki duygusal ve cinsel konular”dır​​. Bu tür konular, grup çalışmalarında etik açıdan uygun bir içerik olarak kabul edilmez ve uzmanın mesleki sınırlarını aşabilir. Diğer seçenekler, grup çalışmalarında ele alınması uygun ve önemli etik konuları yansıtır.

Cevap : e) Kurumsal politikalara uygunluğu denetlemek

Bu seçenekler arasında “e) Kurumsal politikalara uygunluğu denetlemek” farklı etik karar verme modellerinde yer alan ortak bir aşama değildir. Etik karar verme modellerinin çoğu, etik ikilemi tanımlama, yeterli ve güvenilir bilgiye ulaşma, çözüm için farklı alternatifleri değerlendirmek, ve farklı görüşlere başvurup danışmak gibi aşamaları içerir. Ancak, kurumsal politikalara uygunluğun denetlenmesi her etik karar verme modelinde yer almayabilir ve bazı durumlarda bu, ana odak noktası olmayabilir. Özellikle birey merkezli yaklaşımlarda, kurumsal politikaların denetlenmesi birincil değil, yardımcı bir aşama olabilir.

Cevap : c) Normatif etik teoriler

Deontolojik teoriler ve teleolojik teoriler, “Normatif etik teoriler” kategorisi altında ele alınmalıdır. Normatif etik, etik teorilerini ve kavramlarını gerçek ahlaki problemlere ve ikilemlere uygulamaya çalışır. Bu kategoride, deontolojik teoriler ve teleolojik teoriler gibi farklı etik yaklaşımlar incelenir ve pratik etik ikilemlerin çözümünde kullanılır​​.

Cevap : Etik Kurallar Şablonu – 5. Aşama

Yansıtıcı düşünmenin hipotez geliştirme soruları, farklı karar verme modelleri ve aşamaları içinde “d) Etik Kurallar Şablonu – 5. Aşama”da kullanılabilir

Cevap : d) Karara mümkün olan en kısa sürede varabildim mi?

Bu seçeneklerden “d) Karara mümkün olan en kısa sürede varabildim mi?” etik karar süreci sonunda yapılan öz değerlendirmede sorulabilecek bir soru değildir. Etik karar verme sürecinde asıl önemli olan, kararın ne kadar hızlı alındığından ziyade, kararın doğruluğu, etik ilkelerle uyumluluğu ve kararın alınması sırasında tüm önemli faktörlerin ve müracaatçının tercihlerinin dikkate alınmasıdır. Diğer seçenekler, etik karar verme sürecinin öz değerlendirmesinde uygun ve önemli soruları temsil eder.

Cevap : c) Kanun koyucu tarafından belirlenen kurallardır

Bu seçenekler içinde, değerlerin tanımı ve doğası açısından en az uyumlu olan “c) Kanun koyucu tarafından belirlenen kurallardır” seçeneğidir. Çünkü değerler, genellikle bireylerin veya toplumun önem verdiği, kişisel veya kolektif olarak benimsenen soyut kurallar ve ilkeler olarak tanımlanır. Değerler kanunlar tarafından belirlenmiş kurallardan ziyade, bireysel veya toplumsal inançlar, ilkeler ve normlarla daha yakından ilişkilidir​​.

Cevap : a) Self-determinasyon

Sosyal hizmet uzmanı tarafından müracaatçıya söylenen bu cümle, “a) Self-determinasyon” etik kuralıyla en yakından ilgilidir. Bu ifade, müracaatçının kendi durumunu düzeltmeye yönelik kararları alırken sosyal hizmet uzmanının rehberlik ve destek sağlamasını, ancak son kararın müracaatçı tarafından verilmesini vurguluyor. Self-determinasyon, planlı değişim sürecinde sosyal hizmet uzmanı ve danışan arasında ortak bir çalışmayı gerektirir ve müracaatçının kendi kararlarını alma hakkına saygı duyulmasını ifade eder.

Cevap : a) Radikal etik

Bu açıklama “Radikal etik” yaklaşımını tanımlamaktadır. Radikal etik, her hizmet kullanıcısını birer birey olarak görme ve kişisel sorunlarını (yoksulluk, evsizlik, akıl hastalığı gibi) bireyin kendi hatalarından kaynaklanıyor gibi ele almama yaklaşımını benimser. Bu yaklaşım, sosyal sorunların bireysel hatalardan ziyade toplumsal, ekonomik ve politik yapıların sonucu olarak görülmesini savunur ve bu sorunlara karşı daha kapsayıcı ve sistemik çözümler geliştirilmesini teşvik eder.

Cevap : d) Abraham Flexner

Abraham Flexner, 1915 yılında “Sosyal hizmet bir meslek midir?” başlıklı meşhur konuşmasında sosyal hizmetin etik kodlarının olmadığını belirtmiş ve bu nedenle sosyal hizmetin bir meslek olup olmadığını sorgulamıştır​​.

