1. Aşağıdakilerden hangisi Charles E. Lindblom’un çoğulculuğa dair görüşünün argümanlarından biri olamaz?
A) İktidar, elitler arası rekabet ve pazarlık sürecinde bir kontrol arayışıdır.
B) Elitler avantajlar elde ettikçe birbirleri ile daha çok rekabet ederler.
C) Bir süre sonra çoğulculuk ters teperek korporatizmi beslemeye başlayabilir.
D) Seçkinler arası uzlaşı, serbest piyasa mekanizmalarına dayanan demokratik sistemin işlemesini sağlar.
E) Elitler tek bir homojen seçkin grup değil farklı alanlarda uzmanlaşmış heterojen yapıdadır.
Cevap: B) Elitler avantajlar elde ettikçe birbirleri ile daha çok rekabet ederler.
Açıklama: ?
2. Aşağıdakilerden hangisi kuramın niteliklerinden biri değildir?
A) Genelleme yapar.
B) Tutarlılık sağlar.
C) Ayrıntılı açıklama sağlar.
D) Somut ifade eder.
E) Sistematikleştirir.
Cevap: D) Somut ifade eder.
Açıklama: Kuram genelde soyut ifadeler içerir, somut ifadeler kullanmaz.
3. Aşağıdakilerden hangisi “altyapısal devlet” için yanlıştır?
A) Sivil toplum nezdinde etkinliği yüksektir.
B) Yöneticiler yönetilenlerle etkileşim içine girmeksizin kararlarını yürürlüğe koyarlar.
C) Altyapısal devlet kolektif bir iktidar yapısına sahiptir.
D) Gücünü halktan alan devlettir.
E) Devlet toplumsal kaynakların dağıtımını önceler.
Cevap: B) Yöneticiler yönetilenlerle etkileşim içine girmeksizin kararlarını yürürlüğe koyarlar.
Açıklama: Altyapısal devlette yöneticiler, yönetilenlerle etkileşim içinde karar alır.
4. Çoğulculuğun analiz ve ilişkilendirme biçimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Esas olarak tümevarımsal yöntemlere dayanır.
B) Deneyimle elde edilen kanıta dayalı genel ve evrensel önermeler oluştururlar.
C) Muhakemenin akışı meydan okumayla karşılaşırsa varsayımların gerçekliği gözden geçirilir.
D) Sonuca etki eden sebeplerin çokluğu çok fazla değişkenin gözlemlenmesine olanak verir.
E) Tümdengelimci kuramlar sosyal bilimlerde kullanışsızdır.
Cevap: D) Sonuca etki eden sebeplerin çokluğu çok fazla değişkenin gözlemlenmesine olanak verir.
Açıklama: ?
5. “Marx’a göre devlet …” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) sentezcidir.
B) araçsaldır.
C) uzlaştırıcıdır.
D) hegemoniktir.
E) mutlak tarih yapıcıdır.
Cevap: B) araçsaldır.
Açıklama: Marx’a göre devlet, egemen sınıfın çıkarlarını koruyan bir araçtır.
6. Aşağıdakilerden hangisi “kamu tercihi modelinin” payandasını oluşturan entelektüel mirasın içerisinde sayılamaz?
A) Demokratik yönetim ideali
B) Matematiksel siyasi modeller
C) Sosyal inşacılık
D) Neo-klasik iktisat
E) Toplum sözleşmesi
Cevap: C) Sosyal inşacılık
Açıklama: Sosyal inşacılık, kamu tercihi modelinin entelektüel miraslarından biri değildir.
7. Aşağıdakilerden hangisi radikal seçkinciliğin argümanlarından birisidir?
A) Siyasi kararların tamamı yasama organları tarafından alınır.
B) Lobiler ve siyasi klikler karar sürecinde rol alamazlar.
C) İktidar seçkinleri sadece ülkedeki büyük işadamlarıdır.
D) İktidar seçkinleri büyük işadamları, üst düzey askerler ve siyasi kliklerden oluşur.
E) Sivil ve askerî bürokrasi karar süreçlerinin dışındadır.
Cevap: D) İktidar seçkinleri büyük işadamları, üst düzey askerler ve siyasi kliklerden oluşur.
Açıklama: Radikal seçkinciliğe göre, iktidar seçkinleri büyük işadamları, üst düzey askerler ve siyasi kliklerden oluşur.
8. Yeni çoğulculuğun siyasa çözümlemeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Karar verme süreçlerinde akılcılık kaygılarının olması haklı bir olgudur.
B) Teknolojik gelişmelerin dayattığı toplumsal ihtiyaçlar ve yapılan siyasalar arasında gerçekçi bir denge kurulmalıdır.
C) Gerçeklik ve retorik sistemin istikrarı için birbirinden ayrı ve ilişkisiz tutulmalıdır.
D) Temsili siyaset ve siyasa yapıcılıkla ilgili meseleleri çözmek için “profesyonelleşmiş devlet” önerilebilir.
E) Katılım ve hesap verilebilirlik gibi geleneksel çoğulcu değerleri benimserler.
Cevap: C) Gerçeklik ve retorik sistemin istikrarı için birbirinden ayrı ve ilişkisiz tutulmalıdır.
Açıklama: Gerçeklik ve retorik sistemin birbiriyle ilişkili olması, istikrar için önemlidir.
9. Aşağıdakilerden hangisi neo-liberalizmin fikir babaları arasında sayılamaz?
A) P. Sweezy
B) R. Aron
C) J. Rueff
D) W. Röpke
E) F. Hayek
Cevap: A) P. Sweezy
Açıklama: P. Sweezy, neo-liberalizmin fikir babaları arasında sayılamaz.
10. Aşağıdaki ifadelerden hangisi poliarşi kavramı ile ilişkilendirilemez?
A) Poliarşi azınlık idaresi olarak oligarşiden farklıdır.
B) Poliarşi R. Dahl’ın ortaya attığı bir kavramdır.
C) İktidar, demokrasilerde olduğu gibi vatandaşlar arasında eşit dağıtılır.
D) Poliarşi çoğunluğun yönetimidir.
E) Poliarşi pozitivist-davranışçı okula mensuptur.
Cevap: C) İktidar, demokrasilerde olduğu gibi vatandaşlar arasında eşit dağıtılır.
Açıklama: ?
11. Yetkeci (otoriter) devletçilik hangi Marksist düşünüre ait bir kavramdır?
A) Antonio Gramsci
B) Stuart Hall
C) Nikos Poulantzas
D) Jean-Paul Sartre
E) Louis Althusser
Cevap: C) Nikos Poulantzas
Açıklama: Yetkeci (otoriter) devletçilik, Nikos Poulantzas’a ait bir kavramdır.
12. Aşağıdakilerden hangisi tarihsel süreçte devletin ortaya çıkışında rol oynamamıştır?
A) Su yönetimi
B) Organik dayanışma
C) Savaşlar
D) Nüfus artışı
E) Toprak büyüklüğü
Cevap: B) Organik dayanışma
Açıklama: Organik dayanışma, devletin ortaya çıkışında doğrudan rol oynamamıştır.
13. Reklam etkisinin iktisadi kararlarda tüketicilerin tercihini değil üreticinin tüketiciyi manipüle etmesine yaradığını ileri süren yazar kimdir?
A) John K. Galbraith
B) Anthony Giddens
C) Charles E. Lindblom
D) Robert Dahl
E) Niklas Luhmann
Cevap: A) John K. Galbraith
Açıklama: John K. Galbraith, reklamın tüketiciyi manipüle etmek için kullanıldığını ileri sürmüştür.
14. “Seçkinci kuramlar açısından insan varoluşunun temel özelliği ….” Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) iktidar istencidir.
B) çatışma eğilimidir.
C) iyi yaşam beklentisidir.
D) düzen arzusudur.
E) mutluluk arayışıdır.
Cevap: A) iktidar istencidir.
