Auzef Sosyal Hizmet Etiği Vize Deneme Sınavı -4

Cevap : b) Yetkinlik

Boşluğa uygun olarak gelmesi gereken ifade “Yetkinlik” ilkesidir. Yetkinlik ilkesi, sosyal hizmet uzmanlarının istihdam edilirken gerekli yeterliliğe sahip olmalarını ve bu yeterliliği kazanma niyetlerini ifade eder. Bu ilke, mesleki uygulamaları yerine getirirken yetkin ve kalifiye olmayı, eleştirel bir bakış açısına sahip olmayı, literatürü düzenli takip etmeyi ve meslek ile ilgili sürekli eğitimi gerektirir.

Cevap: b) Yetkinlik

Cevap : b) Teleolojik teori

“Teleolojik teori”yi tanımlamaktadır. Teleolojik teori, bir eylemin etik doğruluğunun sonuçlarının iyiliği ile belirlendiği fikrine dayanır. Bu bakış açısı, bir eylemin getireceği sonuçları değerlendirmeyi ve bu sonuçların göreceli değerlerini tartmayı gerektirir. Teleoloji, ahlaki değerlendirmelerde sonuçların önemini vurgular ve genellikle bu tür değerlendirmelerin en bilinen formu olan faydacılık ile ilişkilendirilir​​.

Cevap : a) Radikal etik

Bu açıklama “Radikal etik” yaklaşımını tanımlamaktadır. Radikal etik, her hizmet kullanıcısını birer birey olarak görme ve kişisel sorunlarını (yoksulluk, evsizlik, akıl hastalığı gibi) bireyin kendi hatalarından kaynaklanıyor gibi ele almama yaklaşımını benimser. Bu yaklaşım, sosyal sorunların bireysel hatalardan ziyade toplumsal, ekonomik ve politik yapıların sonucu olarak görülmesini savunur ve bu sorunlara karşı daha kapsayıcı ve sistemik çözümler geliştirilmesini teşvik eder.

Cevap : 280

Bu durumda, sosyal hizmet uzmanı hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 280. maddesi gereğince soruşturma açılabilir. Bu madde, görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen durumu yetkili makamlara bildirmeyen veya bu hususta gecikme gösteren sağlık mesleği mensuplarına ceza öngörmektedir​​. Bu kapsamda, sosyal hizmet uzmanı da bu yükümlülüğe tabi tutulabilir.

Cevap : b) Erdem etiği

Yukarıda ifade edilen, belirli durumların benzersiz özelliklerine odaklanan ve daha özel ve bağlamsal bir yaklaşım olarak tanımlanan etik model “Erdem etiği”dir. Erdem etiği, genel kurallar veya prensipler yerine kişisel karakter özellikleri ve erdemler üzerine yoğunlaşır. Bu yaklaşım, her durumun kendine özgü bağlamını ve insanların bu durumlarda sergiledikleri erdemli davranışları ön plana çıkarır. Erdem etiği, bireylerin ahlaki kararlarını ve eylemlerini, belirli durumların özgün gerekliliklerine göre şekillendirmelerini teşvik eder.

Cevap : a) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş etiğine aykırı tutumları

İşe alma ve yükseltmede ehliyet ve liyakat yerine ayrımcılığa, kayırmacılığa ve torpile önem verilmesi, iş etiğine aykırı uygulamalar kapsamında değerlendirilir ve “İşletmelerin çalışanlarına karşı iş etiğine aykırı tutumları” başlığı altında yer alır​​.
Bu nedenle, sorunun doğru cevabı:

a) İşletmelerin çalışanlarına karşı iş etiğine aykırı tutumlarıdır.

Cevap : d) İşletmecilik Etiği

“Meslek etiği” kavramının kapsamı içerisinde yer almayan seçenek, “İşletmecilik Etiği”dir​​. Bu kavram, meslek etiğinden ziyade işletmelerin genel etik ilkeleri ve normları ile ilgilidir ve bireysel mesleklerin etik ilkelerini kapsamaz. Dolayısıyla, sorunun doğru cevabı şudur:

d) İşletmecilik Etiği

Cevap : a) Meslektaşların yetersizliği

Sosyal hizmet uzmanlarının meslek elemanı olarak etik sorumluluklarından biri olmayan” seçeneği ile ilgili sorunuzun cevabı, belgenize göre “Meslektaşların yetersizliği” seçeneğidir.

Cevap: a) Meslektaşların yetersizliği

Cevap : 5402

Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri İle Koruma Kurulları Kanunu’nun numarası 5402’dir. Bu kanun, mahkeme veya hakimin isteği üzerine sanığın geçmişi, ailesi, çevresi, eğitimi, kişisel, sosyal ve ekonomik durumu, ruhsal ve psikolojik durumu, topluma ve mağdura karşı taşıdığı risk hakkında ayrıntılı sosyal araştırma raporu hazırlanmasını ve sunulmasını düzenler.

Cevap : c) Mesleğin Bütünlüğü

Sosyal hizmet uzmanlarının sosyal hizmet mesleğine ilişkin etik sorumluluklarından biri, belgenizde belirtildiği gibi, “Mesleğin Bütünlüğü” ile ilgilidir. Bu, sosyal hizmet uzmanlarının, mesleğin değerlerine ve standartlarına uygun davranışlar sergilemelerini, mesleğin saygınlığını ve bütünlüğünü korumalarını gerektirir​​.