Tamamlanmış soru: 1915 yılında yaptığı “Sosyal hizmet bir meslek midir?” başlıklı konuşmada sosyal hizmetin etik kodlarının olmadığını belirten ve bu nedenle sosyal hizmetin bir meslek olup olmadığını sorgulayan isim aşağıdakilerden hangisidir?

Cevap: d) Abraham Flexner

Cevap : e) Kategorik buyruk

“Kategorik buyruk” ile ilişkilidir. Alman filozofu Immanuel Kant’a göre, bir ilkenin ve ondan kaynaklanan eylemin ahlaki olup olmadığını belirleyebilmek için, bu ilkenin evrensel olarak uygulanabilir olması gerekir. Yani, bu ilke tüm durumlarda geçerli olmalıdır. Böyle bir ilkeyi evrenselci test yoluyla oluşturduğumuzda, Kant için bu ilke “kategorik bir buyruk” haline gelir. Kategorik buyruk, tüm insanlar için koşulsuz ve evrensel olarak geçerli olan ahlaki bir kural veya ilkeyi ifade eder.

Cevap : c) Gizlilik görecelidir ve koşullara göre sınırları sosyal hizmet uzmanı tarafından belirlenir.

‘Gizlilik’ etik ilkesi için doğru olan ifade, “c) Gizlilik görecelidir ve koşullara göre sınırları sosyal hizmet uzmanı tarafından belirlenir.” şeklindedir. Sosyal hizmet uzmanları, zorunlu mesleki nedenler dışında, profesyonel hizmet sırasında elde edilen tüm bilgilerin gizliliğini korumalıdır. Ancak, bir müracaatçıya veya başka bir kişiye ciddi ve öngörülebilir bir zararın önlenmesi gerektiğinde veya yasa ve yönetmelikler gereği, müracaatçının rızası olmadan ifşa etme zorunluluğu olabilir. Bu, gizliliğin göreceli bir kavram olduğunu ve koşullara göre sınırlarının değişebileceğini gösterir.

Cevap : b) Erdem etiği

Yukarıda ifade edilen, belirli durumların benzersiz özelliklerine odaklanan ve daha özel ve bağlamsal bir yaklaşım olarak tanımlanan etik model “Erdem etiği”dir. Erdem etiği, genel kurallar veya prensipler yerine kişisel karakter özellikleri ve erdemler üzerine yoğunlaşır. Bu yaklaşım, her durumun kendine özgü bağlamını ve insanların bu durumlarda sergiledikleri erdemli davranışları ön plana çıkarır. Erdem etiği, bireylerin ahlaki kararlarını ve eylemlerini, belirli durumların özgün gerekliliklerine göre şekillendirmelerini teşvik eder.

Cevap : b) Teleolojik teori

“Teleolojik teori”yi tanımlamaktadır. Teleolojik teori, bir eylemin etik doğruluğunun sonuçlarının iyiliği ile belirlendiği fikrine dayanır. Bu bakış açısı, bir eylemin getireceği sonuçları değerlendirmeyi ve bu sonuçların göreceli değerlerini tartmayı gerektirir. Teleoloji, ahlaki değerlendirmelerde sonuçların önemini vurgular ve genellikle bu tür değerlendirmelerin en bilinen formu olan faydacılık ile ilişkilendirilir​​.

Cevap : c) Mesleğin bütünlüğü

Topluma yönelik etik sorumluluklardan biri olmayan seçenek “Mesleğin bütünlüğü” olarak belirtilmiştir.

Cevap: c) Mesleğin bütünlüğü

Cevap : I ve II

Sosyal hizmet uzmanlarının müracaatçılar ile mesleki ilişki sınırları hakkında etik açıdan uygun olanlar “I ve II” yani “I. Sınırlar belirlenirken kültürel değerler dikkate alınmalıdır” ve “II. Çoklu ilişkiler oluşturabilecek sınır ihlallerine izin verilmemelidir” şeklindedir​​. Bu, sosyal hizmet uzmanlarının mesleki ilişkilerinde hem kültürel duyarlılık göstermelerini hem de mesleki sınırları koruyarak çoklu ilişkilerden kaçınmalarını gerektirir.

Cevap : c) Sosyal hizmet bilgisi nesnel, değer öznel kabullerdir

Sosyal hizmet bilgisi ve değeri arasındaki ilişki için doğru olan ifade “c) Sosyal hizmet bilgisi nesnel, değer öznel kabullerdir” şeklindedir​​. Bu, sosyal hizmet bilgisinin objektif ve somut verilere dayanırken, değerlerin daha subjektif ve kişisel yargılara dayalı olduğunu gösterir. Bu ayrım, sosyal hizmet pratiğinde bilginin ve değerlerin nasıl entegre edildiğini ve dengelendiğini anlamada önemlidir.