Açıklama: Seçkinci kuramlar açısından insan varoluşunun temel özelliği iktidar istencidir.
15. Aşağıdaki ifadelerden hangisi “gardiyan devlet” modeli için söylenemez?
A) Önceliği toplumsal eşitlik değildir.
B) Devletin amacı toplumsal refahı arttırmaktır.
C) Toplumsal baskıyı dengeleme kapasitesine sahiptir.
D) Siyasa düzenlemeleri örgütsüz grupların çıkarını da gözetir.
E) Özerk kurumsal bir güçtür.
Cevap: A) Önceliği toplumsal eşitlik değildir.
Açıklama: ?
16. “Temsili demokrasi ile seçkinci kuramın yakınlaşması mümkündür.” ifadesi için aşağıdakilerden hangisi doğru eşleşmeyi gösterir?
A) Wright Mills/seçkinlerin üstünlüğü
B) Schumpeter/rekabetçi seçim
C) Vilfredo Pareto/Aristokratik demokrasi
D) Max Weber/demokratik eğilimler
E) Vincent Mosca/demokratik seçkincilik
Cevap: E) Vincent Mosca/demokratik seçkincilik
Açıklama: Vincent Mosca, temsili demokrasi ile seçkinci kuramın yakınlaşabileceğini savunur.
17. Devletin oluşturucu ögeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) J. Bodin’e göre egemenlik sınırsız, bölünemez ve süreklidir.
B) Montesquie’ye göre devletin egemenliği kullanma şekli yasama, yürütme ve yargı erki olmak üzere üçe ayrılır.
C) Klasik anlayışa göre egemenlik, millet ve ülke olmak üzere üç unsurdan sayılabilir.
D) Haber alma özgürlüğü ve özgür medya devletin oluşturucu unsurlarındandır.
E) Modern devletin anayasa ve parlamento unsurları da olması gerekir.
Cevap: D) Haber alma özgürlüğü ve özgür medya devletin oluşturucu unsurlarındandır.
Açıklama: Haber alma özgürlüğü ve özgür medya devletin oluşturucu unsurları arasında yer almaz.
18. Aşağıdakilerden hangisi “modern araçsalcı devlet” modelinin argümanlarından biri olamaz?
A) Siyasal yapım sürecinde halk denetimi öngören parlamentarizm bir yanılsamadır.
B) Homojen bir yapı olarak devlet son noktadır.
C) Kapitalist sınıf bizzat kendisi hükümet olmadan yönetimi gerçekleştirir.
D) Devlet kapitalist sınıfın çıkar maksimizasyonu için bir şekilde kontrolü elinde bulundurur.
E) Sol partiler iktidara geldiğinde devleti radikal toplumsal reformları gerçekleştirmek için kullanabilirler.
Cevap: E) Sol partiler iktidara geldiğinde devleti radikal toplumsal reformları gerçekleştirmek için kullanabilirler.
Açıklama: Modern araçsalcı devlet modeline göre, sol partiler iktidara geldiğinde bile devlet radikal reformları gerçekleştiremez.
19. “Kamu tercihi kuramı, iktisat kuramında mevcut araç ve yöntemleri siyasi süreçlere ve kamu sektörüne uygulamaktadır.” tanımı hangi siyaset bilimciye aittir?
A) Milton Fredman
B) Karl Popper
C) Fredrich Hayek
D) Walter Lipmann
E) James Buchanan
Cevap: E) James Buchanan
Açıklama: Kamu tercihi kuramını iktisat kuramındaki araç ve yöntemlerle ilişkilendiren siyaset bilimci James Buchanan’dır.
20. Liberaller açısından “makul olmak” aşağıdakilerden hangisidir?
A) Akla uygun olan
B) Aşırı olmayan
C) Elverişli olan
D) Vicdana uygun olan
E) Kabul edilebilir olan
Cevap: E) Kabul edilebilir olan
Açıklama: Liberaller açısından makul olmak, kabul edilebilir olmak anlamına gelir.
|