Cevap: c) Mesleğin Bütünlüğü

Cevap : c) Tüm Bakanlıklar ve Teşkilatları

Sosyal hizmet alanındaki paydaşlar arasında yer almayan seçenek “Tüm Bakanlıklar ve Teşkilatları”dır​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

c) Tüm Bakanlıklar ve Teşkilatları.

Cevap : c) Normatif etik teoriler

Deontolojik teoriler ve teleolojik teoriler, “Normatif etik teoriler” kategorisi altında ele alınmalıdır. Normatif etik, etik teorilerini ve kavramlarını gerçek ahlaki problemlere ve ikilemlere uygulamaya çalışır. Bu kategoride, deontolojik teoriler ve teleolojik teoriler gibi farklı etik yaklaşımlar incelenir ve pratik etik ikilemlerin çözümünde kullanılır​​.

Cevap : 30

4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun’un 5. maddesinde, adliyelerde görevlendirilen psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacılar için belirtilen tercih edilen yaş sınırı “d) 30” olarak belirlenmiştir. Bu, mahkemelerde bu profesyonellerin görev alabilmeleri için önerilen minimum yaş sınırını ifade eder.

Cevap : d) Aileye ilişkin etik sorumluluklar

“Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlkeleri ve Sorumlulukları” belgesinin ana başlıklarından biri olmayan seçenek “Aileye ilişkin etik sorumluluklar” olarak belirtilmiştir.

Cevap: d) Aileye ilişkin etik sorumluluklar​​

Cevap : e) Kategorik buyruk

“Kategorik buyruk” ile ilişkilidir. Alman filozofu Immanuel Kant’a göre, bir ilkenin ve ondan kaynaklanan eylemin ahlaki olup olmadığını belirleyebilmek için, bu ilkenin evrensel olarak uygulanabilir olması gerekir. Yani, bu ilke tüm durumlarda geçerli olmalıdır. Böyle bir ilkeyi evrenselci test yoluyla oluşturduğumuzda, Kant için bu ilke “kategorik bir buyruk” haline gelir. Kategorik buyruk, tüm insanlar için koşulsuz ve evrensel olarak geçerli olan ahlaki bir kural veya ilkeyi ifade eder.

Cevap : b) Yönetim – Çalışan Uyuşmazlıkları

Yukarıdaki açıklama, sosyal hizmet uzmanlarının müracaatçılara verilen hizmetleri ve çalışma koşullarını iyileştirmek adına örgütlü eylemlerde bulunmaları ve bu eylemlerin müracaatçılar üzerindeki olası etkilerini dikkatlice incelemeleri gerektiğini ifade ediyor. Bu durum, özellikle çalışma koşulları ve yönetim ile ilgili konuları içeriyor. Bu nedenle, bu açıklama en çok “Yönetim – Çalışan Uyuşmazlıkları” seçeneği ile uyumlu görünüyor.

Cevap: b) Yönetim – Çalışan Uyuşmazlıkları

Cevap : c) Kurum yöneticisinin talep etmesi durumunda

Sosyal hizmet uygulamalarında gizlilik, müvekkilin zarar görmesini önlemek veya yasal zorunluluklar kapsamında bazı durumlarda sona erer. Bu durumlar arasında, müvekkilin kendisine veya başka birine zarar verme planı yapması, çocuk ihmal veya istismarı şüpheleri ve mahkemenin ilgili bilgiyi talep etmesi yer alır. Ancak, kurum yöneticisinin talebi üzerine gizliliğin sona ermesi bu prensiplerle uyumlu değildir. Bu nedenle, doğru cevap “c) Kurum yöneticisinin talep etmesi durumunda” seçeneğidir. Bu durum, gizliliğin sona erdirilmesi için geçerli bir sebep olarak kabul edilmez.

Cevap : 17-16

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 124. maddesindeki ehliyet koşullarına göre, “Erkek veya kadın onyedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. Ancak, hâkim olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple onaltı yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir.” Bu bilgilere göre, doğru cevap “a) 17-16” şeklinde olmalıdır.

Cevap : e) Bu kuruluşların çalışanlarının bir kısmının sendika üyesi olmaması

Günümüzde iş etiği ilkelerine duyarlı olmayan kamu ya da özel sektör işletmelerinin toplum tarafından cezalandırılma biçimlerinden biri olmayan seçenek, “Bu kuruluşların çalışanlarının bir kısmının sendika üyesi olmaması”dır​​. Bu durum, iş etiği ilkelerine duyarlılıkla doğrudan ilişkili bir cezalandırma biçimi olarak kabul edilmez. Dolayısıyla, sorunun doğru cevabı şudur:

e) Bu kuruluşların çalışanlarının bir kısmının sendika üyesi olmaması.

Cevap : e) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu

Türkiye’de sosyal hizmet kavramının ilk kez hukuken tanımlandığı yasal düzenleme, 1983 yılında kabul edilen “Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu” dur​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

e) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu.