Türk Dili 2 Ünite-2

1- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Sınavlar, muhtemelen haftaya ertelenecek.
B) Şahsi sorular sorarak onu bunaltmıştı.
C) Annemin, mutfakta kendi kendine konuştuğu duyuluyordu.
D) Annesini sevmesine rağmen, sık sık tartışıyordu.
E) Yaz tatiline çıkmak istediğimi söyledim.

Cevap: D) Annesini sevmesine rağmen, sık sık tartışıyordu.

2- “Deyimlerin yanlış kullanılması anlatım bozukluğuna neden olur.” Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde deyim, anlatım bozukluğuna neden olmayacak şekilde doğru kullanılmıştır?

A) O kadar telaşlıydı ki etekleri zil çalıyordu.
B) Göze batmak için çok çabalıyordu.
C) Söylediklerime biraz kulak kabartın!
D) Ağzına geleni söylüyordu, çok kızmıştı.
E) Bizi mutlu etmek için elinden geleni ardına koymaz.

Cevap: D) Ağzına geleni söylüyordu, çok kızmıştı.

3- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde özne-yüklem uyumsuzluğundan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Düğüne, sen ve baban birlikte gelebilirsiniz.
B) Ben, kardeşim ve dayım hiç anlaşamayız.
C) Hep birlikte güzel günler göreceğiz.
D) Kış gelince kayıklar kızağa çekilir.
E) Odunlar şöminenin üstüne dizildiler.

Cevap: E) Odunlar şöminenin üstüne dizildiler.

4- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde dolaylı tümleç eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Defteri dikkatle inceliyor, birşeyler yazıyordu.
B) Sınavdan düşük almak onu rahatsız etmişti.
C) Okula giderken servisi kullanmaya özen gösteriyordu.
D) Köylüler, onun duygusuz biri olduğunu düşünüyordu.
E) Yeni çıkan kitabını imzalamak için buraya geliyor.

Cevap: A) Defteri dikkatle inceliyor, birşeyler yazıyordu.

5- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde çatı uyumsuzluğu’ndan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Her şey konuşulup tatlıya bağlanıldı.
B) Konuklar tek tek aranıp haberdar edildi.
C) Aniden kapıyı açıp içeri girdi.
D) Önce etraflıca düşünüldü sonra yapıldı.
E) Çok çalışıp bu güne kadar gelindi.

Cevap: E) Çok çalışıp bu güne kadar gelindi.

6- “Bundan böyle artık tek başınasın!” cümlesindeki anlatım bozukluğu aşağıdaki işlemlerden hangisi gerçekleştirilirse düzelir?

A) Sondaki ünlem işareti kaldırılırsa
B) “Tek başınasın” yerine “kendi başınasın” getirilirse
C) “Artık” sözcüğü cümleden çıkarılırsa
D) “Artık” sözcüğü en başa alınırsa
E) “Böyle” sözcüğünden sonra bir virgül konulursa

Cevap: C) “Artık” sözcüğü cümleden çıkarılırsa

Türk Dili 2 Ünite-2

7- “Cümlede, gereksiz kelime kullanımı anlatım bozukluğuna neden olur.” Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bu tanıma uyan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Başkanlık, gerekli işlemleri başlattı.
B) Biraz istirahat ederse iyileşecek.
C) Tükenmez kalemle yazmak sınav kurallarına aykırıdır.
D) Annnem bu konuda çok hassastı, kılı kırk yarardı.
E) Elinde, mavi kaplı bir defter tutuyordu.

Cevap: D) Annnem bu konuda çok hassastı, kılı kırk yarardı.

8- “Cümlede, birbiri ile çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması anlatım bozukluığuna sebep olur.” açıklamasındaki anlatım bozukluğunun bir örneği aşağıdaki seçeneklerden hangisinde vardır?

A) Onunla kesinlikle bir hafta sonu tanışmış olabiliriz.
B) Bu, onunla ilk tartışmamız değil.
C) Beni unutmayacağını zannediyorum.
D) Onunla yaklaşık iki yıl kadar önce karşılaştık.
E) Ona bu konuda hak vermem gerektiğini biliyorum.

Cevap: A) Onunla kesinlikle bir hafta sonu tanışmış olabiliriz.

9- “Anlatım sırasında yapılan mantık hataları anlatım bozukluğuna neden olur.” Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bunun bir örneği bulunmaktadır?

A) Bize uzun zamandır selam vermeyen amcam şimdi bizi sık sık ziyaret ediyordu.
B) Göreceli konularda tartışmak genellikle sonuçsuz bir uğraştır.
C) Aklımdan geçenleri görebilsen şaşırırdın!
D) Çok uzaklardan geldiğini vurgulu bir şekilde ifade ediyordu.
E) Liseyi bitirmek şöyle dursun üniversiteyi bile kazanamadı.

Cevap: E) Liseyi bitirmek şöyle dursun üniversiteyi bile kazanamadı.

10- “Deyimler ve atasözleri kalıplaşmış ifadelerdir. Sözcüklerin yerleri değiştirilemez, yerlerine başka sözcükler kullanılamaz.” Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde bu kurala uyulmamasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) İç geçirerek “El elin eşeğini şarkı çağırarak ararmış.” diye mırıldandı.
B) Beni sürekli “Bir elin nesi var iki elin sesi var.” diyerek ikaz ediyordu.
C) Kardeşine, “Eline koluna hakim ol!” diye bağırdı.
D) Memleketini “Ormanların göz alabildiğince uzandığı yer.” diyerek tanıttı.
E) Kendine çok güveniyor “Elimi sallasam ellisi!” diyordu.

Cevap: A) İç geçirerek “El elin eşeğini şarkı çağırarak ararmış.” diye mırıldandı.

11- “Maalesef müşteriler, iki ürün arasındaki ayrıntıyı fark edemiyor.” Cümlesinde hangi kelime yanlış anlamda kullanılmıştır?

A) Maalesef
B) Ayrıntı
C) Arasındaki
D) Fark edemiyor

Cevap: B) Ayrıntı

NOT: Cümledeki “ayrıntı” sözcüğü yerine “ayrım” sözcüğü kullanılmalıydı. Cümlenin doğrusu “Maalesef müşteriler, iki ürün arasındaki ayrımı fark edemiyor.” şeklinde olmalıdır.

12- “Daha çok anlamca birbirine zıt sözcüklerin bir arada kullanılmasıyla meydana gelir. Bu durumda cümlenin anlamında bir çelişki oluşur.”Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bu tanıma uyan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Kısmen de olsa, kendimi bu olayda suçlu hissediyorum.
B) Yarına bu iş tamamen bitti sayılır.
C) O evden taşınalı tam 15 sene oldu.
D) Kulağına fısıldadı.

Cevap: B) Yarına bu iş tamamen bitti sayılır.

NOT: “Yarına bu iş tamamen bitti sayılır.” cümledeki “tamamen” sözcüğü kesinlik ifade ederken “sayılır” sözcüğü ihtimal anlamı içermektedir. Birbirleri ile çelişen bu iki sözcükten birisi cümleden çıkarılırsa cümledeki anlatım bozukluğu giderilmiş olur.

13- “Sözcüğün yanlış yerde kullanılması cümlenin anlamında bir belirsizliğe neden olur.” Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde bu tanıma uyan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Keloğlan, devi bir güzel dövdü ve tüm köyü kurtardı.
B) Yeni açılan müessesenin tanıtılması amacıyla bir yıldır ücretsiz araba yıkıyorlar.
C) Meydana çıkan tüm kısa yolları biliyoruz.
D) Kafası çok karıştığı için sınavlarına hazırlanamıyordu

Cevap: B) Yeni açılan müessesenin tanıtılması amacıyla bir yıldır ücretsiz araba yıkıyorlar.

NOT:“Yeni açılan müessesenin tanıtılması amacıyla bir yıldır ücretsiz araba yıkıyorlar.” cümlesindeki “ücretsiz” sözcüğü “araba” kelimesinin bir sıfatı değil, “yıkamak” fiilinin zarfıdır. Cümle “Yeni açılan müessesenin tanıtılması amacıyla bir yıldır arabaları ücretsiz yıkıyorlar.” şeklinde düzeltilebilir.

14- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde ek-fiil eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?

A) Huyları birbirini tutmazdı, ikizlerden biri çalışkan diğeri değildi.
B) Onlar çok zengindi ama mutlu değillerdi.
C) Çocuklar çok çalışkandı; ama umutlu değildi.
D) Beklediğin ben değildim de başkası mıydı?

Cevap: A) Huyları birbirini tutmazdı, ikizlerden biri çalışkan diğeri değildi.

NOT:“Huyları birbirini tutmazdı, ikizlerden biri çalışkan diğeri değildi.” cümledeki ek-fiil eksikliği “çalışkan idi” veya “çalışkandı” şeklinde düzeltilerek cümle anlam bakımından daha düzgün hale getirilebilir: “Huyları birbirini tutmazdı, ikizlerden biri çalışkandı diğeri değildi.”

15- Aşağıdaki seçeneklerin hangisinde iyelik ekinin gereksiz kullanımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A) Karda yürümeyi çok severim.
B) Usta, ‘Bana oradan birisini çağırın!’ diye seslendi.
C) Biz bu oyunu bozmasını da biliriz!
D) Bekçi, oturmasını kalkmasını bilmeyen biri olduğundan mahallede çok da sevilmezdi.

Cevap: B) Usta, ‘Bana oradan birisini çağırın!’ diye seslendi.

NOT:“Usta, ‘Bana oradan birisini çağırın!’ diye seslendi.” Cümledeki “birisini” sözcüğündeki iyelik eki gereksiz kullanılmaktadır. İyelik eki kaldırılarak “birini” şeklinde kullanmak cümledeki anlatım bozukluğunu giderecektir: “Usta, ‘Bana oradan birini çağırın!’ diye seslendi.”

COĞRAFYA GRUBU