Auzef Sosyal Hizmet Etiği Final Deneme Sınavı -3

Cevap : Gizlilik ilkesine karşı dürüstlük

Kanser teşhisi konan bir hastaya sosyal hizmet uzmanından teşhisi söylemesini istemeyen ailesine karşı kararsız kalmasına yol açan ikilem “a) Gizlilik ilkesine karşı dürüstlük” olarak tanımlanmaktadır​​. Bu durumda, sosyal hizmet uzmanı hastanın sağlık durumu hakkında doğru bilgi verme (dürüstlük) ile hastanın ailesinin isteği doğrultusunda bilgiyi saklama (gizlilik) arasında bir ikilemle karşı karşıya kalmaktadır.

Cevap : 7

Anayasa’nın 32. maddesi kapsamında düzeltme ve cevap hakkı ile ilgili olarak, “Düzeltme ve cevap hakkı ancak kişilerin haysiyet ve şereflerine dokunulması veya kendileriyle ilgili gerçeğe aykırı yayınlar yapılması hallerinde tanınır ve kanunla düzenlenir. Düzeltme ve cevap yayımlanmazsa, yayımlanmasının gerekip gerekmediğine hakim tarafından ilgilinin müracaat tarihinden itibaren en geç yedi gün içerisinde karar verilir.” Bu bilgiye göre, doğru cevap “d) 7” gün olacaktır.

Cevap : a) Saygı

Bu açıklama, sosyal hizmet uzmanlarının iletişimlerinde meslektaşlarına karşı göstermeleri gereken tutumu anlatıyor. Açıklamada vurgulanan, meslektaşlarına karşı sorumsuz, dayanaksız ve haksız eleştirilerden kaçınma ve bireysel özellikler hakkında küçük düşürücü dil kullanmamaya yönelik yaklaşım, “Saygı” ilkesini tanımlamaktadır. Bu ilke, meslektaşlara saygılı davranmayı ve onların kişisel özelliklerine, yetkinliklerine ve profesyonel duruşlarına değer vermeyi içerir.

Cevap: a) Saygı

Cevap : b) Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu

Ünlü sosyolog Max Weber’in iş ahlakı ile ilgili yayınladığı meşhur kitabının adı “Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu” dur​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

b) Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu.

Cevap : e) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumları

Aldatıcı reklamlara başvurulması, iş etiğine aykırı uygulamalar kapsamında değerlendirilir ve “İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumları” başlığı altında yer alır​​. Dolayısıyla, sorunun doğru cevabı:

e) İşletmelerin müşterilerine ve tedarikçilerine karşı iş etiğine aykırı tutumlarıdır.

Cevap : c) Müracaatçılara yarar sağlamayı ve zarar vermemeyi öncelemek

Yararlılık ilkesini tanımlayan seçenek “c) Müracaatçılara yarar sağlamayı ve zarar vermemeyi öncelemek”tir​​. Bu ilke, sosyal hizmet uygulamalarında müracaatçılara maksimum fayda sağlamayı ve aynı zamanda olabildiğince zarar vermemeyi hedefler.

Cevap : e) Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği – SHUDER

“Sosyal Hizmet Mesleğinin Etik İlkeleri ve Sorumlulukları” adlı rehber/kitapçık, 2004 yılında Uluslararası Sosyal Hizmet Uzmanları Federasyonu’nun kabul ettiği bir belge olarak, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği tarafından gözden geçirilerek yayınlanmıştır​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

e) Türkiye Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği – SHUDER.

Cevap : b) Disiplinlerarası işbirliği

Bu ifade, “b) Disiplinlerarası işbirliği”ni tanımlamaktadır. Açıklamada bahsedilen, sosyal hizmet uzmanlarının bilgi, deneyim ve fikirlerini diğer meslek elemanları ve gönüllülerle paylaşması ve bunu yaygınlaştırma çabası, farklı disiplinlerden uzmanların birbirleriyle etkileşimde bulunarak bir konu üzerinde ortak çalışmalarını ifade eden disiplinlerarası işbirliği kavramıyla uyumludur. Diğer seçenekler ise bu bağlamda açıklamanın içeriğini yansıtmamaktadır.

Cevap : 6284

Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’un numarası 6284’tür.

Cevap : b) Kayıtlara erişim

Bu soruda, sosyal hizmet uzmanlarının meslektaşlarına ve diğer meslek elemanlarına yönelik etik ilke ve sorumlulukları arasında olmayan bir seçenek belirtilmesi isteniyor. Seçenekler arasında, “Saygı”, “Havale” ve “Konsültasyon” gibi terimler, genellikle sosyal hizmet uygulamalarında meslektaşlar arası ilişkilerde etik ilkeler ve sorumluluklar çerçevesinde değerlendirilir. Ancak, “Kayıtlara erişim”, bu bağlamda daha çok müracaatçıların gizliliği ve mahremiyetiyle ilgili bir konudur ve genellikle meslektaşlar arası ilişkilerden ziyade müracaatçı-uzman ilişkisine özgüdür. Bu nedenle, bu bağlamda meslektaşlara ve diğer meslek elemanlarına yönelik etik ilke ve sorumluluklar arasında “Kayıtlara erişim” yer almamaktadır.

Cevap: b) Kayıtlara erişim

Cevap : c) CEDAW

Kadın haklarının savunulması ve etik karar alma sürecinde, sosyal hizmet uzmanlarına yol gösteren uluslararası sözleşmeler önemlidir. Bu bağlamda, kadınlara yönelik her türlü ayrımcılığın önlenmesini temel amaç olarak belirleyen Birleşmiş Milletler Sözleşmesi “c) CEDAW” (Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmesi) olarak bilinir. CEDAW, kadın haklarını koruma ve teşvik etme konusunda rehberlik sağlayan temel bir uluslararası yasal çerçevedir.

Cevap : c) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeler.

“Meslek etiği”nin tanımı, bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeleri (codes of conduct) ifade eder. Örneğin, doktorluk mesleği gibi en eski mesleklerden birinde, doktorlar mesleklerini icra ederken Hipokrat Yemini ile belirtilen meslek etik ilkelerine bağlıdırlar. Bu tanıma göre, “Meslek etiği”nin doğru tanımı şu seçenekte yer almaktadır​​:

c) Bir mesleğin mensuplarının izlemesi gereken etik ilkeler.

Cevap : Daha önce grup liderliği yapmamış olmak

Grup çalışmasında mesleki yeterliliğin etik ikilemlere yol açmaması için sosyal hizmet uzmanının sahip olması gereken özelliklerden birisi olmayan özellik “d) Daha önce grup liderliği yapmamış olmak”tır​​. Diğer seçenekler – üyelerin kültürüne ve kapasitelerine aşina olmak, duyarlı, esnek ve yaratıcı olmak, mesleğin etik ilkelerini bilmek – sosyal hizmet uzmanının grup çalışmalarında sahip olması gereken önemli özellikler arasında yer alır.

Cevap : 300

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 285. maddesinde, babalık karinesi şu şekilde düzenlenmiştir: “Evlilik devam ederken veya evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün içinde doğan çocuğun babası kocadır.” Bu bilgiye göre, doğru cevap “c) 300” olacaktır.

Cevap : c) Müracaatçılara Bağlılık

Bu soruda açıklanan etik ilke ve sorumluluk, sosyal hizmet uzmanlarının müracaatçılara karşı dürüst olmalarını, hem toplumun hem de müracaatçının çıkarlarını gözetmelerini ve çıkar çatışmaları durumunda açık iletişim ve uygun önerilerde bulunmalarını içermektedir. Bu tanım, özellikle müracaatçıların çıkarlarına bağlı kalmayı ve onların ihtiyaçlarını önceliklendirmeyi vurgulamaktadır. Bu açıklamaya en uygun etik ilke ve sorumluluk “Müracaatçılara Bağlılık”tır.

Cevap: c) Müracaatçılara Bağlılık

Cevap : 71

4857 sayılı İş Kanunu’nda çalıştırma çağı ve çocukların çalıştırılma yasağı, Kanun’un 71. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, on beş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır, ancak on dört yaşını doldurmuş ve zorunlu ilköğretim çağını tamamlamış olan çocuklar belirli şartlar altında çalıştırılabilir.

Cevap : c) Jeffrey Brackett

Brackett’tir. O, ABD’de Simmons Sosyal Hizmet Yüksekokulu’nun ilk Müdürü olarak tanınmaktadır ve sosyal hizmet kavramının gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur​​. Bu nedenle, sorunun doğru cevabı şudur:

c) Jeffrey Brackett.

Cevap : d) Müracaatçının maruz kaldığı ciddi bir suçun varlığını ifade etmesi

osyal hizmet uzmanının müracaatçıların gizli bilgilerini başkalarına bildirme ikilemine yol açan durumlardan birisi, “d) Müracaatçının maruz kaldığı ciddi bir suçun varlığını ifade etmesi”dir. Bu durum, sosyal hizmet uzmanının müracaatçının gizliliğini koruma yükümlülüğü ile ciddi suçların bildirilmesi gerekliliği arasında bir ikilem yaratır.

Cevap : a) Lisansüstü çalışmalar yapmamış olmak

Mesleğe yeni başlayan sosyal hizmet uzmanları için etik ikileme düşme olasılığını artıran durumlardan birisi “Lisansüstü çalışmalar yapmamış olmak” değildir. Diğer seçenekler – çalışılacak vakalarla ilgili deneyim eksikliği, karşılaşılan vakalara yönelik eğitim eksikliği ve sosyal hizmet uzmanının kendi rolleri ve statülerine yönelik güvensizlik hissetmesi – mesleğe yeni başlayanlar için etik ikileme düşme olasılığını artıran faktörler arasında yer alır. Ancak lisansüstü çalışmaların yapılması veya yapılmaması, doğrudan etik ikilemlere düşme olasılığını etkilemez​.

Cevap : b) Zarar vermeme

“Primum non nocere”, Latince bir ifade olup, “Öncelikle zarar verme” anlamına gelir. Bu ifade, tıp ve sağlık hizmetleri alanında yaygın olarak kullanılır ve sağlık hizmeti sağlayıcılarının, tedavi veya müdahale yaparken hastalara zarar vermekten kaçınmaları gerektiğini vurgular. Bu prensip, tıp etiğinin temel taşlarından biridir ve genellikle hasta bakımında ilk yapılması gereken şeyin zarar vermeme olduğunu ifade eder.

Bu bağlamda, “Primum nonnocere” kavramı için doğru cevap seçeneği:

b) Zarar vermeme